Μια νέα εποχή με υψηλότερα επιτόκια φαίνεται να διαμορφώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), Τζερόμ Πάουελ. Μιλώντας στην ερευνητική διάσκεψη Thomas Laubach της Fed στις 15 Μαΐου 2025, ο Πάουελ προειδοποίησε ότι τα επιτόκια μακροπρόθεσμα ενδέχεται να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα, καθώς η παγκόσμια οικονομία μετασχηματίζεται και οι κεντρικές τράπεζες έρχονται αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον διαρκών «σοκ προσφοράς».
Όπως εξήγησε ο ίδιος, τα χαμηλά επιτόκια που χαρακτήρισαν την προηγούμενη δεκαετία, ιδιαίτερα την περίοδο μετά την κρίση του 2008, πιθανόν να μη ξαναεμφανιστούν σύντομα. «Ενδέχεται να εισερχόμαστε σε μια περίοδο πιο συχνών και ενδεχομένως πιο επίμονων σοκ προσφοράς — κάτι που συνιστά δύσκολη πρόκληση για την οικονομία και τις κεντρικές τράπεζες», σημείωσε.
Τα λεγόμενα του Πάουελ εντάσσονται στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του πλαισίου νομισματικής πολιτικής της Fed, το οποίο είχε αναθεωρηθεί για τελευταία φορά το καλοκαίρι του 2020. Τότε, η Fed είχε υιοθετήσει την προσέγγιση του «ευέλικτου μέσου στόχου για τον πληθωρισμό», επιτρέποντας στον πληθωρισμό να ξεπερνά πρόσκαιρα το όριο του 2% με στόχο την ενίσχυση της πλήρους και συμπεριληπτικής απασχόλησης.
Ωστόσο, η ραγδαία άνοδος των τιμών μετά την πανδημία του Covid-19 κατέστησε αυτή την πολιτική ανεφάρμοστη, υποχρεώνοντας τη Fed να προχωρήσει σε μια σειρά ιστορικών αυξήσεων επιτοκίων. Από τον Δεκέμβριο του 2024, το βασικό επιτόκιο βρίσκεται στο εύρος 4,25%-4,5%, με την τελευταία μέτρηση να τοποθετείται στο 4,33%.
Ο Πάουελ, αν και δεν αναφέρθηκε άμεσα στους πρόσφατους δασμούς που επέβαλε ο πρόεδρος Τραμπ, άφησε να εννοηθεί πως τέτοιου είδους εμπορικές πολιτικές μπορεί να ενισχύσουν τον πληθωρισμό και να περιορίσουν την ανάπτυξη, αν και οι ακριβείς επιπτώσεις είναι δύσκολο να εκτιμηθούν.
Σε ό,τι αφορά το νέο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής που επεξεργάζεται η Fed, ο Πάουελ επεσήμανε πως θα βασιστεί σε μια πενταετή στρατηγική η οποία θα επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η Fed λαμβάνει και επικοινωνεί τις αποφάσεις της. Ανάμεσα στις προτεραιότητες περιλαμβάνεται η αναδιατύπωση της γλώσσας σχετικά με την απόκλιση από τους στόχους για τον πληθωρισμό και την απασχόληση, όπως και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της επικοινωνίας της Τράπεζας με τις αγορές και το κοινό.
«Σε περιόδους με πιο μεγάλους, συχνούς ή ανομοιογενείς κραδασμούς, η αποτελεσματική επικοινωνία απαιτεί να μεταδώσουμε την αβεβαιότητα που περιβάλλει την κατανόηση που έχουμε για την οικονομία και τις προοπτικές της», υπογράμμισε. Εξέφρασε δε την πρόθεση της Fed να βελτιώσει περαιτέρω αυτό το πεδίο.
Αν και δεν δόθηκε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της νέας ανασκόπησης, ο Πάουελ ανέφερε ότι αναμένεται να ολοκληρωθεί «τους προσεχείς μήνες». Υπενθυμίζεται πως η προηγούμενη παρουσίαση του νέου πλαισίου είχε γίνει με την ομιλία του Πάουελ στο ετήσιο συνέδριο του Jackson Hole στο Γουαϊόμινγκ.
Η τρέχουσα προειδοποίηση του Πάουελ συνιστά σαφές μήνυμα προς τις αγορές και τους επενδυτές: η εποχή των φθηνών χρημάτων έχει τελειώσει και η προσαρμογή σε ένα περιβάλλον υψηλότερων και πιο ασταθών επιτοκίων είναι πλέον απαραίτητη.
