Από τις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που διεξάγονται στην Ευρώπη αυτή την Κυριακή, η πιο κρίσιμη είναι στη Ρουμανία. Εάν υπερισχύσει ο 38χρονος Τζόρτζ Σιμιόν της ακροδεξιάς Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR) στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπως συνέβη στις αρχές Μαΐου στον πρώτο, τότε η Ε.Ε. μπορεί να αποκτήσει έναν ακόμη ευρωσκεπτικιστή αντιρρησία, ολοκληρώνοντας ένα φιλορωσικό και φιλοτραμπικό τρίγωνο με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Εκτός από τη Ρουμανία, ημιπροεδρική δημοκρατία είναι επίσης η Πολωνία, όπου τα καθήκοντα του προέδρου συνοδεύονται από πραγματική εξουσία σε κρίσιμους τομείς, όπως η εξωτερική πολιτική. Πρώτος στις δημοσκοπήσεις είναι ο 53χρονος φιλοευρωπαϊστής δήμαρχος της Βαρσοβίας, Ραφάλ Τρζασκόφσκι, ενώ δεύτερος είναι ο 42χρονος εθνικιστής Καρόλ Ναβρότσκι του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη και τρίτος ο Σλαβομίρ Μέντζεν της ακροδεξιάς Συνομοσπονδίας.
Στην Πορτογαλία, η εκλογική αναμέτρηση φαίνεται να εξελίσσεται σε ηπιότερους τόνους, με τον απερχόμενο 52χρονο πρωθυπουργό Λουίς Μοντενέγκρο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος να είναι το φαβορ μια ακόμη φορά, αλλά με αμφίβολη ισχύ για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ήδη ηγούνταν ενός κυβερνητικού συνασπισμού μετριοπαθούς δεξιάς, αλλά παραιτήθηκε τον Μάρτιο μετά από πρόταση μομφής λόγω σύγκρουσης συμφερόντων που προέκυψε από τις δραστηριότητες της συμβουλευτικής εταιρείας του. Έτσι η Πορτογαλία οδηγήθηκε Τρίτη φορά σε βουλευτικές εκλογές μέσα σε μία τριετία. Σήμερα, το ίδιο κυβερνητικό σχήμα συγκεντρώνει ποσοστό 32,2%, έναντι του 26,5% που κατέχει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και του 17,6% του ακροδεξιού κόμματος Chega, που σημαίνει «Αρκετά».
Αυτές οι εκλογικές αναμετρήσεις λαμβάνουν χώρα σε μια έντονη γεωπολιτική περίοδο, που δεν αντέχει γκρίζες ζώνες και πολιτική ασάφεια στην εξωτερική, εμπορική και αμυντική πολιτική. Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να συνεχίζεται για τρίτο διαδοχικό έτος και τις ΗΠΑ να αμφισβητούν την ενότητα της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, η ενίσχυση της άμυνας των κρατών μελών στην Ε.Ε., η στρατιωτική στήριξη του Κιέβου και η αποδυνάμωση της επιθετικότητας της Μόσχας είναι προτεραιότητες για την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Από την άλλη πλευρά, το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ε.Ε. έχει ενισχύσει τη ξενοφοβία και έχει πυροδοτήσει την εσωστρέφεια. Οι ΗΠΑ ενισχύουν την τάση αυτή από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, να δηλώνει πρόσφατα πως «δεν γνωρίζει εάν πρέπει να τηρήσει το σύνταγμα» για το μεταναστευτικό. Η ταύτιση του Ντόναλντ Τραμπ με την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, είναι απόλυτη. Η τελευταία κέρδισε τις εκλογές τον Οκτώβριο του 2022 χάρη σε μια ατζέντα εθνικού συντηρητισμού αλλά σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής συντάσσεται πλήρως με τις Βρυξέλλες.
Το βλέμμα της Δύσης στις εκλογές της Ρουμανίας
Ο Σιμιόν θεωρεί τον εαυτό του «φυσικό σύμμαχο» του Ντόναλντ Τραμπ και, όπως ο Αμερικανός πρόεδρος, έχει ταχθεί κατά της αποστολής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Αν και το AUR ξεκίνησε ως κίνημα κατά των εμβολίων εν μέσω της πανδημίας, ο Σιμιόν έχει εκφράσει δημόσια τον θαυμασμό του για την Τζόρτζια Μελόνι. Το εθνικιστικό κόμμα της Μελόνι, Αδέλφια της Ιταλίας, μαζί με το AUR ανήκουν στην παράταξη των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο Σιμιόν εξασφάλισε 40,96%, ένα διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με τον κύριο αντίπαλό του και δήμαρχο του Βουκουρεστίου, Νικούσορ Νταν.
Αναμφίβολα, οι Βρυξέλλες και ο Λευκός Οίκος θα εστιάσουν στο αποτέλεσμα που θα φέρουν οι κάλπες στη Ρουμανία. Ας μην λησμονείται η εμπρηστική ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, στη Διάσκεψη του Βερολίνου για την Ασφάλεια, όπου κατηγόρησε τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι εγκατέλειψαν τον ρόλο τους ως «υπερασπιστές της δημοκρατίας» και τους επέκρινε για την ικανοποίησή τους από την ακύρωση του αποτελέσματος των προηγούμενων προεδρικών εκλογών στη Ρουμανία.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι δικαστικές αρχές της Ρουμανίας ακύρωσαν το εκλογικό αποτέλεσμα που έδινε προβάδισμα στον ακροδεξιό Καλίν Γκεοργκέσκου, διότι έκριναν ότι υπήρξαν παρατυπίες και εξωτερικές παρεμβάσεις. Έκτοτε ο Σιμιόν έχει παρουσιαστεί στο πλευρό του Γκεοργκέσκου και έχει δεσμευτεί ότι θα τον διορίσει πρωθυπουργό εάν εκλεγεί. Δεν είναι τυχαίο, δε, ότι μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών, η Μαρί Λεπέν του Εθνικού Συναγερμού της Γαλλίας είχε πει ότι «η κατάσταση γυρνάει μπούμερανγκ για την φον ντερ Λάιεν».
Ο Τουσκ αναζητά πολιτικό σύμμαχο στο πρόσωπο του Τρζασκόφσκι για την ολοκλήρωση του κυβερνητικού του έργου
Στην Πολωνία, η κυβερνητική ατζέντα του πρωθυπουργού, Ντόναλντ Τουσκ, είναι επιβαρυμένη με κρίσιμα ζητήματα. Η στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, η θωράκιση των συνόρων της ανατολικής πλευράς της Ε.Ε. από τη ρωσική επιθετικότητα και οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ είναι προτεραιότητες του Τουσκ και των υπόλοιπων ηγετών της Ε.Ε. Ο Τουσκ επιθυμεί, επίσης, να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις υπέρ της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και στο θέμα των αμβλώσεων. Επομένως, η εκλογή του Ραφάλ Τρζασκόφσκι στην προεδρία της χώρας θα βοηθούσε το έργο του Τουσκ, καθώς ο δήμαρχος της Βαρσοβίας είναι, επίσης, υψηλόβαθμο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος Πλατφόρμα των Πολιτών (ΡΟ).
Απέναντί του, ο Τουσκ έχει τον νυν συντηρητικό πρόεδρο της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα. Μέλος του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), ο Ντούντα ναι μεν εγκαταλείπει τον Αύγουστο το αξίωμά του μετά από δύο θητείες από το 2015, αλλά υποστηρίζει τον ανεξάρτητο Κάρολ Ναβρότσκι. Οι εκλογές στην Πολωνία είναι κρίσιμες, διότι ο πρόεδρος μπορεί να ασκήσει βέτο στις αποφάσεις της κυβέρνησης, με τον Τουσκ να θέλει να ανατρέψει τους νόμους που έδωσαν υπερβολική ισχύ στο PiS.
