Την χαλάρωση των κανόνων απέλασης των αιτούντων άσυλο πρότεινε σήμερα Τρίτη η Κομισιόν, ανταποκρινόμενη στο αίτημα πολλών χωρών μελών της ΕΕ για αυστηροποίηση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Η πρόταση ανησυχεί τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις προστασίας προσφύγων και μεταναστών, που θεωρούν ότι αυτό θα εξέθετε το ευρωπαϊκό μπλοκ στον εκβιασμό των χωρών που θα υποδέχονται τους αιτούντες άσυλο.
Προς το παρόν, θα πρέπει να υπάρχει ικανός «δεσμός» ανάμεσα στο πρόσωπο και την τρίτη χώρα στην οποία το άτομο αυτό θα απελαθεί. Πρέπει δηλαδή είτε να κατοικεί εκεί ένα μέλος της οικογενείας του, είτε να έχει ήδη εργασθεί εκεί κ.ο.κ. Αυτό που προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να υπάρχει η δυνατότητα απάλειψης του «δεσμού» αυτού, πράγμα που θα επέτρεπε την επιτάχυνση των απελάσεων.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις εκτιμούν ότι το μέτρο είναι ανεπαρκές: αν οι αιτούντες άσυλο απελαθούν προς μία χώρα με την οποία δεν διατηρούν δεσμό, κινδυνεύουν να επαναλάβουν την προσπάθεια να φθάσουν στην Ευρώπη. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραποιεί κυνικά την έννοια της “ασφάλειας” για να ικανοποιήσει τους δικούς της κατασταλτικούς στόχους», προειδοποιεί η Σάρα Σάντερ της Equinox Initiative for Racial Justice σε ανακοίνωση. Η έννοια αυτή είναι «πολιτική μυθοπλασία», λέει η Τζόζεφιν Σολάνσκι του Transnational Institute.
Οι ΜΚΟ θεωρούν ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα βρεθούν εκτεθειμένες σε εκβιασμούς εκ μέρους των τρίτων αυτών χωρών, οι οποίες θα μπορούσαν να απαιτήσουν σωρεία πολιτικών και οικονομικών αντισταθμισμάτων για να δεχθούν αυτούς τους αιτούντες άσυλο.
Η Κομισιόν απορρίπτει τις επικρίσεις και διαβεβαιώνει ότι η πρόταση αυτή έχει ως βασικό στόχο να επιταχύνει την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου και ότι οι χώρες στις οποίες οι αιτούντες άσυλο θα σταλούν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Για να τεθεί σε ισχύ, η πρόταση αυτή πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη μέλη.
Υπενθυμίζεται ότι οι Βρυξέλλες τελούν υπό την πίεση των κρατών μελών για την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ απέναντι στην αύξηση της δύναμης της άκρας δεξιάς σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Κομισιόν προχωρά με σταδιακά βήματα στο μέτωπο αυτό: Στα μέσα του Μαρτίου γνωστοποίησε τα πρώτα μέτρα για την επιτάχυνση των απελάσεων αλλοδαπών χωρίς άδεια παραμονής. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν πρότεινε νομικό πλαίσιο για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής μεταναστών εκτός των συνόρων της στα περίφημα «κέντρα επιστροφής».
Τα αιτήματα για την σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμπίπτουν με μία περίοδο σημαντικής μείωσης των παράνομων εισόδων στο ευρωπαϊκό έδαφος. Το 2024 έφθασαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους από το 2021, όταν οι μεταναστευτικές ροές επηρεάζονταν ακόμη από την πανδημία της Covid, σύμφωνα με τα στοιχεία της Frontex.
