Η κυβέρνηση του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ εξετάζει μια νέα εκδοχή του στρατηγικού της σχεδίου, για την ενίσχυση της παραγωγής τεχνολογικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg, σηματοδοτώντας την πρόθεσή της να διατηρήσει στενό έλεγχο στη βιομηχανία, την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει την επιστροφή περισσότερων εργοστασίων στις ΗΠΑ.
Κινέζοι αξιωματούχοι καταρτίζουν σχέδια για μια μελλοντική εκδοχή της εμβληματικής πρωτοβουλίας του Σι «Made in China 2025», σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Το νέο σχέδιο για την επόμενη δεκαετία θα δίνει προτεραιότητα σε τεχνολογίες όπως ο εξοπλισμός κατασκευής μικροτσίπ, ανέφερε μία από τις πηγές, προσθέτοντας ότι ενδέχεται να μην φέρει την ίδια ονομασία ώστε να αποφευχθεί η κριτική από δυτικές χώρες.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που καταρτίζουν ξεχωριστά το επόμενο Πενταετές Σχέδιο του Πεκίνου, το οποίο θα ξεκινήσει το 2026, επιδιώκουν να διατηρήσουν το ποσοστό της μεταποίησης στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε σταθερά επίπεδα μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, ανέφερε μία από τις πηγές. Αυτό υπογραμμίζει ότι η αναδιάρθρωση της κινεζικής οικονομίας, την οποία επιδιώκουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενδέχεται να αποδειχθεί άπιαστη.
Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων, οι αξιωματούχοι έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο να συμπεριλάβει το επόμενο Πενταετές Σχέδιο έναν αριθμητικό στόχο για την κατανάλωση ως ποσοστό του κινεζικού ΑΕΠ. Ωστόσο, προς το παρόν τείνουν να μην το πράξουν, καθώς οι αρχές ανησυχούν ότι δεν διαθέτουν αποτελεσματικά εργαλεία για να ενισχύσουν τις δαπάνες των νοικοκυριών και διστάζουν να δεσμευτούν με έναν συγκεκριμένο αριθμό, ανέφερε το ίδιο άτομο.
Το περιεχόμενο αυτών των σχεδίων βρίσκεται ακόμη υπό διαβούλευση και ενδέχεται να υποστεί σημαντικές αλλαγές πριν δημοσιοποιηθεί. Το Πενταετές Σχέδιο θα παρουσιαστεί στην επόμενη ετήσια νομοθετική συνεδρίαση τον Μάρτιο του 2026, ενώ το επόμενο βιομηχανικό σχέδιο ενδέχεται να αποκαλυφθεί οποιαδήποτε στιγμή, είτε πριν είτε μετά από αυτή τη συνεδρίαση, σύμφωνα με μία από τις πηγές.
Παρ’ όλα αυτά, οι τρέχουσες συζητήσεις στο Πεκίνο δείχνουν ότι η Κίνα σκοπεύει σε μεγάλο βαθμό να παραμείνει προσηλωμένη σε μια γενική στρατηγική, που έχει δεχθεί κριτική από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς θεωρείται ότι τροφοδοτεί εμπορικές ανισορροπίες. Αυτό αποτελεί και σημείο τριβής στις εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες αύξησαν τους δασμούς στην Κίνα στο 145% τον Απρίλιο, πριν τους μειώσουν σε μέσο όρο περίπου 40% μετά από διαβουλεύσεις στη Γενεύη νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Η κυβέρνηση Τραμπ προσπαθεί ταυτόχρονα να πιέσει την Κίνα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της κατανάλωσης, ενώ χρησιμοποιεί ελέγχους στις εξαγωγές και δασμούς στο πλαίσιο μιας «στρατηγικής αποσύνδεσης», με στόχο την αυτάρκεια των ΗΠΑ σε τομείς όπως ο χάλυβας, τα φάρμακα και οι ημιαγωγοί. Η αντίσταση του Πεκίνου σε αυτές τις απαιτήσεις — μεταξύ άλλων και μέσω της διατήρησης ελέγχου στις προμήθειες σπανίων γαιών — αντανακλά τις δικές του ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια και τις προσπάθειες των ΗΠΑ να εμποδίσουν την Κίνα από την πρόσβαση σε προηγμένη τεχνολογία, όπως τα εξελιγμένα μικροτσίπ.
«Θεωρητικά, εκτός των στρατηγικών υλικών, θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό από κοινού», δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ στο CNBC στις 12 Μαΐου. «Εμείς χρειαζόμαστε περισσότερη βιομηχανική παραγωγή, αυτοί χρειάζονται περισσότερη κατανάλωση. Υπάρχει λοιπόν μια ευκαιρία για εξισορρόπηση — μένει να δούμε αν αυτό είναι εφικτό».
Οι Κινέζοι ηγέτες έχουν τονίσει την ανάγκη να ενισχύσουν την κατανάλωση, καθώς προσπαθούν να αποφύγουν έναν αποπληθωριστικό σπιράλ και να αντισταθμίσουν την αναμενόμενη μείωση των εξαγωγών λόγω των δασμών του Τραμπ. Στη φετινή σύνοδο του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου τον Μάρτιο, ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ δήλωσε ότι «η δυναμική ενίσχυση της κατανάλωσης» αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης για φέτος και κάλεσε τους αξιωματούχους να εντείνουν τις προσπάθειες ώστε «η εγχώρια ζήτηση να γίνει ο κύριος κινητήρας και πυλώνας της οικονομικής ανάπτυξης».
Ωστόσο, από τότε οι αξιωματούχοι έχουν λάβει ελάχιστα νέα απτά μέτρα για την τόνωση της κατανάλωσης, καθώς περιμένουν να διαπιστώσουν αν τα σχέδια δαπανών τους είναι επαρκή για να επιτύχουν τον στόχο ανάπτυξης «περίπου 5%» για φέτος. Οι Κινέζοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συνεχίζουν να θεωρούν τον βιομηχανικό τομέα ως πυρήνα της εθνικής ασφάλειας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, ενώ η πρόοδος της DeepSeek στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης νωρίτερα φέτος έχει ενισχύσει την εμπιστοσύνη ότι η στρατηγική τους αποδίδει.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τον βιομηχανικό τομέα, να τηρούμε τις αρχές της αυτάρκειας και της αυτοβελτίωσης, και να κατακτήσουμε τις βασικές, κρίσιμες τεχνολογίες», δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ στις 19 Μαΐου κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε εργοστάσιο ρουλεμάν στην ενδοχώρα της επαρχίας Χενάν.
Η κατανάλωση αντιστοιχεί σε περίπου 40% του ΑΕΠ της Κίνας, σε σύγκριση με 50% έως 70% στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες, γεγονός που οδηγεί σε επίμονες ανισορροπίες και εμπορικές εντάσεις. Οι επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στον βιομηχανικό τομέα, αποτελούν επίσης περίπου το 40% της οικονομίας — ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών και ιστορικά υψηλό σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ παρουσίασε το σχέδιο «Made in China 2025» το 2015, με στόχο να καταστήσει την Κίνα ηγέτιδα δύναμη σε τομείς που κυμαίνονται από τα ηλεκτρικά οχήματα και τα εμπορικά αεροσκάφη έως τους ημιαγωγούς και τα ρομπότ. Το Κρατικό Συμβούλιο, ουσιαστικά το υπουργικό συμβούλιο της Κίνας, είχε θέσει τότε ως στόχο να μεταμορφωθεί η χώρα σε «παγκόσμια βιομηχανική δύναμη μεσαίου επιπέδου» έως το 2035 και σε «μεγάλη βιομηχανική δύναμη» έως το 2049 — την εκατονταετηρίδα από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Έρευνα των Bloomberg Economics και Bloomberg Intelligence δείχνει ότι το σχέδιο Made in China 2025 υπήρξε σε μεγάλο βαθμό επιτυχές: Από τις 13 βασικές τεχνολογίες που παρακολουθούν οι ερευνητές του Bloomberg, η Κίνα έχει κατακτήσει ηγετική παγκόσμια θέση στις πέντε και προοδεύει ταχύτατα στις επτά υπόλοιπες.
Η πρωτοβουλία «Made in China» επικεντρώνεται ειδικά στην αναβάθμιση της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας και στη μείωση της εξάρτησης από ξένες τεχνολογίες σε βάθος χρόνου. Αντιθέτως, τα Πενταετή Σχέδια αποτελούν ευρύτερους οδικούς χάρτες που καθοδηγούν τη συνολική ανάπτυξη της χώρας, καλύπτοντας τομείς όπως οι υποδομές, το περιβάλλον και η κοινωνική πρόνοια. Η πρωτοβουλία «Made in China 2025» έχει καταστεί ευαίσθητο θέμα λόγω των αντιδράσεων από το εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια, το Πεκίνο αποφεύγει ακόμη και να αναφέρει την ονομασία του προγράμματος, τουλάχιστον στον επίσημο δημόσιο λόγο.
Αντ’ αυτού, ο Σι έχει εντείνει τις εκκλήσεις για την ενίσχυση των «νέων παραγωγικών δυνάμεων», συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών οχημάτων, των ηλιακών πάνελ και των μπαταριών. Η προώθηση των νέων παραγωγικών δυνάμεων αποτελεί πλέον βασικό αντικείμενο έρευνας από τις κυβερνητικές υπηρεσίες που καταρτίζουν το επόμενο Πενταετές Σχέδιο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Μαρτίου από εφημερίδα που εποπτεύεται από την Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων (NDRC).
Η ερευνητική αυτή εργασία στοχεύει στο να ξεπεράσει τα «στενά σημεία» που περιορίζουν την ανάπτυξη της Κίνας, ανέφερε το δημοσίευμα, ενώ πολλά υπουργεία έχουν υπογραμμίσει τη σημασία της επίτευξης προόδου σε βασικές τεχνολογίες, όπως οι ημιαγωγοί και τα νέα ενεργειακά υλικά. Δεύτερο στη λίστα των προτεραιοτήτων είναι η εξεύρεση λύσεων για την ανεπαρκή εγχώρια ζήτηση και η ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου της κατανάλωσης ως κινητήριου μοχλού της οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
