Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εντείνει τη ρητορική και τις ενέργειες κατά των αμερικανικών πανεπιστημίων, διατάσσοντας την αναστολή νέων ραντεβού για φοιτητικές βίζες, ενώ ετοιμάζει αυστηρότερο έλεγχο των κοινωνικών δικτύων για όσους αιτούνται φοιτητική βίζα. Την ίδια ώρα ακυρώνει όλες τις συμβάσεις με το Χάρβαρντ αξίας 100 εκατ. δολ.
Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέστειλε απόρρητο τηλεγράφημα στις πρεσβείες των ΗΠΑ ανά τον κόσμο, καλώντας τις να αφαιρέσουν κάθε νέο ραντεβού για αιτήσεις φοιτητικής βίζας (F, M και J) μέχρι νεωτέρας. Το τηλεγράφημα, που αποκάλυψε το CBS News, διευκρινίζει ότι τα ήδη κλεισμένα ραντεβού μπορούν να προχωρήσουν, αλλά τα νέα παγώνουν εν αναμονή εντολών για αυξημένο «screening» στα social media. Οι ήδη προγραμματισμένες συνεντεύξεις μπορούν να συνεχιστούν, ωστόσο το «πάγωμα» της διαδικασίας αποσκοπεί στην επικείμενη επέκταση του «screening» στα social media των υποψηφίων.
Η νέα αυτή γραμμή εντάσσεται στην κλιμακούμενη σύγκρουση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ με ορισμένα από τα πλέον εμβληματικά αμερικανικά πανεπιστήμια, όπως το Χάρβαρντ και το Κολούμπια, με επίκεντρο –όπως δηλώνεται επισήμως– φαινόμενα αντισημιτισμού, αλλά και ευρύτερες ιδεολογικές διαφορές.
Ο πρόεδρος έχει κατηγορήσει τα πανεπιστήμια ότι ευνοούν την αριστερή ιδεολογία, ότι ενθαρρύνουν ή ανέχονται ακτιβιστικές δράσεις και ότι εφαρμόζουν «άδικες και διακριτικές» πολιτικές εισαγωγής φοιτητών.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό και ιδεολογικό μέτωπο του Τραμπ κατά μερίδας αμερικανικών πανεπιστημίων. Ο πρόεδρος έχει κατηγορήσει τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης ότι είναι «άντρα αριστερισμού», ότι ανέχονται φαινόμενα αντισημιτισμού στις πανεπιστημιουπόλεις και ότι εφαρμόζουν «αντισυνταγματικά διακριτικά κριτήρια» στις εισαγωγικές τους διαδικασίες.
Η επιδιωκόμενη αυστηροποίηση του ελέγχου στα κοινωνικά δίκτυα δεν συνοδεύεται από λεπτομέρειες ως προς το τι ακριβώς θα εξετάζεται, ωστόσο διπλωμάτες και αξιωματούχοι εκτιμούν ότι θα περιλαμβάνει ευρύτερες αξιολογήσεις ιδεολογικών και πολιτισμικών στοιχείων των αιτούντων.
Το αφήγημα Τραμπ περί «εθνικής πολιτισμικής ασφάλειας»
Η αλλαγή πολιτικής εγγράφεται σε ένα νέο αφήγημα της διοίκησης Τραμπ περί «εθνικής πολιτισμικής ασφάλειας» και επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο όχι μόνο στην ακαδημαϊκή κουλτούρα εντός ΗΠΑ, αλλά και στη σύνθεση του ξένου φοιτητικού πληθυσμού που εισέρχεται στη χώρα. Η προσέγγιση αυτή προκαλεί ήδη αντιδράσεις σε κύκλους της ακαδημαϊκής κοινότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι βλέπουν με ανησυχία την προσπάθεια ιδεολογικού φιλτραρίσματος της διεθνούς εκπαίδευσης.
Ο Ρούμπιο υπαινίχθηκε την αυστηροποίηση της πολιτικής ήδη από τον Μάρτιο, όταν σχολίασε δημοσίως τη σύλληψη μιας υποψήφιας διδάκτορος στο Πανεπιστήμιο Tufts τουρκικής καταγωγής, η οποία είχε συντάξει άρθρο υπέρ της Παλαιστίνης. Όπως δήλωσε τότε: «Αν έρχεστε στις ΗΠΑ όχι για να σπουδάσετε αλλά για να συμμετάσχετε σε βανδαλισμούς και καταλήψεις πανεπιστημίων, δεν θα σας δοθεί βίζα».
Οι αλλαγές προκαλούν ανησυχία τόσο στον ακαδημαϊκό όσο και στον μεταναστευτικό χώρο. Ο δικηγόρος μετανάστευσης Ντέιβιντ Λέοπολντ χαρακτήρισε την πολιτική «καταστροφική» για τους διεθνείς φοιτητές και για τα ίδια τα αμερικανικά πανεπιστήμια, επισημαίνοντας τις οικονομικές και πολιτισμικές επιπτώσεις. «Τα πανεπιστήμια εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή φοιτητική κοινότητα – και εκείνοι πληρώνουν πλήρη δίδακτρα», σημείωσε.
Ανησυχία σε φοιτητές και ακαδημαϊκούς
Κατά την περίοδο 2023-2024, περισσότεροι από 1,1 εκατομμύριο ξένοι φοιτητές σπούδασαν στις ΗΠΑ, με την Ινδία και την Κίνα να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας. Οι περισσότεροι επέλεξαν επιστήμες STEM (τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά), ενώ περίπου το 25% ειδικεύτηκε σε πληροφορική και μαθηματικά. Σύμφωνα με το Open Doors Report, πανεπιστήμια όπως το NYU και το Northeastern φιλοξενούν τους περισσότερους διεθνείς φοιτητές.
Οι υποψήφιοι φοιτητές υπόκεινται ήδη σε αυστηρή διαδικασία εξέτασης, η οποία περιλαμβάνει την επαλήθευση των ακαδημαϊκών προσόντων, οικονομικών μέσων και δεσμών με την πατρίδα τους. Πλέον, όμως, η έμφαση στρέφεται και στην ανάλυση του ψηφιακού τους αποτυπώματος – χωρίς προς το παρόν να αποσαφηνίζεται τι ακριβώς θα ελέγχεται.
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, σχολίασε: «Κάθε κυρίαρχο κράτος έχει δικαίωμα να γνωρίζει ποιος προσπαθεί να εισέλθει, γιατί έρχεται και τι σκοπεύει να κάνει». Δεν διευκρίνισε πάντως τι περιλαμβάνει η νέα οδηγία Ρούμπιο.
Η κίνηση αυτή εγγράφεται σε ένα ευρύτερο αφήγημα της κυβέρνησης Τραμπ, που επιχειρεί να συνδέσει την εσωτερική ιδεολογική τάξη με τη μεταναστευτική πολιτική, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα νέο είδος πολιτισμικού ελέγχου εισόδου στη χώρα.
Ο Τραμπ ακυρώνει όλες τις συμβάσεις με το Χάρβαρντ αξίας 100 εκατ. δολ.
Ο Λευκός Οίκος, που είναι αποφασισμένος να υποτάξει το Χάρβαρντ, σκοπεύει να διακόψει όλες τις εναπομείνασες συμβάσεις που έχει υπογράψει με το περίβλεπτο πανεπιστήμιο, το ύψος των οποίων ανέρχεται, σύμφωνα με τον Τύπο, σε 100 εκατ. δολάρια.
Η αμερικανική κυβέρνηση θα στείλει «μία επιστολή στις ομοσπονδιακές αρχές ζητώντας τους να καταρτίσουν έναν κατάλογο με τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί με το Χάρβαρντ και να ενημερώσουν εάν μπορούν να ακυρωθούν ή να ανακατευθυνθούν αλλού», είπε ένας Αμερικανός υψηλόβαθμος αξιωματούχος, επιβεβαιώνοντας πληροφορίες που μετέδωσαν αμερικανικά ΜΜΕ.
Η επιστολή, από τη Διοίκηση Γενικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, κατευθύνει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να επανεξετάσουν και ενδεχομένως να ακυρώσουν ή να ανακατευθύνουν τις συμβάσεις τους με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, επικαλούμενη ανησυχίες σχετικά με φυλετικές διακρίσεις στις εγγραφές, προκατειλημμένες πρακτικές προσλήψεων και αποτυχία του πανεπιστημίου να προστατεύσει τους Εβραίους φοιτητές από την παρενόχληση.
Επιπλέον, αναφέρεται σε σχετική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου σε βάρος του Χάρβαρντ (Students for Fair Admissions v. Harvard) και τα πρόσφατα επεισόδια στην πανεπιστημιούπολη ως αποδείξεις για την αποτυχία του Χάρβαρντ να στηρίξει τα ομοσπονδιακά πρότυπα και αξίες.
