Ο Έλον Μασκ δήλωσε ότι αποχωρεί από τη διοίκηση Τραμπ, μετά τη συμμετοχή του σε μια θυελλώδη προσπάθεια συρρίκνωσης του αμερικανικού δημοσίου τομέα, που οδήγησε σε μαζικές περικοπές ομοσπονδιακών θέσεων εργασίας. Σε ανάρτησή του στο X ευχαρίστησε τον Τραμπ για την ευκαιρία να ηγηθεί του υπουργείου Αποδοτικότητας του Κράτους, γνωστού και ως DOGE.
Σύμφωνα με πληροφορίες του BBC, ο Λευκός Οίκος ξεκίνησε τη διαδικασία αποχώρησης του Μασκ από τη θέση του ειδικού κρατικού υπαλλήλου το βράδυ της Τετάρτης. Ο ρόλος του ήταν προσωρινός και η αποχώρησή του δεν αποτέλεσε έκπληξη, ωστόσο έρχεται μία ημέρα αφότου ο Μασκ άσκησε δημόσια κριτική στον κεντρικό νομοθετικό άξονα της πολιτικής του Τραμπ.
Ο Έλον Μασκ, ολοκληρώνοντας τη θητεία του ως «Ειδικός Κυβερνητικός Υπάλληλος», ευχαρίστησε τον πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα X:
«Καθώς ο προγραμματισμένος μου χρόνος ως Ειδικός Κυβερνητικός Υπάλληλος φτάνει στο τέλος του, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρόεδρο @realDonaldTrump για την ευκαιρία να μειώσω τη σπάταλη κρατική δαπάνη», έγραψε ο Μασκ. «Η αποστολή του @DOGE θα ενισχυθεί με τον χρόνο, καθώς θα εξελιχθεί σε έναν τρόπο ζωής σε όλη την κυβέρνηση».
Ο Μασκ είχε διοριστεί ως «Special Government Employee», ένας προσωρινός ρόλος που του επέτρεπε να εργάζεται για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση έως 130 ημέρες ετησίως. Μετρούμενος από την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, ο Μασκ πλησίαζε το όριο στα τέλη Μαΐου -χρονικά ταιριαστό με την αποχώρησή του.
Το DOGE (Department of Government Efficiency), ή υπουργείο Αποδοτικότητας του Κράτους, ήταν ένα πείραμα μικρής κλίμακας που στόχευε στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, τη μείωση της κρατικής σπατάλης και την απόλυση χιλιάδων ομοσπονδιακών υπαλλήλων. Ο Μασκ, γνωστός για την εμμονή του με την «αποδοτικότητα», φέρεται να είχε καθοριστικό ρόλο στη χάραξη και υλοποίηση αυτής της πολιτικής.
Παρ’ ότι η αποχώρησή του ήταν προγραμματισμένη, προηγήθηκε μια δημόσια ρήξη του Έλον Μασκ με την κυβέρνηση Τραμπ. Ο Μασκ δήλωσε ότι είναι «απογοητευμένος» με τον νέο προϋπολογισμό του Τραμπ, ο οποίος περιλαμβάνει πολυετείς φοροαπαλλαγές πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων και σημαντική αύξηση στις στρατιωτικές δαπάνες.
Σε συνέντευξή του στο CBS, ο επικεφαλής της SpaceX και της Tesla δήλωσε: «Το ”μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο”, όπως το αποκαλεί ο Τραμπ, θα αυξήσει το ομοσπονδιακό έλλειμμα». Ο Μασκ πρόσθεσε ότι το νομοσχέδιο «υπονομεύει το έργο του DOGE», καθώς διευρύνει το δημόσιο έλλειμμα αντί να περιορίζει τη σπατάλη, όπως ήταν ο στόχος του υπουργείου που είχε αναλάβει. «Ένα νομοσχέδιο μπορεί να είναι μεγάλο ή να είναι όμορφο», είπε με νόημα ο Μασκ. «Αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να είναι και τα δύο ταυτόχρονα». Η αποχώρησή του εγείρει ερωτήματα για την κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής Τραμπ, καθώς και για τη μελλοντική συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών.
Ο Έλον Μασκ, ο οποίος είχε συγκρουστεί ιδιωτικά με αρκετούς υπουργούς της κυβέρνησης Τραμπ, είχε αρχικά δεσμευτεί να μειώσει τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό κατά τουλάχιστον 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Στη συνέχεια, όμως, περιόρισε αυτόν τον στόχο στο μισό και τελικά σε μόλις 150 δισεκατομμύρια.
Οι περικοπές μέσω του DOGE στην εποχή Μασκ
Στο πλαίσιο του DOGE, περίπου 260.000 από τους 2,3 εκατομμύρια υπαλλήλους του ομοσπονδιακού πολιτικού τομέα απολύθηκαν ή αποδέχθηκαν πακέτα εθελούσιας εξόδου. Ωστόσο, υπήρξαν περιπτώσεις όπου ομοσπονδιακά δικαστήρια μπλόκαραν μαζικές απολύσεις και διέταξαν την επανένταξη υπαλλήλων, κρίνοντας τις διαδικασίες παράνομες. Η βιαστική και επιθετική προσέγγιση στις περικοπές είχε αποτέλεσμα να απολυθούν κατά λάθος εργαζόμενοι, ακόμη και σε ευαίσθητους τομείς, όπως το πυρηνικό πρόγραμμα των ΗΠΑ.
Ο Μασκ είχε δηλώσει από τα τέλη Απριλίου ότι σκοπεύει να επιστρέψει πλήρως στις επιχειρήσεις του, καθώς είχε γίνει στόχος έντονης κριτικής για τις πολιτικές του Τραμπ. «Το DOGE έχει καταντήσει ο αποδιοπομπαίος τράγος για τα πάντα», δήλωσε ο Μασκ στη Washington Post από το Τέξας, την Τρίτη, πριν από μια εκτόξευση της SpaceX. «Ό,τι κακό συνέβαινε, όπου κι αν συνέβαινε, μας κατηγορούσαν ακόμα κι αν δεν είχαμε καμία απολύτως σχέση».
Οι τριγμοί στην Tesla
Η εμπλοκή του Μασκ στην κυβέρνηση συνέπεσε με σημαντική πτώση στις πωλήσεις της Tesla, προκαλώντας περαιτέρω πιέσεις από επενδυτές και αναλυτές, που τον κατηγόρησαν για αποπροσανατολισμό από τον επιχειρηματικό του ρόλο. Η αποχώρησή του σηματοδοτεί το τέλος μιας αμφιλεγόμενης, αλλά σημαντικής περιόδου για τις σχέσεις μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου και της ομοσπονδιακής διακυβέρνησης υπό την προεδρία Τραμπ.
Οι πωλήσεις της Tesla υποχώρησαν κατά 13% το πρώτο τρίμηνο του έτους -η μεγαλύτερη πτώση παραδόσεων στην ιστορία της εταιρείας. Παράλληλα, η μετοχή της σημείωσε πτώση έως και 45%, αν και στη συνέχεια ανέκαμψε σε μεγάλο βαθμό και αυτήν τη στιγμή είναι μειωμένη μόνο κατά περίπου 10%.
Η Tesla προειδοποίησε τους επενδυτές ότι η οικονομική πίεση ενδέχεται να συνεχιστεί, αποφεύγοντας να δώσει πρόβλεψη για ανάπτυξη. Η εταιρεία τόνισε ότι η «μεταβαλλόμενη πολιτική διάθεση» ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση για τα οχήματά της. Σε τηλεδιάσκεψη με επενδυτές τον προηγούμενο μήνα, ο Μασκ δήλωσε πως ο χρόνος που αφιερώνει στο DOGE «θα μειωθεί σημαντικά» και ότι θα «επικεντρωθεί πολύ περισσότερο στην Tesla».
Μιλώντας σε οικονομικό φόρουμ στη Ντόχα του Κατάρ την Τρίτη, ο Μασκ διαβεβαίωσε ότι παραμένει δεσμευμένος να ηγείται της Tesla για τα επόμενα πέντε χρόνια. Επιπλέον, αποκάλυψε ότι σκοπεύει να μειώσει σημαντικά τις πολιτικές του δωρεές, έπειτα από δαπάνη σχεδόν 300 εκατομμυρίων δολαρίων υπέρ της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ και άλλων Ρεπουμπλικανών το προηγούμενο έτος.
Η επιστροφή του Μασκ στην Tesla έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την εταιρεία, καθώς αντιμετωπίζει όχι μόνο οικονομικές πιέσεις, αλλά και έναν ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο από την εμπλοκή του CEO της στα δημόσια πράγματα.
