Η Πολωνία αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, υπογραμμίζοντας την κρισιμότητα της ετοιμότητας του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία. Ενώ στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Κυριακής αναμετρώνται τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, η ακροδεξιά κερδίζει έδαφος, κυρίως μεταξύ των νέων (18-29 ετών). Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ακροδεξιά συνομοσπονδία, με ηγέτη τον Σλάβομιρ Μέντζεν, προσελκύει το 34,8% αυτής της ηλικιακής ομάδας. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιο κόμμα θα υποστηρίξουν αυτοί οι ψηφοφόροι στην τελική αναμέτρηση.
Στον δεύτερο γύρο, οι Πολωνοί καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στον φιλοευρωπαίο Ραφάλ Τσασκόφσκι, δήμαρχο Βαρσοβίας και υποψήφιο του κυβερνώντος Συνασπισμού των Πολιτών (PO), και στον εθνικιστή Ναβρότσκι του συντηρητικού αντιπολιτευόμενου κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS). Το οριακό προβάδισμα του Τσασκόφσκι στον πρώτο γύρο (31,4% έναντι 29,5% του Ναβρότσκι) δείχνει μια αναμέτρηση που θα κριθεί στις λεπτομέρειες. Η Κυριακάτικη κάλπη θα καθορίσει αν η Πολωνία, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ε.Ε. και με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες στην Ένωση, θα παραμείνει αξιόπιστος εταίρος. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, δεδομένων των πιέσεων που ασκούνται στην Ευρώπη από τους εμπορικούς δασμούς και την αμφισβήτηση της συλλογικής άμυνας από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η άνοδος ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, από την Πορτογαλία έως τη Ρουμανία και τη Γερμανία έως την Ιταλία, φέρνει στην επιφάνεια τον ευρωσκεπτικισμό και την εσωστρέφεια. Αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο απέναντι στη Μόσχα, αλλά και στην πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επανειλημμένα εκφράσει την απέχθειά του προς τις Βρυξέλλες, προτιμώντας διμερείς σχέσεις με τα κράτη-μέλη. Η δημόσια στήριξη της Ουάσινγκτον προς την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στις γερμανικές κοινοβουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου, καθώς και η πρόσφατη δήλωση του ίδιου του Τραμπ στο Truth Social (“ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΛΕΠΕΝ”) για την καταδίκη της Γαλλίδας ακροδεξιάς πολιτικού, υπογραμμίζουν την παρέμβασή του. Μάλιστα, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Πολωνία, η Υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Κρίστι Νόεμ, προέτρεψε τους Πολωνούς να ψηφίσουν τον Ναβρότσκι για στενές σχέσεις με τον Τραμπ.
Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χρειάζεται έναν πρόεδρο που θα υποστηρίξει το νομοθετικό του έργο, καθώς οι εκλογές αυτές λειτουργούν και ως δημοψήφισμα για το μέλλον της Πολωνίας στην Ευρώπη, τα δικαιώματα των γυναικών, την εθνική ταυτότητα και την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Με τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2027 να πλησιάζουν και το PiS να επιδιώκει την επιστροφή του στην εξουσία, οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ είναι εμφανείς. Οι ψήφοι της ακροδεξιάς αναμένεται να είναι καθοριστικές, καθώς είναι πιθανό να ενισχύσουν το PiS. Ωστόσο, πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Πολωνών επικρίνει την κυβέρνηση Τουσκ, θεωρώντας ότι η καθημερινότητά τους έχει επιδεινωθεί. Ιδιαίτερα δυσαρεστημένοι εμφανίζονται οι γυναίκες και οι νέοι.
Σύμφωνα με ανάλυση του “Notes from Poland”, το 81% των νέων Πολωνών πιστεύει ότι η κυβέρνηση εξυπηρετεί τα συμφέροντα των παλαιότερων γενεών. Ενώ ο Τσασκόφσκι και ο Ναβρότσκι συγκέντρωσαν συνολικά το 60,9% των ψήφων στον πρώτο γύρο, μόλις το 24% των ψηφοφόρων 18-29 ετών τους στήριξε, σε σύγκριση με το 43,1% το 2020. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η Αγκνιέσκα Κασίνσκα-Μέτρικα, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γιαν Κοχανόφσκι του Κιέλτσε στο Bloomberg: «Έχουμε δύο διαφορετικά οράματα για το μέλλον της Πολωνίας. Αυτές είναι εκλογές στις οποίες η κοινωνία θα αποφασίσει σε τι είδους χώρα θέλει να ζήσει».
