Σε εξέλιξη βρίσκονται εδώ και λίγη ώρα, οι συνομιλίες μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη με απώτερο, αλλά μακρινό στόχο, την επίτευξη ειρήνευσης στον πόλεμο που ξέσπασε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Μόσχα και Κίεβο πραγματοποίησαν τις πρώτες απευθείας συνομιλίες από το 2022 στις 16 Μαΐου και πάλι στη μεγαλούπολη της Τουρκίας, αν και η συνάντηση αυτή δεν απέφερε πολλούς καρπούς, με τις δύο χώρες να δεσμεύονται απλώς σε μια μεγάλης κλίμακας ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Η νέα συνάντηση πραγματοποιείται έπειτα από μία από τις πιο παράτολμες και επιτυχημένες ουκρανικές επιθέσεις εναντίον του ρωσικού εδάφους, που έπληξε στόχους ως τη Σιβηρία. Μεγάλη συντονισμένη επίθεση με drones είχε στόχο τέσσερα ρωσικά στρατιωτικά αεροδρόμια και κατέστρεψε δεκάδες αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων στρατηγικά βομβαρδιστικά, σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας (SBU). Ο νέος κύκλος των συνομιλιών ξεκίνησε λίγο μετά τις 14:30.
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την ειρήνη» τόνισε ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι από το Βίλνιους όπου βρίσκεται για τη σύσκεψη του ΝΑΤΟ. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι εάν η Ρωσία υπονομεύσει τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη και δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε «νέες κυρώσεις είναι επειγόντως απαραίτητες».
Στο μεταξύ ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχε τηλεφωνική επικοινωνία χθες, Κυριακή, με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο με θέμα τις επικείμενες συνομιλίες, όπως ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. Η Μόσχα έχει ανακοινώσει ότι στις σημερινές συνομιλίες θα παρουσιάσει ένα «μνημόνιο» με τους όρους της για την επίτευξη ειρήνευσης, το οποίο όμως αρνήθηκε να δώσει εκ των προτέρων στην Ουκρανία, όπως ζητούσε το Κίεβο.
Οι δύο πλευρές βρίσκονται μακριά από μια συμφωνία, είτε πρόκειται για εκεχειρία είτε για μια πιο μακροπρόθεσμη διευθέτηση της σύγκρουσης. Προτεραιότητες της Ουκρανίας είναι «μια πλήρης και άνευ όρων εκεχειρία» και «η επιστροφή των αιχμαλώτων» και των παιδιών τα οποία το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα ότι έχει απαγάγει, δήλωσε χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Εξάλλου ο Ζελένσκι επιδιώκει μια απευθείας συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, κάτι που το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα μέχρι να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Από την πλευρά της η Μόσχα αρνείται «την άνευ όρων εκεχειρία» που ζητούν το Κίεβο και οι Δυτικοί και επιμένει να διευθετηθούν «οι βαθιές αιτίες», όπως τις χαρακτηρίζει, της σύγκρουσης. Η Ρωσία απαιτεί η Ουκρανία να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να της παραχωρήσει πέντε επαρχίες τις οποίες ελέγχει εν μέρει.
Το Κίεβο θεωρεί απαράδεκτους τους όρους αυτούς και ζητεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από το έδαφός του. Η Ουκρανία επιθυμεί επίσης να λάβει συγκεκριμένες εγγυήσεις για την ασφάλειά της, τις οποίες θα υποστηρίζουν οι Δυτικοί, όπως η προστασία του ΝΑΤΟ ή η παρουσία Δυτικών στρατευμάτων στο έδαφός της. Η Ρωσία το αποκλείει.
Βασικός διαπραγματευτής από τη ρωσική πλευρά θα είναι ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, σύμβουλος του Πούτιν που ήταν επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας και κατά τις συνομιλίες του 2022. Επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας θα είναι ο υπουργός Άμυνας της χώρας Ρουστέμ Ουμέροφ. «Διπλωματικοί σύμβουλοι» της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας θα βρίσκονται «επί του πεδίου (…) σε στενή συνεργασία με την ουκρανική ομάδα διαπραγμάτευσης», δήλωσε χθες από το Βερολίνο ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης.
Πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας: Oι όροι του Κιέβου στις διαπραγματεύσεις
Η Ρωσία δεν έχει υποβάλει επίσημα το σχέδιό της με τους όρους ειρήνης, αλλά η Ουκρανία σχεδιάζει να παρουσιάσει έναν λεπτομερή οδικό χάρτη με στόχο την εξασφάλιση μιας διαρκούς διευθέτησης. Σύμφωνα με την πρόταση, η διαδικασία θα ξεκινήσει με μια εκεχειρία τουλάχιστον 30 ημερών, ακολουθούμενη από πλήρη ανταλλαγή αιχμαλώτων και την επιστροφή των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν μεταφερθεί σε περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία, οδηγώντας τελικά σε μια πιθανή συνάντηση μεταξύ του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Το σχέδιο δημοσιεύτηκε την 1η Ιουνίου από το Reuters, το οποίο εξέτασε αντίγραφο του εγγράφου.
Σύμφωνα με το Reuters ο οδικός χάρτης για διαρκή ειρηνευτική συμφωνία προβλέπει:
- Άμεση και πλήρη κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες, με δυνατότητα παράτασης.
- Ανταλλαγή όλων των αιχμαλώτων πολέμου και επιστροφή των παιδιών από την Ουκρανία που μεταφέρθηκαν σε ρωσικά εδάφη.
- Σύνοδο κορυφής μεταξύ των Προέδρων Ζελένσκι και Πούτιν για την επίτευξη τελικής συμφωνίας.
- Διατήρηση της στρατιωτικής ισχύος της Ουκρανίας και διασφάλιση του δικαιώματός της να ενταχθεί σε ΕΕ και ΝΑΤΟ.
- Μη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη και απαίτηση για αποζημιώσεις.
- Χρήση των υφιστάμενων γραμμών του μετώπου ως βάση για μελλοντικές διαπραγματεύσεις εδαφικής διευθέτησης .
Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια επανέλαβε στις 30 Μαΐου ότι η Μόσχα θα εξετάσει το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός μόνο εάν η Ουκρανία σταματήσει την επιστράτευση και σταματήσει να λαμβάνει ξένη στρατιωτική βοήθεια.
Η Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία στηρίζουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ
Μετά τη σύνοδο κορυφής στη Βίλνιους, οι ηγέτες των ανατολικών και βόρειων κρατών μελών του ΝΑΤΟ, μαζί με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξέδωσαν κοινή δήλωση που επαναλαμβάνει την καταδίκη τους για τη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η δήλωση, υπογεγραμμένη από τους Προέδρους της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας, τονίζει τη σταθερή δέσμευσή τους στο κυρίαρχο δικαίωμα της Ουκρανίας να προχωρήσει στην πλήρη ευρω-ατλαντική ολοκλήρωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
Τονίζοντας την αυτονομία της Ουκρανίας, η δήλωση αναφέρει ότι η χώρα έχει το «δικαίωμα να επιλέξει τα δικά της μέτρα ασφαλείας και να αποφασίσει το δικό της μέλλον, ελεύθερη από εξωτερικές παρεμβάσεις», υπογραμμίζοντας την ενωμένη υποστήριξη των συμμάχων εν μέσω συνεχιζόμενης σύγκρουσης και εντεινόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
