Στο πεδίο του πολέμου και όχι σε διπλωματικό επίπεδο θα παραμείνουν επικεντρωμένες οι εξελίξεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με τη χθεσινή (2/6) συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη να μην διασφαλίζει καμία ουσιαστική πρόοδο για ειρήνη παρά μόνον μια νέα συμφωνία Κιέβου-Μόσχας για την ανταλλαγή αιχμαλώτων. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρακολουθούσε χθες τις εξελίξεις από το Βίλνιους, πρωτεύουσα της Λιθουανίας. Παραβρέθηκε εκεί μαζί με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε, και τους ηγέτες των κρατών της Βαλτικής, της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας και των Σκανδιναβικών χωρών. Εκεί, ο Ζελένσκι τόνισε πως ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν μπορεί να αποφασίζει ποια χώρα μπορεί να εντάσσεται στο ΝΑΤΟ διότι έτσι «θα ανοίξει η όρεξη» του Κρεμλίνου για πόλεμο.
Η Μόσχα θεωρεί πως η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την ανατολική Ευρώπη αποτελεί απειλή για την εθνική κυριαρχία της. Ωστόσο, χώρες που ανήκαν στο πρώην κομμουνιστικό μπλοκ δικαιώνονται για την απόφαση τους να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ αφού διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Από το βόρειο τμήμα της Ευρώπης, η Σουηδία και Φινλανδία παραιτήθηκαν από το καθεστώς ουδετερότητας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Από το Βίλνιους, ο πρόεδρος της Λιθουανίας είπε χθες πως οι αμυντικές δαπάνες της χώρας του θα αυξηθούν στο 4% του ΑΕΠ μέσα στο 2025 και πάνω από το 5% από το 2026 μέχρι το 2030. Ο Ρούτε, παράλληλα, αναφέρθηκε στη σημασία που έχει η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στις 24 με 25 Ιουνίου. Οι ηγέτες των κρατών-μελών θα «έχουν να ανησυχήσουν για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις υβριδικές επιθέσεις της Ρωσίας και την εξασφάλιση πόρων για υψηλότερες αμυντικές δαπάνες. Η μεγαλύτερη ανησυχία, όμως, είναι η αβεβαιότητα για τις προθέσεις του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Μόλις την περασμένη Παρασκευή, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, είπε πως «έχουμε πει ότι, κατά τη γνώμη μας, η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν βρίσκεται στο τραπέζι». Πρόσθεσε πως θα «καθίσουμε να συζητήσουμε» όταν πάμε στην Κωνσταντινούπολη την επόμενη εβδομάδα, εννοώντας τη χθεσινή συνάντηση που τελικά ήταν άκαρπη.
Σε αντίθεση με τον πρώτο γύρο των διαπραγματεύσεων που έλαβε χώρα στις 16 Μάιου ύστερα από έντονη διπλωματική κινητικότητα, η συνάντηση μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων υψηλών αξιωματούχων διήρκησε λιγότερο από μια ώρα στο Ανάκτορο Τσιραγάν του Βοσπόρου. Αμέσως μετά έγινε ξεκάθαρο πως οι θέσεις των δύο εμπόλεμων πλευρών δεν ταυτίζονται ούτε καν για μια εκεχειρία. Μέσα στο προηγούμενο 24ώρο, οι Ρώσοι είχαν εξαπολύσει το μεγαλύτερο μπαράζ επιθέσεων με 472 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και επτά βαλλιστικούς πυραύλους σε στρατιωτικούς και αστικούς στόχους της Ουκρανίας. Λίγες ώρες μετά ακολούθησε η στρατιωτική επιχείρηση του Κιέβου με την καταστροφή πάνω από 40 πολεμικών αεροσκαφών σε τέσσερις βάσεις, μια εκ οποίων βρίσκεται στην περιοχή της ανατολικής Σιβηρίας. Ήταν μια επιχείρηση που προετοιμάζονταν ενάμιση χρόνο, με drones που μπήκαν λαθραία στη Ρωσία για να επιφέρουν πλήγμα και στα βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς που επιχειρούν εδώ και μια τριετία σε όλη την Ουκρανία και όχι μόνον στο μέτωπο στα νοτιο-ανατολικά της χώρας.
Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο, με τις πιέσεις που ασκεί ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, για την άμεση ολοκλήρωση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων να πέφτουν, όμως, στο κενό. Η Μόσχα μπορεί να εκμεταλλευτεί τους καλοκαιρινούς μήνες για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της, αν και το Κίεβο πρότεινε νέο γύρο διαπραγματεύσεων πριν τα τέλη Ιουνίου. Στην Κωνσταντινούπολη, αναλυτικότερα, ο υπουργός Αμύνης της Ουκρανίας και επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής του Κιέβου, Ράστεμ Ουμέροφ, τόνισε χθες πως θα επιμείνει για μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες.
Αντί αυτού, ο Βλάντιμιρ Μεντίνσκι, ειδικός απεσταλμένος της Μόσχας για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, αντιπρότεινε μια διήμερη ή τριήμερη εκεχειρία σε συγκεκριμένες περιοχές του πολεμικού μετώπου. Τελικά, οι δυο πλευρές συμφώνησαν μόνον σε νέα ανταλλαγή αιχμαλώτων του πολέμου, με τη λίστα των 22 σημείων του Κιέβου να παραβλέπεται από τη Μόσχα. Το Κίεβο παρέδωσε, επίσης, έναν κατάλογο με ονόματα παιδιών που έχουν απαχθεί από τη Ρωσία. Η Μόσχα ισχυρίζεται πως τα πήρε για να μην υπάρξουν θύματα. Ωστόσο, η Μόσχα εδώ και μια τριετία εξαπολύει εναέριες επιθέσεις με θύματα και άμαχο πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Από την πλευρά του Κιέβου, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών υπογράμμισε ότι «η ουσία είναι πως η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος και η Ουκρανία αμύνεται – η Ουκρανία στοχεύει μόνον στρατιωτικούς στόχους μέσα στη Ρωσία και το «διεθνές δίκαιο μας το επιτρέπει».
