Οι πρόσφατες κινήσεις της UniCredit για την εξαγορά της Commerzbank στη Γερμανία και της Banco BPM στην Ιταλία αναδεικνύουν τη δυσκολία σύναψης συμφωνιών στην τραπεζική αγορά της Ε.Ε., ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τραπεζικά ιδρύματα με βαθιές ρίζες στη χώρα τους. Αν και η UniCredit έλαβε το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την αρμόδια αντιμονοπωλιακή αρχή της Γερμανίας (Federal Cartel Office) για να αυξήσει το μερίδιό της έως το 29,9% στο μετοχικό κεφάλαιο της Commerzbank, το Βερολίνο, ως κάτοχος του 12% της τράπεζας, επιμένει στην ανεξαρτησία της.
Στην Ιταλία πάλι, η UniCredit, δια στόματος του διευθύνοντος συμβούλου Αντρέα Ορσέλ, δεν αποκλείει να εγκαταλείψει τα σχέδια για την απόκτηση της Banco BPM ύστερα από όρους που έθεσε η Ρώμη. Προ ημερών πραγματοποιήθηκε η πρώτη ακρόαση σε ιταλικό δικαστήριο μετά από προσφυγή της UniCredit για τις προϋποθέσεις που έθεσε το Υπουργείο Οικονομικών της χώρας και τις οποίες η τράπεζα θεωρεί απαγορευτικές για να προχωρήσει σε εξαγορά.
Η δυναμική των εξαγορών στην ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά
Αν και η UniCredit, η δεύτερη ισχυρότερη τράπεζα στην Ιταλία μετά την Intesa SanPaolo, πήρε την πρωτοβουλία να ανακινήσει την τράπουλα στον χρηματοπιστωτικό κλάδο της Ευρώπης, δεν είναι η μόνη που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για σύναψη συμφωνιών. Εκτός του ενδιαφέροντος της UniCredit να αποκτήσει την Banco BPM στο πλαίσιο προσφοράς 10 δισ. ευρώ μέσω ανταλλαγής μετοχών, η γαλλική Credit Agricole επίσης αύξησε το μερίδιό της σ’ αυτήν έως το 19,8% τον Απρίλιο προκειμένου να «εξασφαλίσει τα επιχειρηματικά συμφέροντα της στην Ιταλία».
Η περίπλοκη σκακιέρα των ιταλικών τραπεζών
Παραδόξως, αν και στόχος εξαγοράς της UniCredit, η Banco BPM κατάφερε προ διμήνου να κλείσει τη συμφωνία για την απόκτηση της επενδυτικής εταιρείας Anima Holdings έναντι 2,3 δισ. ευρώ. Τον Απρίλιο, επίσης, η Banco BPM και η Anima στήριξαν την έκδοση μετοχών της Monte dei Paschi di Siena (MPS), της παλαιότερης τράπεζας στον κόσμο, για την εξαγορά της Mediobanca. Το συνδυαστικό μερίδιο των Banco BPM και Anima στην ιστορική MPS ανέρχεται στο 9%. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι είχε ταχθεί υπέρ της συγχώνευσης των Banco BPM και MPS, όπου το κράτος εξακολουθεί να διατηρεί μερίδιο 11,7% μετά την κρατική διάσωση του 2017. Απώτερος στόχος της Ρώμης είναι να δημιουργηθεί ένας τρίτος βραχίονας στον ιταλικό τραπεζικό κλάδο, καθώς η Banco BPM βρίσκεται ήδη ψηλά στην ιεραρχία, όντας η 4η μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας.
Αφού απέρριψε την απόπειρα εξαγοράς από την MPS ως «επιθετική» και «καταστροφική» στα 13 δισ. ευρώ, η Mediobanca υπέβαλε αιφνίδια πρόταση για την απόκτηση της Banca Generali, η οποία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Μιλάνου, έναντι 6,3 δισ. ευρώ. Αυτή η κίνηση θεωρήθηκε «αμυντική» εκ μέρους της Mediobanca για να αποτρέψει την εξαγορά της από την MPS. Οπότε, η συνέλευση μετόχων της Generali, μητρικής της Banca Generali, στα μέσα Ιουνίου θεωρείται κρίσιμη για το μέλλον της Mediobanca. Εκεί θα κριθεί εάν προτίθεται η Generali, ένας από τους ασφαλιστικούς κολοσσούς στην Ευρώπη, να ανταλλάξει το 50,2% που κατέχει στην Banca Generali με το 13% που κατέχει η Mediobanca στο μετοχικό της κεφάλαιο.
Ο ρόλος της Generali και οι πολιτικές προεκτάσεις
Μάλιστα, όπως τονίζει ο αρθρογράφος Πολ Ντέιβις του Bloomberg, η Generali εξελίσσεται σε κομβικό παίκτη για το χρηματοοικονομικό ή ακόμα και το πολιτικό τοπίο στην Ιταλία και κατ’ επέκταση στην Ευρώπη. Αν και το 13% που κατέχει η Mediobanca στην Generali της έχει εξασφαλίσει πολύτιμες προσόδους από την καταβολή μερισμάτων, παράλληλα έχει ενισχύσει την επιρροή του 82χρονου Φραντσέσκο Γκαϊτάνο Καλτατζιρόνε. Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας κατέχει μερίδια στην Generali και την Mediobanca. Διαφωνεί, δε, με την εξαγορά της Banca Generali από την Mediobanca.
Ένας ακόμη στόχος του Καλτατζιρόνε είναι να μπλοκάρει τη συγχώνευση των επενδυτικών μονάδων της Generali και της γαλλικής Natixis. Αυτό το ενδεχόμενο ανησυχεί, επίσης, την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, διότι η Generali είναι βασικός αγοραστής των κρατικών ομολόγων της χώρας. Η Ρώμη, μαζί με τον Καλτατζιρόνε και την οικογένεια των δισεκατομμυριούχων Ντελ Βέκιο, κατέχουν μερίδιο 32% στην MPS, την οποία πιέζουν να εξαγοράσει την Mediobanca. Επιπλέον, τα μερίδια των Καλτατζιρόνε, Ντελ Βέκιο και της Mediobanca στην Generali φτάνουν το 30%. Έτσι, οι δύο οικογένειες θα έχουν αρκετή ισχύ για να αλλάξουν την ηγεσία στην Generali, κάτι που δεν κατάφεραν να κάνουν προ τριετίας.
Προοπτικές ενοποίησης και ανταγωνιστικότητας
Οπότε, η εξαγορά της Banca Generali από την Mediobanca θα απλοποιούσε τον περίπλοκο ιστό του τραπεζικού κλάδου της Ιταλίας. Έτσι, η Generali θα είχε μεγαλύτερη εμβέλεια για να δημιουργήσει με την Natixis μια μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη. Στην περιβόητη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, ο Μάριο Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ και πρωθυπουργός της Ιταλίας, τόνισε την ανάγκη για περαιτέρω συγχώνευση των τραπεζών με διασυνοριακές συμφωνίες, ώστε να ενισχυθεί η Ευρωζώνη. Απώτερος στόχος της Ρώμης και των υπόλοιπων κυβερνήσεων θα έπρεπε να είναι η ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών-μελών σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζουν επίσης αναλυτές. Μια συμφωνία UniCredit-Commerzbank θα ανταποκρινόταν στις μακροπρόθεσμες ανάγκες της Ε.Ε. να μετατραπεί η ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά σε μεγαλύτερο πόλο έλξης κεφαλαίων.
