Οι «πόλεις-φαντάσματα» που άφησε πίσω της η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 στην Ισπανία αρχίζουν να ξαναζωντανεύουν, προσφέροντας μια πιθανή λύση στην οξεία στεγαστική κρίση που πλήττει τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Η σημερινή κατάσταση, με τα ενοίκια να έχουν αυξηθεί κατά 80% την τελευταία δεκαετία και περισσότερο από το ήμισυ των ενοικιαστών να δαπανούν το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση, έχει αναχθεί σε σοβαρό κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα.
Η ραγδαία αύξηση των ενοικίων οφείλεται κυρίως στη μεγάλη τουριστική κίνηση και την εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η Μαδρίτη, ως αναπτυσσόμενο μητροπολιτικό κέντρο, αντιμετωπίζει ιδιαίτερη έλλειψη στέγης, με τον πληθυσμό της να αυξάνεται κατά 140.000 άτομα πέρυσι, έναντι μόλις 20.000 νέων αδειών ανέγερσης κατοικιών. Υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός της ισπανικής πρωτεύουσας θα φτάσει τα οκτώ εκατομμύρια μέσα στην επόμενη 15ετία.
Η αναβίωση των ημιτελών συγκροτημάτων
Ως απάντηση στην κρίση, επανέρχονται στο προσκήνιο ημιτελή οικιστικά συγκροτήματα που είχαν ερημωθεί μετά την κρίση του 2008, η οποία άφησε πίσω της 3,4 εκατομμύρια κατοικίες σε όλη τη χώρα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Sesena και το Valdeluz.
Sesena: Από πόλη-φάντασμα σε Αναπτυσσόμενη Κοινότητα
Το ημιτελές συγκρότημα κατοικιών Sesena, κοντά στη Μαδρίτη, αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Αν και ο αρχικός στόχος του κατασκευαστή ήταν 13.000 κατοικίες, μόλις 5.000 είχαν ολοκληρωθεί. Σήμερα 750 διαμερίσματα είναι πλήρως κατοικήσιμα και η ζήτηση είναι ισχυρή, χάρη στη σημαντική βελτίωση των παροχών. Πριν από 17 χρόνια, η περιοχή στερούνταν πρόσβασης σε νερό, μέσων μαζικής μεταφοράς και σχολείων. Πλέον λειτουργούν τρία σχολεία, φαρμακεία, καφέ και γυμναστήρια. Παρά τις δυσκολίες στις μετακινήσεις τις ώρες αιχμής, μια οικογένεια μπορεί να αγοράσει σπίτι με 240.000 ευρώ ή να νοικιάσει με 20% χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με τη Μαδρίτη. Συγκεκριμένα, η τιμή αγοράς στη Sesena φτάνει τα 1.600 ευρώ ανά τ.μ., ενώ στη Μαδρίτη η μέση τιμή αγγίζει τα 6.000 ευρώ ανά τ.μ.
Valdeluz: Διπλασιασμός πληθυσμού και ελκυστικές τιμές
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το οικοδομικό συγκρότημα Valdeluz, περίπου 75 χιλιόμετρα από τη Μαδρίτη, το οποίο αρχικά προοριζόταν να στεγάσει 30.000 άτομα. Οι τοπικές αρχές εκτιμούν ότι ο πληθυσμός της ευρύτερης περιοχής θα διπλασιαστεί μέσα στην επόμενη τετραετία, λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης από τη Μαδρίτη. Το αγοραστικό ενδιαφέρον ανανεώθηκε όταν η Sareb, η «κακή τράπεζα» της Ισπανίας, άρχισε να πουλά κατοικίες για 97.000 ευρώ το 2021. Μέσα σε τέσσερα χρόνια οι τιμές πώλησης διπλασιάστηκαν, παραμένοντας όμως ελκυστικές σε σχέση με τη Μαδρίτη.
Ακίνητα στην Ισπανία © Powergame.gr
Κυβερνητικές παρεμβάσεις και προοπτικές
Η ισπανική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ έχει αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Τον Μάιο δόθηκε εντολή για την απομάκρυνση άνω των 65.000 κατοικιών που ήταν διαθέσιμες για βραχυχρόνιες μισθώσεις στην πλατφόρμα Airbnb, επειδή δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές. Τα μέτρα αυτά αφορούν κυρίως καταχωρίσεις σε Μαδρίτη, Ανδαλουσία και Καταλονία. Λόγω των μαζικών διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εξασφαλίσει στέγη σε προσιτές τιμές.
Οι «πόλεις-φαντάσματα» του παρελθόντος, με την αναβίωσή τους, ίσως αποτελούν μια βιώσιμη λύση για το μέλλον της στέγασης στην Ισπανία, προσφέροντας προσιτές εναλλακτικές λύσεις στις υπερκορεσμένες μεγάλες πόλεις.
