Τη δική τους ανάλυση για την επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ έναντι του Ιράν παρουσιάζουν οι New York Times, υποστηρίζοντας ότι πέραν όλων των άλλων στόχων, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επιδιώκει να ενισχύσει την πολιτική του κληρονομιά.
«Για χρόνια, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, επέβλεπε μια μυστική σύγκρουση με το Ιράν, στην οποία κάθε κίνηση ήταν προσεκτικά μελετημένη ώστε να αποφευχθεί μια ανοιχτή σύρραξη μεταξύ των δύο ισχυρότερων στρατών της περιοχής. Ακόμη και πέρυσι, όταν οι δύο πλευρές επιτέθηκαν ανοιχτά η μία στην άλλη για πρώτη φορά, το Ισραήλ απέφυγε επιθέσεις που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια μακροχρόνια σύρραξη», ξεκινά η ανάλυση.
Χαρακτηρίζοντας την επίθεση κατά του Ιράν ως «θρασύτατη και ευρεία», η εφημερίδα επισημαίνει ότι η αναταραχή σε ολόκληρη την περιοχή θα διαρκέσει εβδομάδες ή και περισότερο. Κατ’ εντολή του Νετανιάχου, το Ισραήλ έχει στοχεύσει όχι μόνον τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά και την αεροπορική άμυνα, τις στρατιωτικές βάσεις και την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της χώρας.
Με αυτήν την ενέργεια, ο Νετανιάχου έχει βραχυπρόθεσμα κίνητρα: να υπονομεύσει τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν και να αποτρέψει την άμεση επέκταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Έτοιμος να μετατρέψει τις απειλές του σε πράξεις
Πέραν αυτών, έχει πολύ μεγαλύτερες φιλοδοξίες. Εδώ και δεκαετίες, ο Νετανιάχου παρουσιάζει το ιρανικό καθεστώς ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ, τόσο λόγω των εγχώριων προσπαθειών του να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα, όσο και λόγω της υποστήριξης που παρέχει το Ιράν στις παλαιστινιακές πολιτοφυλακές και σε άλλες αραβικές ομάδες που αντιτίθενται στο Ισραήλ.
Μετά από χρόνια που υποστήριζε τη χρήση συντριπτικής βίας για την εξουδετέρωση αυτού του κινδύνου, ο Νετανιάχου φαίνεται τελικά έτοιμος να μετατρέψει τις απειλές του σε πράξεις. Αναλυτές εκτιμούν ότι έχει το βλέμμα στραμμένο στην προσωπική του θέση στην ιστορία του Ισραήλ.
Πλέον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός διακινδυνεύει να εμπλέξει την περιοχή και ενδεχομένως και τις ΗΠΑ σε σύγκρουση, την ώρα που ο ίδιος αντιμετωπίζει εσωτερικές ταραχές στη χώρα του και μεγαλύτερη διεθνή καταδίκη για τα πεπραγμένα του κατά της Χαμάς στη Γάζα.
Το είχε σχεδιάσει πριν από περισσότερο από μια δεκαετία
Ο Νετανιάχου είχε σχεδιάσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά του Ιράν πριν από δέκα και πλέον χρόνια, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του ως πρωθυπουργός. Ωστόσο, υπό την πίεση της τότε κυβέρνησης Ομπάμα και εν μέσω ανησυχιών στο υπουργικό του συμβούλιο, σχετικά με τις στρατιωτικές ικανότητες του Ισραήλ, την ακύρωσε.
Το 2015, είχε ρισκάρει να χαλάσει τις σχέσεις του με τον Ομπάμα, όταν σε ομιλία του στο Κογκρέσο είχε επικρίνει τις προσπάθειες του τότε Αμερικανού προέδρου να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέσω διπλωματίας.
Το πλεονέκτημα με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ
Τα πρόσφατα γεγονότα διευκόλυναν τις επιθέσεις του ισραηλινού στρατού. Η χώρα έχει αποδυναμώσει τις περιφερειακές συμμαχίες του Ιράν και έχει μειώσει τις αμυντικές του δυνατότητες. Σοβαρά αποδυναμωμένη είναι η Χεζμπολάχ, που ήταν σύμμαχος του Ιράν στον Λίβανο, ενώ η συριακή κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ ανατράπηκε τον Δεκέμβριο.
Παράθυρο ευκαιρίας δημιουργήθηκε και με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, που αν και ζήτησε αναβολή της επίθεσης, έχει φανεί κατά καιρούς πιο πρόθυμος από τον Μπάιντεν να εξετάσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
«Σε διπλωματικό επίπεδο, η εκλογή του Τραμπ έδωσε στον Νετανιάχου έναν πρόεδρο πρόθυμο να υποστηρίξει ρητορικά μια αξιόπιστη στρατιωτική απειλή», δήλωσε ο Μάικλ Κόπλοου, αναλυτής στο Israel Policy Forum, μια ερευνητική ομάδα με έδρα τη Νέα Υόρκη και πρόσθεσε ότι βρήκε την τέλεια ευκαιρία στο να αντιμετωπίσει στρατιωτικά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Οι προσωπικές του επιδιώξεις
Στο εσωτερικό του Ισραήλ ο Νετανιάχου ωφελείται τα μέγιστα από μια επίθεση κατά του Ιράν. Η εικόνα του δέχθηκε μεγάλο πλήγμα στην επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Ωστόσο σήμερα, σκοτώθηκαν δύο Ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες.
Αν καταφέρει να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, θα μπορούσε να ενισχύσει το προφίλ του ενόψει των εκλογών που αναμένονται τον επόμενο χρόνο, υποστηρίζουν αναλυτές.
«Ο Νετανιάχου θέλει να ξεκινήσει την προεκλογική του χρονιά με ένα ορατό πλεονέκτημα», δήλωσε η Μαζάλ Μουαλέμ, βιογράφος του Νετανιάχου και πολιτική σχολιάστρια και πρόσθεσε ότι αντί να αναλάβει την ευθύνη για τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου «θέλει να χαράξει το ρόλο του στην ιστορία του Ισραήλ ως ο πολιτικός που νίκησε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».
Η επίθεση στο Ιράν θα μπορούσε να του δώσει την ευκαιρία να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα. Εδώ και πάνω από έναν χρόνο, ο Νετανιάχου αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο μόνιμης εκεχειρίας στη Γάζα χωρίς την πλήρη ήττα της Χαμάς στην περιοχή. Επιφέροντας όμως σημαντικές απώλειες στο Ιράν, που είναι και ο μεγαλύτερος ευεργέτης της Χαμάς, ενδεχομένως θα καταφέρει πιο εύκολα να συμβιβαστεί στη Γάζα.
Η στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ αποτελεί συνέχεια του πολέμου κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Το Ισραήλ κέρδισε σαφώς αυτή τη σύγκρουση- με τους δύο συμμάχους της Τεχεράνης στην περιοχή- και χωρίς μεγάλες απώλειες.
Η απόφαση του Νετανιάχου να επιτεθεί τώρα στο Ιράν, πιθανότατα εξηγείται από την εύθραυστη εσωτερική πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό του Ισραήλ. Η κυβέρνησή Νετανιάχου μόλις είχε αποφύγει οριακά την κατάρρευση, λόγω της απειλής αποχώρησης των ακροδεξιών, υπερορθόδοξων εταίρων του συνασπισμού.
Κάτι τέτοιο όμως θα οδηγούσε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, αλλά εφόσον το Ισραήλ εισέρχεται σε μια περίοδο αντιπαράθεσης με το Ιράν, θα ήταν ανεύθυνη μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες . Τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα δυσκολευτούν επίσης να συνεχίσουν να πιέζουν για την απομάκρυνση της κυβέρνησης Νετανιάχου, παρά το γεγονός ότι η δημοτικότητά της έχει περιοριστεί δραστικά.
Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός παραμένει πάντα υπό την απειλή δικαστικών διώξεων με την κατηγορία της διαφθοράς, κάτι που θα απομακρύνεται, όσο συνεχίζεται η αντιπαράθεση με το Ιράν.
Πολιτική επιβίωση
Ο Νετανιάχου, έχοντας αποδείξει επανειλημμένα ότι είναι «πρωταθλητής στην πολιτική επιβίωση», μπορεί πάντως να διακινδυνεύσει και μια τεράστια ρήξη με τις ΗΠΑ. Αν και ο πρόεδρος Τραμπ έσπευσε να τονίσει τη στήριξή του στο Ισραήλ σε περίπτωση ιρανικής επίθεσης, έχει δείξει σημάδια αποστασιοποίησης από τον Νετανιάχου, καθώς διαβλέπει ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός «παίζει το δικό του παιγνίδι». Ο Νετανιάχου βλέπει ότι υπό τον Τραμπ, η Ουάσιγκτον αποσύρεται σταδιακά από την περιοχή της Μέσης Ανατολής, στρέφοντας το ενδιαφέρον του στην Κίνα, και επιδιώκει να «καλύψει το κενό», αυξάνοντας την ισραηλινή επιρροή.
Το μονομερές όμως παιγνίδι του Νετανιάχου απειλεί να υπονομεύσει τις συμμαχίες των ΗΠΑ με τις αραβικές χώρες του Κόλπου, κάτι που ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού, όπως φάνηκε και από την πρόσφατη περιοδεία του στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Εμιράτα.
