Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να προτείνει την Τρίτη την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ΕΕ έως το τέλος του 2027, χρησιμοποιώντας νομικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι το σχέδιο δεν θα μπορεί να μπλοκαριστεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ Ουγγαρία και Σλοβακία, αναφέρει το Reuters.
Οι προτάσεις θα καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να θεσπίσει σε νόμο την υπόσχεσή της να τερματίσει τις δεκαετίες ενεργειακών σχέσεων με την πρώην κορυφαία προμηθεύτρια φυσικού αερίου της Ευρώπης, τη Ρωσία, η οποία δόθηκε μετά την πλήρη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022.
Σε εσωτερική περίληψη της Επιτροπής για την επικείμενη πρόταση, την οποία είδε το Reuters, αναφέρεται ότι θα θεσπιστεί σε νόμο η απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού αερίου μέσω αγωγών και υγροποιημένου φυσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου 2026, με μακρύτερες προθεσμίες για ορισμένες συμβάσεις.
Οι βραχυπρόθεσμες συμφωνίες για το ρωσικό φυσικό αέριο που υπογράφηκαν πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 θα έχουν μεταβατική περίοδο ενός έτους, έως τις 17 Ιουνίου 2026, σύμφωνα με την περίληψη.
Οι εισαγωγές στο πλαίσιο των υφιστάμενων μακροπρόθεσμων ρωσικών συμβολαίων θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2028, τερματίζοντας ουσιαστικά τη χρήση ρωσικού φυσικού αερίου από την ΕΕ μέχρι την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με την περίληψη.
Εταιρείες όπως η TotalEnergies και η ισπανική Naturgy έχουν συμβάσεις για ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που εκτείνονται μέχρι τη δεκαετία του 2030.
Οι τερματικοί σταθμοί LNG της ΕΕ θα απαγορευτούν επίσης σταδιακά να παρέχουν υπηρεσίες σε ρωσικούς πελάτες, και οι εταιρείες που εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο θα πρέπει να γνωστοποιούν πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις τους στις αρχές της ΕΕ και στις εθνικές αρχές, σύμφωνα με προηγούμενη αναφορά του Reuters.
Τα σχέδια ενδέχεται να αλλάξουν πριν από τη δημοσίευσή τους.
Ο επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Ντάν Γιόργκενσεν δήλωσε τη Δευτέρα ότι τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι νομικά αρκετά ισχυρά ώστε οι εταιρείες να μπορούν να επικαλεστούν τη συμβατική ρήτρα «ανωτέρας βίας» – ένα απρόβλεπτο γεγονός – για να καταγγείλουν τις συμβάσεις τους για ρωσικό φυσικό αέριο.
«Δεδομένου ότι θα πρόκειται για απαγόρευση, οι εταιρείες δεν θα αντιμετωπίσουν νομικά προβλήματα. Πρόκειται για ανωτέρα βία, όπως θα ήταν αν επρόκειτο για κύρωση», δήλωσε ο Jorgensen στους δημοσιογράφους.
Όχι βέτο
Η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που έχουν επιδιώξει να διατηρήσουν στενούς πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία, εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγού και υποστηρίζουν ότι η μετάβαση σε εναλλακτικές λύσεις θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών της ενέργειας. Έχουν δεσμευτεί να μπλοκάρουν τις κυρώσεις κατά της ρωσικής ενέργειας, οι οποίες απαιτούν ομόφωνη έγκριση από όλες τις χώρες της ΕΕ, και έχουν αντιταχθεί στην απαγόρευση.
Για να παρακάμψουν αυτό το εμπόδιο, οι προτάσεις της Επιτροπής θα βασιστούν σε νομική βάση της ΕΕ που μπορεί να εγκριθεί με την υποστήριξη ενισχυμένης πλειοψηφίας των χωρών και της πλειοψηφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.
Ενώ οι περισσότερες άλλες χώρες της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι υποστηρίζουν την απαγόρευση, αξιωματούχοι ανέφεραν ότι ορισμένες χώρες εισαγωγής έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο επιβολής οικονομικών κυρώσεων ή διαιτησίας σε εταιρείες για παραβίαση συμβάσεων.
Περίπου το 19% του φυσικού αερίου της Ευρώπης εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, μέσω του αγωγού TurkStream και των μεταφορών ΥΦΑ, σε σύγκριση με περίπου 45% πριν από το 2022. Το Βέλγιο, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες και η Ισπανία συγκαταλέγονται μεταξύ των χωρών που εισάγουν ρωσικό ΥΦΑ.
«Υποστηρίζουμε πλήρως αυτό το σχέδιο κατ’ αρχήν, με στόχο να βρούμε τις σωστές λύσεις για να παρέχουμε τη μέγιστη ασφάλεια στις επιχειρήσεις», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Βιομηχανίας Μαρκ Φεράτσι στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα.
