Η πίεση των ΗΠΑ και του Ισραήλ προς το Ιράν αυξάνεται, εντείνοντας τους φόβους ότι η Ουάσινγκτον ενδέχεται να προετοιμάζεται για πιο άμεση στρατιωτική εμπλοκή στο πλευρό του στενότερου συμμάχου της στη Μέση Ανατολή, καθώς είναι σε εξέλιξη νέες πυραυλικές επιθέσεις Ιράν και Ισραήλ.
Ο ισραηλινός στρατός αναφέρει ότι εκτοξεύθηκαν πύραυλοι από το Ιράν προς το ισραηλινό έδαφος. «Τα αμυντικά συστήματα εργάζονται για να αναχαιτίσουν την απειλή», προστίθεται. «Πρέπει να εισέλθετε στις προστατευόμενες περιοχές μόλις ηχήσει συναγερμός και να παραμείνετε εκεί μέχρι νεωτέρας», προειδοποίησε ο στρατός τους πολίτες.
Παράλληλα ένα μπαράζ εκρήξεων σε όλη την Τεχεράνη το απόγευμα καθώς το Ισραήλ συνεχίζει τις επιδρομές του στις ενάντια στις στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν για πέμπτη ημέρα.
«Πλέον έχουμε απόλυτο και πλήρη έλεγχο του εναέριου χώρου πάνω από το Ιράν. Το Ιράν διέθετε καλά συστήματα εντοπισμού εναέριων στόχων και άλλα αμυντικά μέσα –και μάλιστα σε αφθονία– αλλά δεν συγκρίνονται με τον εξοπλισμό που κατασκευάζεται, σχεδιάζεται και παράγεται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Κανείς δεν το κάνει καλύτερα από την παλιά καλή Αμερική», ανέφερε ο Τραμπ σε ανάρτηση στην πλατφόρμα Truth Social.
O Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ γνωρίζουν που ακριβώς κρύβεται ο Χαμενεΐ, ο «λεγόμενος Ανώτατος Ηγέτης» του Ιράν και δεν σκοπεύουν να τον σκοτώσουν, «τουλάχιστον για την ώρα». Ο Τραμπ προειδοποίησε ότι η υπομονή των ΗΠΑ τελειώνει και απαίτησε «άνευ όρων παράδοση».
Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου πραγματοποιεί διαβουλεύσεις για θέματα ασφαλείας με αρκετούς υπουργούς και επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και των υπηρεσιών πληροφοριών, σύμφωνα με την Ισραηλινή Ραδιοτηλεοπτική Αρχή.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε νωρίτερα ότι επιδιώκει ένα «οριστικό τέλος» στην ιρανική πορεία προς την απόκτηση πυρηνικών όπλων, μετά την πρόωρη αποχώρησή του από τη σύνοδο κορυφής των G7 στον Καναδά — μια κίνηση που προκάλεσε εικασίες για επικείμενη ανακωχή. «Τέλος. Ένα πραγματικό τέλος. Όχι κατάπαυση πυρός. Τέλος», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One την Τρίτη, όταν ρωτήθηκε να διευκρινίσει τα σχόλιά του ότι φεύγει από τον Καναδά για κάτι «πολύ μεγαλύτερο» από μια προσωρινή ειρηνευτική συμφωνία.
Το Ισραήλ ετοιμάζεται να εντείνει τις επιθέσεις του κατά της Τεχεράνης την Τρίτη, κλιμακώνοντας έναν πόλεμο που έχει οδηγήσει σε αμοιβαίους πυραυλικούς βομβαρδισμούς επί πέντε συνεχόμενες ημέρες.
«Σήμερα θα πλήξουμε πολύ σημαντικούς στόχους στην Τεχεράνη», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ, καλώντας τους κατοίκους να απομακρυνθούν. Νωρίτερα, εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων ανέφερε πως, αν και είναι νωρίς για να αποτιμηθεί η επιτυχία της τρέχουσας εκστρατείας στο Ιράν, οι επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας «βαθαίνουν» καθημερινά.
Ο Κατζ δεν διευκρίνισε ποιους στόχους σκοπεύει να πλήξει το Ισραήλ, ενώ ο Τραμπ δεν έχει αποσαφηνίσει τα επόμενα βήματα των ΗΠΑ.
Αν και οι παγκόσμιες αγορές έχουν εν μέρει ηρεμήσει από την έναρξη των εχθροπραξιών την Παρασκευή με το πρώτο κύμα ισραηλινών βομβαρδισμών, επικρατούν ευρείς φόβοι για εξάπλωση της σύρραξης και σε άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες της περιοχής, αναφέρει το Bloomberg.
Το αεροπλανοφόρο USS Nimitz και μαχητικά αεροσκάφη στη Μέση Ανατολή
Η αποχώρηση του Τραμπ από τη σύνοδο των G7 ακολούθησε 24 ώρες εντατικών βομβαρδισμών, με το Ιράν να εκτοξεύει βαλλιστικούς πυραύλους και το Ισραήλ να πλήττει στόχους σε όλη την Ισλαμική Δημοκρατία, συμπεριλαμβανομένης της Τεχεράνης. Το αεροπλανοφόρο USS Nimitz και η ομάδα μάχης που τη συνοδεύει κατευθύνονται προς τη Μέση Ανατολή νωρίτερα από το προγραμματισμένο, σηματοδοτώντας την πρώτη ουσιαστική μετακίνηση αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή από την περασμένη Παρασκευή.
Ο αμερικανικός στρατός μεταφέρει περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη στη Μέση Ανατολή και επεκτείνει την αποστολή άλλων πολεμικών αεροσκαφών, ενισχύοντας τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, ανέφεραν τρεις αξιωματούχοι των ΗΠΑ στο Reuters. Ένας από τους αξιωματούχους ανέφερε ότι οι μετακινήσεις περιλαμβάνουν αεροσκάφη F-16, F-22 και F-35.
Νέες δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι ισραηλινά πλήγματα προκάλεσαν ζημιές σε υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Νατάνζ, την κύρια πυρηνική μονάδα του Ιράν, σύμφωνα με ανάρτηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας στον ιστότοπο X. Ωστόσο, η ΙΑΕΑ ανέφερε ότι δεν έχει ακόμη εντοπιστεί ζημιά στο δεύτερο υπόγειο συγκρότημα εμπλουτισμού, στο Φορντόου.
Ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μετά από πέντε προηγούμενους γύρους διαπραγματεύσεων, αλλά συνέχισε να αποδίδει την ευθύνη στην Τεχεράνη για την απουσία συμφωνίας που θα απέτρεπε τις ισραηλινές επιθέσεις.
Ο Τραμπ μπορεί να στείλει υψηλόβαθμο αξιωματούχο για συνομιλίες με το Ιράν
Ο πρόεδρος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «ενδέχεται» να στείλει υψηλόβαθμο αξιωματούχο, όπως τον ειδικό απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή Στίβεν Γουίτκοφ ή τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, για συνομιλίες με το Ιράν, προσθέτοντας ότι «αυτό εξαρτάται από το τι θα συμβεί όταν επιστρέψω».
«Τους είπα να κάνουν τη συμφωνία — έπρεπε να την είχαν κάνει», δήλωσε όταν ρωτήθηκε εάν είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις. «Δεν ξέρω», συνέχισε. «Δεν είμαι ιδιαίτερα διατεθειμένος να διαπραγματευτώ».
Ωστόσο, παράθυρο εμπλοκής των ΗΠΑ στη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν άφησε ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς με ανάρτησή του.
«Μπορεί ο Τραμπ να αποφασίσει ότι πρέπει να αναλάβει περαιτέρω δράση για να τερματίσει τον εμπλουτισμό του Ιράν. Αυτή η απόφαση ανήκει τελικά στον πρόεδρο», ανέφερε μεταξύ άλλων σε ανάρτησή του.
«Δεν έχω δει ακόμη ούτε ένα καλό επιχείρημα για το γιατί το Ιράν χρειάζεται να εμπλουτίσει ουράνιο πολύ πάνω από το όριο για πολιτική χρήση. Δεν έχω δει ακόμη ούτε ένα καλό επιχείρημα για το γιατί το Ιράν δικαιολογείται να παραβιάζει τις υποχρεώσεις του για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Δεν έχω δει ακόμη ούτε ένα καλό επιχείρημα κατά των ευρημάτων του ΙΑΕΑ», πρόσθεσε
Το Ισραήλ ανέφερε μείωση του ρυθμού ιρανικών επιθέσεων την Τρίτη, με στρατιωτικό εκπρόσωπο να δηλώνει ότι «μερικές δεκάδες» πύραυλοι εκτοξεύθηκαν από τα μεσάνυχτα, έναντι εκατοντάδων το Σαββατοκύριακο.
Ωστόσο, η ισραηλινή εταιρεία Oil Refineries Ltd. ανακοίνωσε ότι διέκοψε τη λειτουργία του διυλιστηρίου της αφού υπέστη ζημιές και έχασε τρεις εργαζομένους. Η μονάδα έχει μέγιστη παραγωγική ικανότητα περίπου 200.000 βαρελιών την ημέρα, με το 70% των προϊόντων να διανέμεται στην εγχώρια αγορά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας.
Η αλυσίδα πρατηρίων καυσίμων Sonol, που διαθέτει 245 σημεία στην Ισραήλ, προειδοποίησε την Τρίτη ότι το κλείσιμο του διυλιστηρίου στη Χάιφα θα προκαλέσει πιθανές ελλείψεις στην τροφοδοσία, σύμφωνα με την εφημερίδα Globes.
Η μακροχρόνια ένταση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ ξέσπασε σε ανοιχτή σύγκρουση την περασμένη εβδομάδα, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε ιρανικούς στρατιωτικούς και πυρηνικούς στόχους, σκοτώνοντας υψηλόβαθμους διοικητές και πυρηνικούς επιστήμονες. Έκτοτε, έχει εξασφαλίσει αεροπορική υπεροχή σε μεγάλο μέρος του Ιράν, επιτρέποντας του να βομβαρδίζει κατά βούληση μεγάλες πόλεις και κρίσιμες υποδομές.
Για την ιρανική ηγεσία, η σύγκρουση δημιουργεί στρατηγικό δίλημμα: δεν μπορεί να εμφανιστεί αδύναμη, όμως οι επιλογές για αντίποινα περιορίζονται. Οι ένοπλες ομάδες που στηρίζει το Ιράν στην περιοχή έχουν υποστεί σημαντικά πλήγματα από τους ισραηλινούς πολέμους μετά τον Οκτώβριο του 2023.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ιρανικής κυβέρνησης, περισσότεροι από 200 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις ισραηλινές επιδρομές. Στο Ισραήλ, οι αρχές αναφέρουν 24 νεκρούς — ο ίδιος αριθμός με την προηγούμενη ημέρα — και πάνω από 600 τραυματίες.
Η Κίνα δηλώνει «βαθιά ανήσυχη» και προσφέρεται να μεσολαβήσει για ειρήνη στη Μέση Ανατολή
Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι η Κίνα είναι «βαθιά ανήσυχη» για την επιδείνωση της έντασης στη Μέση Ανατολή που προκαλείται από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ κατά του Ιράν και κάλεσε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να προχωρήσουν άμεσα σε αποκλιμάκωση.
«Η Κίνα αντιτίθεται σε κάθε ενέργεια που παραβιάζει την κυριαρχία, την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα άλλων χωρών και θεωρεί ότι η στρατιωτική σύγκρουση δεν αποτελεί λύση», δήλωσε ο Σι κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Ουζμπέκο πρόεδρο Σαβκάτ Μιρζιγιάγεφ την Τρίτη, σύμφωνα με ανακοίνωση της κινεζικής κυβέρνησης. Ο Κινέζος ηγέτης πρόσθεσε ότι το Πεκίνο είναι έτοιμο να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στην αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή.
Οι δηλώσεις του Σι έγιναν λίγο μετά την έκκληση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών προς τις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στο Ισραήλ για να σταματήσει η σύγκρουση, δείγμα της αυξανόμενης ανησυχίας του Πεκίνου για τη σταθερότητα μιας περιοχής από την οποία εξαρτάται ενεργειακά.
«Η Κίνα καλεί όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, ιδίως εκείνες που ασκούν ιδιαίτερη επιρροή στο Ισραήλ, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να λάβουν άμεσα μέτρα για να περιοριστεί η ένταση και να αποτραπεί η εξάπλωση της σύγκρουσης», δήλωσε την Τρίτη ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γκουό Τζιακούν, σε τακτική ενημέρωση στο Πεκίνο.
Το Σάββατο, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Ουάνγκ Γι, είχε κάνει παρόμοιες δηλώσεις στον Ιρανό ομόλογό του Αμπάς Αραγτσί. Ο Ουάνγκ, ο οποίος έχει καταδικάσει τις επιθέσεις του Ισραήλ, μετέφερε επίσης στον Ισραηλινό υπουργό Εξωτερικών Γκιντεόν Σαάρ ότι η κατάσταση πρέπει να επιλυθεί με διπλωματικά μέσα. Διαβεβαίωσε και τις δύο πλευρές ότι η Κίνα είναι έτοιμη να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Η ανησυχία της Κίνας για την εξάπλωση της σύγκρουσης συνδέεται εν μέρει με τις ενεργειακές της ανάγκες: περίπου τα δύο τρίτα των εισαγωγών αργού πετρελαίου της χώρας προέρχονται από τη Μέση Ανατολή. Καθώς το Ιράν και το Ισραήλ συνεχίζουν τις αμοιβαίες επιθέσεις, ενισχύονται οι φόβοι για ανάφλεξη σε άλλες χώρες της περιοχής.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε πρόωρα από τη σύνοδο των G7 στον Καναδά για να ασχοληθεί με τη σύγκρουση, αλλά υποβάθμισε τις πιθανότητες άμεσης εκεχειρίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, ωστόσο, κρατά ανοιχτά τα ενδεχόμενα. Παρότι έχει καλέσει το Ιράν να αποδεχτεί μια συμφωνία που θα περιορίζει τις πυρηνικές του δραστηριότητες με αντάλλαγμα την άρση κυρώσεων, τηρεί σκόπιμα ασαφή στάση ως προς το εάν οι ΗΠΑ σκοπεύουν να εμπλακούν στρατιωτικά.
Προς το παρόν, η Ουάσινγκτον δηλώνει ότι συνδράμει μόνο στην αεράμυνα του Ισραήλ έναντι των ιρανικών πυραυλικών και μη επανδρωμένων επιθέσεων.
Στάρμερ; Δεν αντιλήφθηκα πρόθεση Τραμπ για εμπλοκή των ΗΠΑ στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν
Ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε σήμερα ότι δεν διαπίστωσε την παραμικρή ένδειξη στα λεγόμενα του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ενδεχόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ στην στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν που συνεχίζεται για πέμπτη ημέρα.
«Δεν υπάρχει τίποτα σε όσα είπε ο πρόεδρος (Τραμπ) που να υποδηλώνει ότι σκοπεύει να εμπλακεί σε αυτήν τη σύρραξη. Αντιθέτως, η ανακοίνωση της G7 αφορούσε την αποκλιμάκωση», δήλωσε ο Στάρμερ σε δημοσιογράφους κατά τη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Επτά στον Καναδά.
Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε αργά χθες Δευτέρα, τα κράτη μέλη της G7 εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο Ισραήλ και χαρακτήρισαν το Ιράν «κύρια πηγή αστάθειας και τρομοκρατίας» στη Μέση Ανατολή, απευθύνοντας έκκληση για ευρύτερη αποκλιμάκωση των εχθροπραξιών στην περιοχή.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι επιθυμεί ένα «πραγματικό τέλος» στη διαμάχη με την Τεχεράνη για το πυρηνικό της πρόγραμμα, ενώ άφησε να εννοηθεί πως ενδέχεται να στείλει κορυφαίους αμερικανούς αξιωματούχους για διαπραγματεύσεις με ιρανούς διπλωμάτες.
