Μια από τις πιο ασυνήθιστες και εντυπωσιακές επιχειρήσεις της Μοσάντ, της υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, εκτυλίχθηκε τις τελευταίες ημέρες με καταστροφικά αποτελέσματα για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία «Νάρνια», πραγματοποιήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης «Ανατέλλων Λέων» και είχε έναν και μόνο σκοπό: την ταυτόχρονη εξόντωση εννέα κορυφαίων Ιρανών επιστημόνων, οι οποίοι σχετίζονταν άμεσα με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Πώς λειτούργησε η επιχείρηση Νάρνια
Το όνομα «Νάρνια» αποδόθηκε στην αποστολή από τις ισραηλινές αρχές ως ειρωνική αναφορά στον φανταστικό κόσμο της γνωστής λογοτεχνικής σειράς, τονίζοντας το απίθανο, σχεδόν εξωπραγματικό, της επιτυχίας: όλοι οι στοχοθετημένοι επιστήμονες σκοτώθηκαν στον ύπνο τους, σχεδόν ταυτόχρονα, μέσα στα σπίτια τους, το βράδυ της Παρασκευής 14 Ιουνίου 2025, χωρίς καμία προηγούμενη ένδειξη. Σύμφωνα με το Κανάλι 12 του Ισραήλ, η επιχείρηση βασίστηκε σε πληροφορίες ακριβείας, οι οποίες είχαν συγκεντρωθεί επί μήνες από τη Μοσάντ και τη Στρατιωτική Διεύθυνση Πληροφοριών.
Η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών είχε κατατάξει τους Ιρανούς πυρηνικούς επιστήμονες σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με τη στρατιωτική τους αξία και την αντικαταστασιμότητά τους. Οι επιστήμονες της υψηλότερης βαθμίδας θεωρούνταν όχι μόνο ζωτικοί για την εξέλιξη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, αλλά και σχεδόν αναντικατάστατοι, λόγω της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας τους. Πολλοί εξ αυτών ήταν άμεσοι συνεχιστές του έργου του Μοσέν Φαχριζαντέχ, του επονομαζόμενου «πατέρα» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ο οποίος είχε δολοφονηθεί το 2020.
Η τελική λίστα περιελάμβανε τα εξής ονόματα:
- Φερεϊντούν Αμπάσι – Ειδικός στην πυρηνική μηχανική
- Μοχαμάντ Μαχντί Τεραντσί – Ειδικός στη φυσική
- Ακμπάρ Ματλάλι Ζαντέχ – Ειδικός στη χημική μηχανική
- Σαΐντ Μπερατζί – Ειδικός στη μηχανική υλικών
- Αμίρ Χασάν Φακαχί – Φυσικός
- Αμπντ αλ-Χαμίντ Μινουσάχερ – Ειδικός στη φυσική πυρηνικών αντιδραστήρων
- Μανσούρ Ασγκαρί – Φυσικός
- Αχμάντ Ρεζά Νταβάλπαρκι Νταριανί – Ειδικός στην πυρηνική μηχανική
- Αλί Μπαχαγί Κατεχερέμι – Ειδικός στη μηχανική
Όλοι τους εκτελέστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, σε μια επίθεση ακριβείας που συνδύαζε υψηλή τεχνολογία, κυβερνοεπιθέσεις, παρείσφρηση και πιθανότατα εσωτερική βοήθεια.
Ένας ανώτερος αξιωματικός των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) αποκάλυψε λεπτομέρειες για την προετοιμασία της επιχείρησης. Περίπου 120 άτομα από τη Διεύθυνση Πληροφοριών και την Πολεμική Αεροπορία είχαν συγκεντρωθεί σε μια εγκατάσταση της περίφημης Μονάδας 8200, της ισραηλινής υπηρεσίας κυβερνοκατασκοπείας, από τις αρχές του 2025. Η ανάγκη για στοχευμένες λύσεις απέναντι στην ιρανική αεράμυνα και στα κέντρα διοίκησης του Ισλαμικού Επαναστατικού Σώματος Φρουρών (IRGC) είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο.
Το σημείο καμπής ήρθε όταν η Μοσάντ εντόπισε βάσεις πληροφοριών και στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν, οι οποίες ήταν κρίσιμες για την επιχειρησιακή υποστήριξη του πυρηνικού προγράμματος. Από εκεί, δημιουργήθηκε η βάση στόχων (target bank), η οποία χωρίστηκε σε επιμέρους επιχειρησιακές αποστολές: εκτέλεση επιστημόνων, καταστροφή κέντρων διοίκησης και εξουδετέρωση ραντάρ.
Η επιχείρηση «Ανατέλλων Λέων» που ξεκίνησε στις 14 Ιουνίου ήταν η πρώτη δημόσια φάση αυτής της επιθετικής στρατηγικής, με μαζικές επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών υποδομών στο Ιράν. Η «Νάρνια», ωστόσο, ήταν η πιο ακριβής, πιο “χειρουργική” και πιο αιφνιδιαστική.
Πόλεμος νεύρων ανάμεσα σε Ισραήλ – Ιράν
Παράλληλα με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, το Ισραήλ φαίνεται να έχει στραφεί και σε ψυχολογικό πόλεμο, μια τακτική που παραδοσιακά χρησιμοποιείται από αυταρχικά καθεστώτα ή τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά που το Τελ Αβίβ μέχρι πρότινος απέφευγε.
Στις 19 Ιουνίου, ο επίσημος λογαριασμός του Ισραηλινού Στρατού (IDF) στο X (πρώην Twitter) δημοσίευσε μήνυμα στα περσικά, απευθυνόμενο στους Ιρανούς πολίτες. Το μήνυμα υποστήριζε ότι Ιρανοί πολίτες αλλά και μέλη του καθεστώτος έχουν εκφράσει φόβο για το ενδεχόμενο το Ιράν να καταλήξει σαν τη Γάζα ή τον Λίβανο, και ενθάρρυνε τους πολίτες να επικοινωνήσουν με τη Μοσάντ μέσω ασφαλούς συνδέσμου (VPN).
«Καταλαβαίνουμε ότι βρίσκεστε σε δύσκολη κατάσταση λόγω των συνθηκών που σας έχει επιβάλει το καθεστώς. Τις τελευταίες ημέρες, έχουμε λάβει μηνύματα από αγαπημένα μας πρόσωπα που φοβούνται το αβέβαιο μέλλον», ανέφερε το μήνυμα.
«Ακόμα και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας του καθεστώτος εκφράζουν φόβο, απόγνωση και θυμό για όσα συμβαίνουν στο Ιράν. Ζητούν από εμάς να αποφύγουν την τύχη της Γάζας και του Λιβάνου. Πρέπει όμως να καταστεί σαφές ότι δεν είμαστε η διεύθυνση για τέτοια αιτήματα. Σας προτρέπουμε να επικοινωνήσετε με τη Μοσάντ.»
Έντονες αντιδράσεις στο Ιράν
Η επιχείρηση Νάρνια έχει ήδη προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις στο εσωτερικό του Ιράν. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης αρχικά απέφυγαν να αναγνωρίσουν τις απώλειες, όμως ανεξάρτητες πηγές επιβεβαιώνουν ότι το κενό που αφήνουν αυτοί οι επιστήμονες είναι τεράστιο – και δύσκολα αναπληρώσιμο. Πρόκειται για πρόσωπα με δεκαετίες εμπειρίας, εκτεταμένες διεθνείς σπουδές, συμμετοχή σε μυστικά ερευνητικά έργα και πρόσβαση σε υλικό υψηλής διαβάθμισης.
Στο Ισραήλ, η επιχείρηση χαιρετίστηκε ως ένα στρατηγικό πλήγμα που αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού. Πολλοί αναλυτές συγκρίνουν τη «Νάρνια» με προηγούμενες επιτυχημένες επιχειρήσεις όπως η εξόντωση του Φαχριζαντέχ ή οι κυβερνοεπιθέσεις με το ιό Stuxnet, που το 2010 είχε καταστρέψει φυγοκεντρητές στον πυρηνικό σταθμό της Νατάνζ.
