Μόνο τέσσερις σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν δαπανήσει μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ τους για στρατιωτικούς εξοπλισμούς από την Ελλάδα και η διαπίστωση αυτή ήταν η αφορμή για μια ανάλυση που φιλοξενεί το CNBC. Όπως σημειώνει το άρθρο, εκτός από τις ΗΠΑ, μόνο η Πολωνία, η Λετονία και η Εσθονία ξεπερνούν την Ελλάδα, χώρες οι οποίες αύξησαν τις αμυντικές τους δαπάνες με αφορμή τη ρωσική επιθετικότητα τα τελευταία χρόνια.
Εν τω μεταξύ, σημειώνεται, η Ελλάδα έχει σταθερά υψηλές αμυντικές δαπάνες, ξοδεύοντας περίπου το 3,1% του ΑΕΠ της για την άμυνα το 2024. Στον πυρήνα των κινήτρων της Αθήνας για αμυντικές δαπάνες βρίσκεται η τεταμένη σχέση της με την επίσης σύμμαχο στο ΝΑΤΟ Τουρκία. Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν «πολλές ιστορικές προστριβές», δήλωσε στο CNBC ο Γιάκομπ Κίρκεγκαρντ, ανώτερος συνεργάτης στο Bruegel. «Οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών χρονολογούνται αρκετές εκατοντάδες χρόνια πριν και περιλαμβάνουν πόλεμο, τον εκτοπισμό άνω του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, συγκρούσεις για τον έλεγχο της Κύπρου και ένα ισχυρό γεωγραφικό στοιχείο λόγω των πολλών νησιών της Ελλάδας», είπε.
«Υπάρχει αυτός ο πολύ μεγάλος αριθμός ελληνικών νησιών αρκετά κοντά στις τουρκικές ακτές, στα οποία οι Τούρκοι θα μπορούσαν να εισβάλουν σχετικά εύκολα», τόνισε ο Κίρκεγκαρντ. «Η Ελλάδα παραδοσιακά διατηρούσε μια σημαντική στρατιωτική παρουσία σε σχεδόν όλα αυτά τα νησιά και αυτό είναι αρκετά δαπανηρό επειδή σημαίνει ότι πρέπει να έχει πολλές φρουρές».
Οι ανησυχίες σχετικά με την «τουρκική απειλή» εξακολουθούν να είναι επίκαιρες σήμερα, δήλωσε στο CNBC ο Γιώργος Τζογόπουλος, ανώτερος συνεργάτης στο ΕΛΙΑΜΕΠ. «Η Ελλάδα ξοδεύει πολλά στην άμυνα για να προστατεύσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα», είπε. Η αστάθεια σε γειτονικές χώρες και περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής, και ιδιαίτερα η «επιθετική πολιτική» της Τουρκίας σε όλη τη Μεσόγειο, έχουν καταστήσει κρίσιμο για την Ελλάδα το να συνεχίσει τις ισχυρές αμυντικές της δαπάνες, εξήγησε ο Τζογόπουλος. «Η Ελλάδα δεν έχει άλλη εναλλακτική από το να είναι προετοιμασμένη για όλα τα σενάρια», πρόσθεσε.
Μια στρατιωτική υπερδύναμη;
Η στρατιωτική ισχύς της Ελλάδας παρουσιάζει ρωγμές παρά τον μεγάλο αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας, σημειώνουν οι ειδικοί. Για παράδειγμα, η Ελλάδα επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στις επενδύσεις σε εξελιγμένα οπλικά συστήματα, ειδικά μετά από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, δήλωσε στο CNBC ο Βολφανγκό Πίκολι, συμπρόεδρος συμβουλευτικής πολιτικού κινδύνου στην Teneo. Αλλά, σημείωσε πως «μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών έχει κατευθυνθεί στο εξωτερικό. Η χώρα εξακολουθεί να μην διαθέτει ισχυρή εγχώρια αμυντική βιομηχανία και βασική προτεραιότητα για το μέλλον είναι η οικοδόμηση και η διατήρηση μιας εγχώριας βιομηχανικής βάσης που μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές όπλων».
Οι στρατιωτικές δυνατότητες της Ελλάδας επηρεάζονται επίσης από πρακτικά προβλήματα, πρόσθεσε ο Κίρκεγκαρντ. Πολλά από τα πολυάριθμα άρματα μάχης του ελληνικού στρατού είναι σχετικά παλιά και το προσωπικό δεν είναι εκπαιδευμένο να χρησιμοποιεί αυτά τα οχήματα σε μεγάλους σχηματισμούς. Ο εξοπλισμός είναι επίσης συχνά πολύ διασκορπισμένος στα νησιά της χώρας.
Η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ
Καθώς οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ συγκεντρώνονται αυτή την εβδομάδα, τα επίπεδα αμυντικών δαπανών της Ελλάδας θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν τη φωνή της χώρας μεταξύ των 32 μελών του συνασπισμού. Οι δαπάνες έχουν ήδη ενισχύσει τη σχέση της Ελλάδας με μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, δήλωσε ο Πίκολι, εν μέρει επειδή αυτά τα έθνη προμηθεύουν στρατιωτικό εξοπλισμό στην Αθήνα. «Οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα λειτουργούν επίσης ως εργαλείο γεωπολιτικής μόχλευσης, ενισχύοντας τη θέση της και τις εγγυήσεις ασφαλείας της σε ένα πολύπλοκο περιφερειακό περιβάλλον», πρόσθεσε ο Πίκολι.
Στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ βρίσκονται οι αμυντικές δαπάνες, με το Reuters να αναφέρει ότι τα μέλη του συνασπισμού συμφώνησαν κατ′ αρχήν να αυξήσουν τον στόχο τους για τέτοιες δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους. Αυτό περιλαμβάνει 3,5% σε παραδοσιακά αμυντικά ζητήματα και 1,5% σε συναφή στοιχεία όπως οι υποδομές και η κυβερνοασφάλεια.
Το άλμα σε έναν στόχο 5% θα είναι πολύ μικρότερο για την Ελλάδα σε σύγκριση με πολλά άλλα έθνη, αλλά ακόμη και η Αθήνα μπορεί να μην τα καταφέρει, πρότεινε ο Κίρκεγκαρντ. «Πιστεύω επομένως ότι η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που θα ανταποκριθούν ιδιαίτερα σε αυτούς τους νέους στόχους του ΝΑΤΟ; Όχι, νομίζω ότι η απάντηση είναι όχι, επειδή η ευρύτερη μετατόπιση στα επίπεδα δαπανών του ΝΑΤΟ οφείλεται στη ρωσική επιθετικότητα, η οποία δεν είναι, ξέρετε, η κύρια στρατιωτική πρόκληση της Ελλάδας», τόνισε.
