Τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν σήμερα να υπερδιπλασιάσουν το στόχο για τις αμυντικές δαπάνες τους, από 2% του ΑΕΠ στο 5% έως το 2035, στη σημαντικότερη απόφαση της Συμμαχίας εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Σε κοινή διακήρυξη, η Συμμαχία δήλωσε ότι είναι «ενωμένη απέναντι σε βαθιές απειλές και προκλήσεις για την ασφάλεια», με ιδιαίτερη έμφαση στη μακροπρόθεσμη απειλή που συνιστά η Ρωσία για την ευρωατλαντική ασφάλεια, καθώς και την «επίμονη απειλή» της τρομοκρατίας.
«Οι σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ σε βασικές αμυντικές ανάγκες, καθώς και σε δαπάνες σχετικές με την άμυνα και την ασφάλεια έως το 2035, ώστε να εξασφαλίσουν τις ατομικές και συλλογικές τους υποχρεώσεις», αναφέρεται στη διακήρυξη.
Η ιστορική αυτή κίνηση γίνεται εν μέσω αυξημένων εντάσεων στη Μέση Ανατολή και του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Οι σύμμαχοι οδηγήθηκαν σε αυτό το σημείο έπειτα από χρόνια πιέσεων από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και στις δύο θητείες του.
Το ποσοστό του 5% περιλαμβάνει τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ που θα πρέπει να διατίθεται για την “καθαρή” άμυνα, ενώ το υπόλοιπο θα κατευθύνεται σε έργα κρίσιμων υποδομών που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια, προκειμένου, όπως αναφέρεται, «να διασφαλίσουμε την πολιτική μας ετοιμότητα και ανθεκτικότητα, να ενισχύσουμε την καινοτομία και να θωρακίσουμε τη βιομηχανική μας αμυντική βάση». Tα μέλη θα υποχρεώνονται να υποβάλλουν ετήσια σχέδια που «θα δείχνουν έναν αξιόπιστο, σταδιακό δρόμο προς την επίτευξη του στόχου», σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, μετά από αντιδράσεις ορισμένων κρατών-μελών, κυρίως της Ισπανίας. Ορισμένα μέλη δεν έχουν ακόμα επιτύχει ούτε τον προηγούμενο στόχο του 2014 για δαπάνες 2% του ΑΕΠ στην άμυνα.
Η Συμμαχία επανεπιβεβαίωσε επίσης τη «σιδερένια δέσμευσή» της στη συλλογική άμυνα, όπως κατοχυρώνεται στο Άρθρο 5, σύμφωνα με το οποίο μια επίθεση εναντίον ενός μέλους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων, απαντώντας σε αμφιβολίες για την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως προς αυτόν τον βασικό πυλώνα του ΝΑΤΟ. «Παραμένουμε ενωμένοι και ακλόνητοι στην απόφασή μας να προστατεύσουμε το ένα δισεκατομμύριο των πολιτών μας, να υπερασπιστούμε τη Συμμαχία και να διαφυλάξουμε την ελευθερία και τη δημοκρατία μας», καταλήγει η ανακοίνωση.
Το ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ
Σε μία ιδιαίτερα σύντομη δήλωση, μόλις πέντε παραγράφων, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επισημαίνουν ότι είναι “ενωμένοι απέναντι στις σοβαρές απειλές και προκλήσεις για την ασφάλεια, ιδίως τη μακροπρόθεσμη απειλή που θέτει η Ρωσία για την ευρωατλαντική ασφάλεια και τη διαρκή απειλή της τρομοκρατίας». Ως εκ τούτου, «οι Σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν το 5% του ΑΕΠ ετησίως σε βασικές αμυντικές ανάγκες, καθώς και σε δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια έως το 2035, για να διασφαλίσουν τις ατομικές και συλλογικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με το ‘Αρθρο 3 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον».
Οι Σύμμαχοι συμφωνούν ότι αυτή η δέσμευση του 5% θα περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες αμυντικών επενδύσεων. Θα διατεθεί τουλάχιστον το 3,5% του ΑΕΠ ετησίως, βάσει του συμφωνημένου ορισμού των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ έως το 2035, για την ενίσχυση των βασικών αμυντικών αναγκών και για την επίτευξη των Στόχων Δυνατότητας του ΝΑΤΟ. Οι Σύμμαχοι συμφωνούν να υποβάλλουν ετήσια σχέδια που να δείχνουν μια αξιόπιστη, σταδιακή πορεία για την επίτευξη αυτού του στόχου. Επίσης, θα διατεθεί έως και το 1,5% του ΑΕΠ ετησίως, μεταξύ άλλων, για την προστασία των κρίσιμων υποδομών, την υπεράσπιση των δικτύων, τη διασφάλιση της πολιτικής ετοιμότητας και ανθεκτικότητάς, την απελευθέρωση της καινοτομίας και την ενίσχυση της αμυντικής μας βιομηχανικής βάσης. Σημειώνεται ότι «η πορεία και η ισορροπία των δαπανών στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου θα επανεξεταστούν το 2029, υπό το πρίσμα του στρατηγικού περιβάλλοντος και των ενημερωμένων Στόχων Δυνατότητας».
Το τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου περιλαμβάνει και μια σύντομη δήλωση για την Ουκρανία. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι: «Οι Σύμμαχοι επιβεβαιώνουν τις διαρκείς κυρίαρχες δεσμεύσεις τους να παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία, της οποίας η ασφάλεια συμβάλλει στη δική μας, και, για τον σκοπό αυτό, θα περιλαμβάνουν άμεσες συνεισφορές στην άμυνα της Ουκρανίας και την αμυντική της βιομηχανία κατά τον υπολογισμό των αμυντικών δαπανών των Συμμάχων».
Επιπλέον, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνουν την κοινή τους δέσμευση να επεκτείνουν γρήγορα τη διατλαντική αμυντική βιομηχανική συνεργασία και να αξιοποιήσουμε την αναδυόμενη τεχνολογία και το πνεύμα καινοτομίας για την προώθηση της συλλογικής ασφάλειας. «Θα εργαστούμε για την εξάλειψη των εμπορικών εμποδίων στον τομέα της άμυνας μεταξύ των Συμμάχων και θα αξιοποιήσουμε τις συνεργασίες μας για την προώθηση της βιομηχανικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας», αναφέρεται στην τελική δήλωση της Συνόδου.
Τέλος, ανακοινώνεται ότι η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία το 2026, ακολουθούμενη από μια Σύνοδο στην Αλβανία.
