Τρεις είναι οι λόγοι που θεωρείται ιστορική η υποψηφιότητα του 33χρονου Ζοχράν Μαμντάνι ως εκπροσώπου των Δημοκρατικών για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης, μιας από τις πολυπληθέστερες και πλουσιότερες πόλεις των ΗΠΑ. Είναι ο νεότερος υποψήφιος των Δημοκρατικών, μουσουλμάνος και με καταγωγή από την Καμπάλα της Ουγκάντα. Είναι, επίσης, παντρεμένος με την εικαστικό, Ράμα Ντουάτζι, συριακής καταγωγής.
Ο Μαμντάνι εκπροσωπεί την αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών αλλά κατάφερε να υπερισχύσει του πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο στις εσωκομματικές εκλογές χάρη στη μεγάλη στήριξη από τους νέους ψηφοφόρους. Αν και η δημοτικότητά του περιοριζόταν στο 1% τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Μαμντάνι κατάφερε να κερδίσει το 43,5% των ψήφων έναντι μόνο του 36,3% που καταγράφηκε υπέρ του Κουόμο. Μετά από μια προεκλογική εκστρατεία που βασίστηκε κυρίως σε εθελοντές έναντι των 36 εκατ. δολαρίων που συγκέντρωσε σε χορηγίες ο Κουόμο, ο Μαμντάνι δήλωσε μετά την εκλογική νίκη του: «Με τα λόγια του Νέλσον Μαντέλα: φαίνεται πάντα αδύνατο, μέχρι να γίνει».
Η επικράτηση του Μαμντάνι μεταφέρει πληθώρα μηνυμάτων στο κόμμα των Δημοκρατικών και το πολιτικό κατεστημένο των ΗΠΑ. Αν και μπορεί να προκάλεσε έκπληξη στην πιο συντηρητική πτέρυγα των Δημοκρατικών, ο νεαρός υποψήφιος του κόμματος για τις δημοτικές εκλογές της Νέας Υόρκης εκφράζει ένα μεγάλο κομμάτι των ΗΠΑ που νιώθει αποξενωμένο από το ευρύτερο πολιτικό σύστημα.
Μπορεί τα κίνητρα όσων ψήφισαν τον Ντόναλντ Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους στις περσινές προεδρικές εκλογές να ήταν ανάλογα, αλλά η ατζέντα του Μαμντάνι είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Στην προεκλογική εκστρατεία του, ο Μαμντάνι τάχθηκε υπέρ του παγώματος των ενοικίων, των δωρεάν δημοτικών παιδικών σταθμών και της δωρεάν δημόσιας συγκοινωνίας με τα λεωφορεία.
Ο υπερσυντηρητικός πρόεδρος των ΗΠΑ δεν άργησε να τον σχολιάσει. Τον περιέγραψε ως «Τρελό Κομουνιστή 100%» και κατηγόρησε τους Δημοκρατικούς πως «ξεπέρασαν τα όρια». Σύμφωνα, όμως, με τους New York Times, το μεγάλο ρεύμα υπέρ του Μαμντάνι πυροδοτήθηκε από μειονότητες και «φορτισμένους νέους ψηφοφόρους» σε μια περίοδο που η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων κινητοποιεί μαζικές απελάσεις από την Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων των ΗΠΑ (ICA), περιορίζει βασικές λειτουργίες του κράτους και αμφισβητεί την ατζέντα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ.
Μετά από δεκαετίες, η αμερικανική κοινωνία δεν ήταν ποτέ τόσο διχασμένη όσο έχει γίνει εδώ και τουλάχιστον μια εξαετία. Η διπλή δολοφονία της Μελίσα Χόρτμαν, μέλος της Γερουσίας των Δημοκρατικών στην τοπική βουλή της Μινεσότα, και του συζύγου της, Μαρκ, στα μέσα Ιουνίου χαρακτηρίστηκε ως ενέργεια με «πολιτικά κίνητρα». Τα προηγούμενα χρόνια αποκαλύφθηκε σχέδια για τη δολοφονία του Ανώτατου Δικαστή, Μπρετ Κάβανο και την απόπειρα απαγωγής της Νάνσι Πελόζι όσο ήταν πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενώ απέτυχαν δυο απόπειρες δολοφονίας του Τραμπ εν μέσω της τελευταίας προεκλογικής εκστρατείας πριν από τον περσινό Νοέμβριο.
Ζοχράν Μαμντάνι © EPA/YUKI IWAMURA / POOL EPA/VINCENT ALBAN / THE NEW YORK TIMES / POOL
Πρόσφατα στην Ουάσιγκτον, δολοφονήθηκαν δύο νέοι υπάλληλοι της Ισραηλινής πρεσβείας τον περασμένο Μάιο. Ταραχές σε όλες τις ΗΠΑ είχαν λάβει χώρα λόγω των εφόδων της ICA, θυμίζοντας εκείνες που προκλήθηκαν μετά την άδικη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ αλλά και την εισβολή στο Καπιτώλιο από φανατικούς οπαδούς του Τραμπ όταν ο ίδιος αμφισβητούσε την εκλογική νίκη του Τζο Μπάιντεν στις εκλογές του 2020. Έχοντας μεταναστεύσει από την Ουγκάντα στο Κουίνς της Νέας Υόρκης, η εκλογή του «αντισυμβατικού» Μαμντάνι έρχεται να θέσει ορισμένα καίρια ερωτήματα για τους Δημοκρατικούς καθώς το κόμμα τους θεωρείται ότι έχει χάσει τον προσανατολισμό του.
Έχοντας χάσει στις προεδρικές εκλογές του 2016 και του 2024 από τον Τραμπ, οι Δημοκρατικοί δεν κατάφεραν να αναχαιτίσουν τη στροφή των ΗΠΑ στον συντηρητισμό, την εσωστρέφεια, τον προστατευτισμό και την αποξένωση από τη διεθνή κοινότητα. Και μόνο η επιλογή του Κουόμο, ο οποίος αναγκάστηκε το 2021 να παραιτηθεί από τη θέση του κυβερνήτη της Νέας Υόρκης μετά από έρευνα για σεξουαλική παρενόχληση 11 γυναικών, για να συναγωνιστεί τον Μαμντάνι ήταν ατυχής, τονίζουν πολιτικοί αναλυτές στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό δίκτυο NPR, η νίκη του Μαμντάνι αποτελεί μια «σεισμική εξέλιξη» για το κατεστημένο των Δημοκρατικών.
Ο Γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Μπέρνι Σάντερς, δήλωσε για τον Μαμντάνι πως έθεσε σε τροχιά μια «ουσιαστική εκστρατεία γύρω από μια προοδευτική ατζέντα». Απευθυνόμενος στο Politico, συμπλήρωσε πως «αυτά τα δύο πάνε μαζί» και υπογράμμισε ότι «δεν έχω ιδέα εάν η υφιστάμενη ηγεσία των Δημοκρατικών είναι έτοιμη να εισπράξει αυτό το μήνυμα ή όχι. Ίσως όχι. Πιθανότητα είναι πιο πρόθυμοι να βυθιστούν όπως ο Τιτανικός από το να κινηθούν προς μια νέα κατεύθυνση».
