Η Αίγυπτος έχει ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρέμβουν, ώστε να αποτραπεί η επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, από το ανατολικό κοινοβούλιο της Λιβύης, δήλωσαν στο Middle East Eye Αιγύπτιοι αξιωματούχοι.
Ο Αιγύπτιος αξιωματούχος, δήλωσε ότι το Κάιρο ανησυχεί πως, εάν το ανατολικό κοινοβούλιο της Λιβύης επικυρώσει τη συμφωνία — η οποία είχε αρχικά υπογραφεί το 2019 από την αντίπαλη δυτική κυβέρνηση της Λιβύης — ενδέχεται να προκληθούν εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια περίοδο που η Αίγυπτος ήδη αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις από τους πολέμους στη Γάζα και το Σουδάν.
Ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος και ένας ακόμα αξιωματούχος δήλωσαν στο μέσο, ότι ο Αιγύπτιος Υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελαάτι, έθεσε το ζήτημα της αμερικανικής παρέμβασης σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μασάντ Μπούλος, ανώτατο σύμβουλο των ΗΠΑ για την Αφρική, τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Μπούλος φέρεται να δήλωσε ότι θα τηλεφωνούσε στον Χαλίφα Χάφταρ, τον de facto ηγέτη της ανατολικής Λιβύης, για να συζητήσει το θέμα. Το μέσο επικοινώνησε με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη συνομιλία, αλλά μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης δεν είχε λάβει απάντηση.
Πολλά λιβυκά μέσα ενημέρωσης έχουν αναφέρει ότι το ανατολικό κοινοβούλιο της χώρας ενδέχεται να επικυρώσει τη συμφωνία του 2019, μέσα στις επόμενες εβδομάδες — μια συμφωνία που θα αναγνώριζε την τουρκική διεκδίκηση για ΑΟΖ σε ευρεία περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Το ανατολικό κοινοβούλιο της Λιβύης, με έδρα την Τομπρούκ, βρίσκεται ουσιαστικά υπό τον έλεγχο του Χαλίφα Χάφταρ, τον οποίο διάφορες περιφερειακές δυνάμεις έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει από το 2011, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η Γαλλία και η Ρωσία. Ο 81χρονος Χάφταρ, που έχει διπλή υπηκοότητα (Λιβύης–ΗΠΑ), διατηρεί σημαντική επιρροή στην ανατολική Λιβύη και το 2019 είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να ανατρέψει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση στην Τρίπολη.
Τότε, η κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία υποστηρίζεται κυρίως από την Τουρκία, υπέγραψε τη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Άγκυρα, προκαλώντας την οργή της Ελλάδας και άλλων περιφερειακών δυνάμεων, που κατήγγειλαν τον αποκλεισμό τους από τις σχετικές διαπραγματεύσεις, αναφέρει το Middle East Eye.
Η Ελλάδα αντέδρασε υπογράφοντας δική της συμφωνία με την Αίγυπτο.
Έπεται επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη με φόντο το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Αν και το ανατολικό κοινοβούλιο της Λιβύης είχε αρχικά ταχθεί κατά της συμφωνίας με την Τουρκία, τους τελευταίους μήνες — και παρά τις εντατικές πιέσεις από την Αθήνα και το Κάιρο — ο Χάφταρ φαίνεται να πλησιάζει στην επίσημη αποδοχή της. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, αναμένεται να ταξιδέψει αυτή την εβδομάδα στη Βεγγάζη και την Τρίπολη, για να θέσει το ζήτημα, σύμφωνα με μία από τις πηγές που μίλησαν στο MEE.
Την ίδια ώρα, οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι το Κάιρο ανησυχεί για πιθανή ανατροπή της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά το θαλάσσιο ζήτημα. Τον Ιούνιο, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης, με έδρα την Τρίπολη, υπέγραψε συμφωνία με την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου TPAO για τη διεξαγωγή ερευνών σε τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα — οικόπεδα τα οποία, σύμφωνα με Αιγύπτιο αξιωματούχο, ενδέχεται να παραβιάζουν την ΑΟΖ της Αιγύπτου.
Ξεθωριάζουν οι παλιές διαχωριστικές γραμμές
Η στροφή της Ανατολικής Λιβύης στο θέμα του μνημονίου, αντανακλά μια ευρύτερη μετατόπιση στην περιοχή, όπου οι παλιές ιδεολογικές γραμμές που καθόριζαν τις συγκρούσεις μετά τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης του 2011 φαίνεται να υποχωρούν. Αφού είχε στείλει όπλα, μισθοφόρους και στρατιώτες για να πολεμήσει τον στρατό του Χάφταρ, η Τουρκία δείχνει πλέον διάθεση συνεργασίας με τον άλλοτε εχθρό της.
Το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας φιλοξένησε τρεις στρατιωτικές αντιπροσωπείες από τον αυτοαποκαλούμενο Εθνικό Στρατό της Λιβύης (LNA) του Χάφταρ τον Ιούνιο, ενώ ο νεότερος γιος του Χάφταρ, Σαντάμ, επισκέφθηκε την Άγκυρα τον Απρίλιο, μετά από προηγούμενη επίσκεψή του στο Κατάρ νωρίτερα φέτος. Πηγές δήλωσαν στο MEE ότι οι αυξανόμενες επαφές του Σαντάμ Χάφταρ με την Άγκυρα, περιλαμβανομένων και στρατιωτικών σχέσεων, έχουν προκαλέσει ενόχληση στο Κάιρο.
Ένας Αιγύπτιος και Λίβυος αξιωματούχος δήλωσαν ότι η Αίγυπτος θεωρεί πως ο Σαντάμ ευθύνεται για μια διασυνοριακή επιδρομή στο Σουδάν και ότι οι δυνάμεις του παρείχαν βοήθεια στις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) ενάντια στον σουδανικό στρατό. Αν και η Αίγυπτος και η Τουρκία υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στη Λιβύη, αμφότερες στηρίζουν τον σουδανικό στρατό στον αγώνα του κατά των υποστηριζόμενων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα RSF.
Η Αίγυπτος έχει ζωτικά συμφέροντα στη Λιβύη και μοιράζεται ένα μακρύ και δύσκολα ελεγχόμενο σύνορο μήκους 1.115 χιλιομέτρων με την ανατολική Λιβύη. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι φιλοξένησε τον Χαλίφα και τον Σαντάμ Χάφταρ στο Ελ Αλαμέιν, προκειμένου να συζητήσουν την ασφάλεια των συνόρων.
Παρότι η Λιβύη παραμένει διχασμένη, με περιορισμένες συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων πολιτοφυλακών, γενικά δεν έχει σημειωθεί επιστροφή σε εκτεταμένες εχθροπραξίες.
Η κυβέρνηση Τραμπ διατηρεί καλές σχέσεις με την οικογένεια Χάφταρ και κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Χάφταρ, στην κορύφωση των συγκρούσεων στη χώρα. Παράλληλα, όπως είχε αποκαλύψει το MEE, ο Σαντάμ Χάφταρ είχε συναντηθεί νωρίτερα φέτος με τον Μασάντ Μπούλος στην Ουάσινγκτον και είχε συζητήσει θέματα περιφερειακής ασφάλειας με ανώτερα στελέχη των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
