Για τις τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό και μεταναστευτικό μίλησε στο ΕΡΤNews ο Μάριος Καλέας, διοικητής της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο.
Όπως ανέφερε, η κατάσταση στην Κρήτη είναι ιδιαίτερα πιεστική, καθώς μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025 έχουν φτάσει στο νησί περίπου 9.200 άτομα, δηλαδή 350% περισσότερα σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Αυτή η μαζική άφιξη έχει δημιουργήσει σημαντικές πιέσεις στις τοπικές υποδομές και την κοινωνία.
Μεταναστευτικό: Προειδοποιητικά σημάδια και γεωπολιτικό υπόβαθρο
Ο κ. Καλέας επισήμανε ότι υπήρχαν ενδείξεις εδώ και δύο χρόνια πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί, ειδικά στα νότια της Κρήτης, λόγω της αστάθειας στη Λιβύη, η οποία παραμένει διαιρεμένη και χωρίς ενιαία διακυβέρνηση.
Ανέφερε επίσης πως χώρες όπως το Σουδάν, το Τσαντ, ο Νίγηρας και η Αίγυπτος αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, με την Αίγυπτο να φιλοξενεί περίπου 5 εκατομμύρια μετανάστες, ενώ βρίσκεται και η ίδια σε οικονομική κρίση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου, το 65–70% των νεοαφιχθέντων προέρχεται από Αίγυπτο, Πακιστάν και Μπαγκλαντές, ενώ το υπόλοιπο από το Σουδάν. Το 90–95% είναι νέοι άνδρες ηλικίας 18–34 ετών, με ένα σημαντικό ποσοστό να δηλώνει ότι είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι, κάτι που χρειάζεται περαιτέρω επιβεβαίωση.
Μεταναστευτικό: Νέα μέτρα και διαδικασία επιστροφής
Τα μέτρα που λαμβάνονται, σύμφωνα με τον κ. Καλέα, έχουν προληπτικό χαρακτήρα για να αποφευχθεί μια κρίση αντίστοιχη με προηγούμενες χρονιές. Οι νέοι κανονισμοί, που θα ισχύσουν μόνο για όσους φτάσουν μετά τη δημοσίευση του ΦΕΚ, προβλέπουν:
- Σύλληψη των αφιχθέντων
- Έκδοση διοικητικής πράξης επιστροφής
- Κράτηση σε ειδικούς χώρους
- Ταυτοποίηση μέσω συνεργασίας με τις προξενικές αρχές των χωρών καταγωγής
- Έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων για την επιστροφή
Προηγούμενα παραδείγματα σε άλλες χώρες
Ο Καλέας ανέφερε ότι υπάρχουν παρόμοιες πρακτικές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πολωνία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Ισπανία, οι οποίες σε περιόδους έντονης μεταναστευτικής πίεσης ανέστειλαν προσωρινά την επεξεργασία αιτημάτων ασύλου, με τη στήριξη ή ανοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι τέτοια μέτρα πρέπει να είναι προσωρινά, αναλογικά και αιτιολογημένα, ώστε να μη γίνουν πάγια τακτική.
Η διαδικασία ασύλου και η ένταξη προσφύγων
Ο Καλέας διευκρίνισε πως το ποιος θεωρείται πρόσφυγας αποφασίζεται μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση κάθε αιτήματος. Εφόσον κάποιος αναγνωριστεί ως πρόσφυγας, του χορηγείται άδεια διαμονής για τρία χρόνια και μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα “Ήλιος”, που περιλαμβάνει:
- Μαθήματα ελληνικής
- Επαγγελματική κατάρτιση
- Επιδότηση ενοικίου για 12 μήνες
Μετά την αναγνώρισή του ως πρόσφυγα, σταματά η παροχή οικονομικής ενίσχυσης που λάμβανε ως αιτών άσυλο, ώστε να μην έχει προνόμια περισσότερα από έναν Έλληνα πολίτη.
Τέλος, αναφέρθηκε στα ασυνόδευτα ανήλικα, για τα οποία υπάρχουν ειδικές δομές προστασίας και ο θεσμός της επιτροπείας, μέχρι να φτάσουν στην ενηλικίωση.
