Η υπόθεση Μουρτζούκου δημιουργεί καθημερινά και νέα ερωτηματικά, όχι μόνο ως προς τα κίνητρα της serial killer, αλλά και για τους πιθανούς συνεργούς της, καθώς και την ολιγωρία κρίσιμων δημόσιων υπηρεσιών που δεν ανέλαβαν νωρίτερα δράση με δεδομένα περιστατικά όμοιας βάσης.
Μέχρι στιγμής στην απολογία της δεν έχει δώσει λεπτομέρειες, υποστηρίζοντας ότι δεν θυμάται τα κρίσιμα δευτερόλεπτα και τις ακριβείς ενέργειές της. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο αν θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις αρχές, ενώ ο συνήγορός της έχει δηλώσει ότι στην επίσημη κατάθεση θα υπάρξουν σοκαριστικές αποκαλύψεις.
Τα κρίσιμα ερωτήματα είναι αν υπήρχαν συνεργοί στα εγκλήματα και αν εμπλέκονται κρατικοί λειτουργοί σε περιπτώσεις συγκάλυψης και πιθανού ευρύτερου κυκλώματος.
Σαφείς υπαινιγμούς για την ύπαρξη κυκλώματος εμπορίας βρεφών στην υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου άφησε ο Θανάσης Κατερινόπουλος, πρώην αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Status 107,7 της Θεσσαλονίκης. Όπως τόνισε, βρισκόμαστε στην «αρχή του τέλους» και όχι στο τέλος αυτής της υπόθεσης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι εμπλέκονται υψηλόβαθμοι δημόσιοι λειτουργοί αλλά και δημοσιογράφοι. Εξέφρασε τη βαθιά του ανησυχία για τις σοβαρές παραλείψεις των ιατροδικαστικών και αστυνομικών αρχών, κάνοντας συγκρίσεις με την υπόθεση της Ρούλας Πισπιρίγκου. «Αναδείχθηκε για ακόμη μία φορά η γύμνια των αρχών, είτε πρόκειται για την ιατροδικαστική υπηρεσία Πάτρας είτε για τις αστυνομικές αρχές. Αν είχαν κάνει σωστά τη δουλειά τους, κάποια παιδιά ίσως να είχαν σωθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά. Έκανε λόγο για μαρτυρία-κλειδί, κατά την οποία η ίδια η Ειρήνη φέρεται να δήλωσε ότι «υπάρχει εμπόριο βρεφών» και πως «φοβάται άτομα».
Το γενογός ότι η δράστις συνέχιζε επί χρόνια το έργο της, περιφερόμενη στα κανάλια, χωρίς να δημιουργεί περαιτέρω υποψίες στις διωκτικές αρχές, αναθερμαίνει ανησυχίες περί αποτελεσματικότητας όχι μόνο διωκτικών, εισαγγελικών αλλά και κοινωνικών υπηρεσιών, που οφείλουν να παρακολουθούν στενά τέτοια περιστατικά και να δρουν προληπτικά όταν βλέπουν περίεργες συμπεριφορές και φυσικά θανάτους.
Κατόπιν όψιμης κρατικής αντίδρασης, αναμένονται σαρωτικές αλλαγές στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας για το επόμενο διάστημα στον απόηχο της δολοφονίας τόσων βρεφών. Βγαίνουν από το αρχείο για να ερευνηθούν ξανά, ιατροδικαστικές εκθέσεις που αναγράφουν ως αιτία θανάτου απλά «παθολογικά αίτια». Εκατοντάδες φάκελοι ανοίγουν ξανά ώστε να ερευνηθούν από τη νεοσύστατη Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής του υπουργείου Δικαιοσύνης και να επανεξεταστούν από μηδενική βάση.
Προς αξιοποίηση εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης
Παράλληλα το υπουργείο έχει βάλει ως στόχο να αξιοποιήσει εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης, που αναμένεται να μπουν σταδιακά στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας με σκοπό τη διενέργεια άρτιων νεκροψιών – νεκροτομών. Για το σκοπό αυτό το υπουργείο Δικαιοσύνης συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και έχει συνάψει σύμβαση για την ψηφιοποίηση της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης.
Μωρά και παιδιά έχουν δολοφονηθεί κατά συρροή τα τελευταία χρόνια και oι ιατροδικαστές δεν κατάλαβαν τίποτα, γράφοντας άσχετες εκθέσεις που ανακαλούνται με τα πρόσφατα ευρήματα άλλων, παράλληλων υπηρεσιών πραγματογνωμόνων και ειδικών.
Οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Δικαιοσύνης έρχονται μετά τις αποκαλύψεις για τις δολοφονίες των παιδιών στην Αμαλιάδα και ενώ ήδη έχει κλείσει -μετά από όλα αυτά- με υπουργική απόφαση η Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πατρών, στην οποία είχαν εκδοθεί ιατροδικαστικές εκθέσεις τόσο για τα δύο από τα βρέφη που ομολόγησε ότι δολοφόνησε η Ειρήνη Μουρτζούκου όσο και για τους θανάτους των δύο παιδιών της Ρούλας Πισπιρίγκου.
Ανοίγουν ξανά αμέτρητοι φάκελοι θανάτων
Κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση έχει διαταχθεί για τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών σε βάρος ιατροδικαστών που υπηρέτησαν στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πατρών.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης και συγκεκριμένα η Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής θα εξετάσει από μηδενική βάση όλες τις υποθέσεις θανάτων για τις οποίες οι ιατροδικαστικές εκθέσεις ανέφεραν ως αιτία θανάτου «παθολογικά αίτια». Η έρευνα αυτή θα κινηθεί σε βάθος αρκετών χρόνων και δεν αποκλείεται να αναδείξει νέες επιστημονικές αστοχίες σε υποθέσεις θανάτου, οι οποίες είχαν τεθεί στο αρχείο ως μη εγκληματικές ενέργειες.
Παράλληλα, μεγάλη ώθηση στο έργο των ιατροδικαστών αναμένεται να δώσει και η χρήση ΑΙ απ’ όλες τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες μέχρι το τέλος του έτους. Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί το υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη χρήση ΑΙ ο ιατροδικαστής κατά τη διάρκεια της νεκροψίας-νεκροτομής θα μιλάει σε laptop για όλες τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει και για όλα τα ευρήματα που βρίσκει και συλλέγει. Στη συνέχεια και με βάση τις πληροφορίες αυτές, το μηχάνημα με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης θα καταγράφει την αίτια θανάτου.
Μια άλλη ρύθμιση προβλέπει ότι για τους θανάτους ανηλίκων θα διενεργείται πάντα ιατροδικαστική έρευνα, εκτός και αν ο αρμόδιος εισαγγελέας, αφού λάβει γνώση του ιατρικού φακέλου και των ιατρικών πιστοποιήσεων, κρίνει ότι η διενέργειά της δεν είναι αναγκαία.
