Έφυγε ο Διονύσης Σαββόπουλος σε ηλικία 81 ετών

Ο Σαββόπουλος σημάδεψε το ελληνικό τραγούδι. Η πορεία, τα σπουδαία τραγούδια, οι δηλώσεις που συζητήθηκαν. Τα μηνύματα των πολιτικών αρχηγών

Διονύσης Σαββόπουλος © EUROKINISSI/ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Θρήνος για την Ελλάδα, θρήνος για τον πολιτισμό, έφυγε σήμερα από τη ζωή ο τεράστιος Διονύσης Σαββόπουλος. Ο τραγουδοποιός έφυγε σε ηλικία 81 χρονών.

Θυμίζουμε πως την Παρασκευή ο Διονύσης Σαββόπουλος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο καθώς η κατάσταση της υγείας του είχε επιβαρυνθεί τις τελευταίες μέρες.

Από το περιβάλλον του λεγόταν πως τα πήγαινε καλά και ότι θα έπαιρνε σύντομα εξιτήριο. Όμως ο «Νιόνιος» δεν τα κατάφερε. Νικήθηκε μετά από τη σκληρή μάχη με τον καρκίνο που έδινε από το 2021.

Παρά τις δυσκολίες της υγείας του, συνέχισε να εμπνέει με το έργο και την προσωπικότητά του. Η απώλειά του αφήνει ένα μεγάλο κενό στον χώρο της ελληνικής μουσικής, αλλά η κληρονομιά του ζει μέσα από τα τραγούδια του, τα οποία συνεχίζουν να συγκινούν, να προβληματίζουν και να ψυχαγωγούν το κοινό. Ο Διονύσης Σαββόπουλος θα μείνει για πάντα στη μνήμη όλων ως ένας καλλιτέχνης που τόλμησε, δημιούργησε και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ελληνική κουλτούρα. Αν μη τι άλλο, ο Διονύσης Σαββόπουλος έχει σφραγίσει μια ολόκληρη εποχή με τη μουσική του.

Τα πρώτα χρόνια και τα μεγάλα τραγούδια

Ο Διονύσης Σαββόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 2 Δεκεμβρίου 1944, με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη και τη Φιλιππούπολη. Από νωρίς δέχτηκε επιρροές από την ανατολίτικη κουλτούρα της οικογένειάς του, ενώ οι μορφωμένοι και προστατευτικοί γονείς του προσέφεραν ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη και πνευματική καλλιέργεια.

Το 1963 μετακόμισε στην Αθήνα και εγκατέλειψε τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης προκειμένου να ασχοληθεί με το τραγούδι. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία από τις πρώτες ημέρες του ως μουσικός και έγινε δημοφιλής.

Άρχισε τη σταδιοδρομία του το 1964 και ήταν πολιτικά ενεργός σε όλη τη σταδιοδρομία του στη μουσική, με εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη και τον Μάνο Λοΐζο. Κατά τη διάρκεια της Χούντας φυλακίστηκε δύο φορές για τις πολιτικές του πεποιθήσεις, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1967.

Τα περισσότερα από τα τραγούδια του είναι γραμμένα από τον ίδιο. Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, ο Σαββόπουλος συνεργάστηκε με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και κυκλοφόρησε το τραγούδι «Κωλοέλληνες». Η έντονη κριτική και η απόρριψη από τις μουσικές σκηνές τον οδήγησαν προσωρινά στη Νέα Υόρκη, για να ανασυγκροτήσει τις σκέψεις του.

Όπως είχε πει ο ίδιος σε συνέντευξη: «Φαίνεται πως είναι στη φύση του τροβαδούρου να λέει αυτό που αισθάνεται, ανεξαρτήτως του αν αυτό θα έχει ή δε θα έχει κόστος». Παρά τις πιέσεις, δεν υποχωρούσε και κάθε νέα δημιουργία ήταν αληθινή έκφραση του εαυτού του.

Ο Σαββόπουλος έχει γράψει τραγούδια που παραμένουν αθάνατα και επίκαιρα, όπως το «Φορτηγό», το «Περιβόλι του τρελλού», ο «Μπάλλος», το «Βρώμικο ψωμί», η «Ρεζέρβα» και τα «Τραπεζάκια έξω». Η μουσική του συνεχίζει να επηρεάζει και να εμπνέει γενιές, επιβεβαιώνοντας τη θέση του ως μια από τις μεγαλύτερες μορφές του ελληνικού τραγουδιού.

Ήταν παντρεμένος με την Ασπασία Αραπίδoυ και απέκτησαν δύο γιους, τoν Κoρνήλιo (γενν. 1968) και τoν Ρωμανό (γενν. 1972), και δύο εγγονούς, τον Διονύση και τον Ανδρέα.

Ο Σαββόπουλος προκαλούσε θόρυβο όταν μιλούσε πολιτικά

Ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε προκαλέσει πολλές φορές πολιτικές συζητήσεις με τις δημόσιες τοποθετήσεις του.

Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης το 2011, ο τραγουδοποιός είχε προβεί σε μια αυτοκριτική δήλωση που αφορούσε την ευθύνη του ελληνικού λαού για την κρίση. Συγκεκριμένα, είχε πει ότι οι πολίτες «δωροδοκήθηκαν» από τους πολιτικούς για να τους ψηφίζουν.

Η δήλωση αυτή, που έριχνε ευθύνες όχι μόνο στους πολιτικούς αλλά και στους ίδιους τους πολίτες, στη λογική της πελατειακής σχέσης, προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς πολλοί θεώρησαν ότι ήταν γενικευτική και ότι εξίσωσε την ευθύνη των πολιτικών με αυτή των ψηφοφόρων.

Επίσης, ενόψει των βουλευτικών εκλογών τον Μάιο του 2023, ο Σαββόπουλος δήλωσε ανοιχτά την ελπίδα του για αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας και τη στήριξή του στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Αυτή η δήλωση προκάλεσε σφοδρή αντίδραση διότι ο Σαββόπουλος θεωρείται μία από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της Μεταπολίτευσης, βαθιά συνδεδεμένος με την Αριστερά και τον αντιδικτατορικό αγώνα. Η δημόσια τοποθέτηση υπέρ του δεξιού κόμματος θεωρήθηκε από πολλούς ως «προδοσία» ή «μεταστροφή» ιδεολογίας, ενώ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι ο Σαββόπουλος «λοιδορήθηκε με απόλυτα συστηματικό τρόπο από τον ΣΥΡΙΖΑ» γι’ αυτή του τη θέση.

Επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ

Στις 24 Νοεμβρίου 2017, ο τραγουδοποιός, συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής Διονύση Σαββόπουλο τιμήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο τον αναγόρευσε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, ως αναγνώριση της μακράς και διακεκριμένης προσφοράς του στην ελληνική μουσική και στιχουργική.

Η Τελετή Αναγόρευσης πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου 2017, σε μια λαμπρή εκδήλωση στη γεμάτη με κόσμο Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της ομόφωνης απόφασης του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, ο τιμώμενος προσέφερε για πολλά χρόνια και με άριστα αποτελέσματα στη μελέτη και την ερμηνεία του ελληνικού τραγουδιού.

Μητσοτάκης: Ο Σαββόπουλος με τίμησε με τη φιλία του

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λυπημένος με τον χαμό του Σαββόπουλου προέβη στην παρακάτω δήλωση:

«Δεν θέλω να το πιστέψω αλλά ο Διονύσης μας δεν είναι πια εδώ. Με τον αποχωρισμό να συμβαίνει όπως τον είχε ο ίδιος τραγουδήσει: «Δεν είμαι εδώ». Οι άλλοι «χτύπαν τον αέρα». Και να ξεκινήσει, έτσι, ήρεμος το ταξίδι του προς μια «θάλασσα πλατιά»…

Ο Σαββόπουλος έφυγε, αφήνοντας ένα ισχυρό αποτύπωμα στη μουσική, στον στίχο, αλλά και στο δημόσιο ύφος. Γιατί με το έργο και τη στάση του απέδειξε πως ήταν ένας υπέροχος τραγουδοποιός. Ένας ευαίσθητος Έλληνας. Και ένας υπεύθυνος πολίτης.

Με τίμησε με τη φιλία του. Και μέσα από αυτήν μπόρεσα να γνωρίσω μία ευγενική μορφή που είχε ένα μοναδικό χάρισμα: να παρακολουθεί τις εποχές που αλλάζουν. Και, ταυτόχρονα, να αλλάζει και ο ίδιος. Κρατώντας μόνο την αυθεντικότητά του.

Αυτήν την αυθεντικότητα αποπνέει και το τελευταίο βιβλίο του με θέμα την ίδια του τη ζωή. Ένα ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών που τη διηγείται με την ίδια ζωντάνια, αλλά και ευθύτητα που είχαν τα λόγια και οι νότες του.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν θα μας τραγουδήσει, φέτος, ότι «τον χειμώνα ετούτο άμα τον πηδήσαμε για άλλα δέκα χρόνια άιντε καθαρίσαμε». Η βραχνή φωνή του, όμως, θα μας συνοδεύει για πάντα. Πλουτίζοντας την καρδιά και τη σκέψη μας.

Τον αποχαιρετώ με οδύνη με τη σκέψη μου στην αγαπημένη του Άσπα και στους δύο τους γιούς, Κορνήλιο και Ρωμανό. Τη φυσική του συνέχεια αναλαμβάνουν τα εγγόνια του Διονύσης και Αντρέας. Και όλοι εμείς, τη διατήρηση της φωτεινής μνήμης του.

RIP Νιόνιο».

Ανδρουλάκης: Ο Νιόνιος σκιαγραφούσε τις ελπίδες και τις αγωνίες του λαού μας 

Στην απώλεια του Διονύση Σαββόπουλου αναφέρθηκε με ανάρτησή του και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης. Χαρακτηριστικά ανέφερε:

«Με βαθιά συγκίνηση οι Ελληνίδες και οι Έλληνες αποχαιρετούμε τον Διονύση Σαββόπουλο, που μέσα από τα τραγούδια του σκιαγραφούσε το βίωμα, τις ελπίδες, τις υπερβάσεις και τις αγωνίες του λαού μας στο πέρασμα των δεκαετιών.

Μας αφήνει παρακαταθήκη μουσικά αριστουργήματα όπως ο «Μπάλλος», το «Φορτηγό», τα «Τραπεζάκια έξω», το «Βρώμικο ψωμί» και τόσα άλλα, όπου πάντρευε μοναδικά τη ροκ, τη λαϊκή μουσική και τους παραδοσιακούς ήχους.

Ο «Νιόνιος» δεν είναι πια κοντά μας, αλλά θα είναι πάντα στις καρδιές μας σε μια θέση στο πάνθεον των κορυφαίων δημιουργών της ελληνικής μουσικής, των μεγάλων Ελλήνων».

ΣΥΡΙΖΑ: Έφυγε ένας διανοούμενος της μουσικής

Συλλυπητήριο μήνυμα για την απώλεια του Σαββόπουλου έστειλε και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με ανακοίνωσή του:

«Έφυγε σήμερα ο μεγάλος τραγουδοποιός Διονύσης Σαββόπουλος, που σημάδεψε το ελληνικό τραγούδι των νεότερων χρόνων, βάζοντας στο στόμα γενιών και γενιών τις μελωδίες και τους στίχους του.

Πρωτοποριακό, συχνά αντισυμβατικό και σύνθετο, το έργο του είχε το προνόμιο να προσελκύει μεγάλα ακροατήρια και να ανοίξει έναν ουσιαστικό «διάλογο» για την εξέλιξη των μουσικών πραγμάτων στη χώρα μας, εμπνέοντας πολλούς νέους καλλιτέχνες. Πλήθος έργων του και αξέχαστες ερμηνείες θα μείνουν αγέραστες στον χρόνο.

Ήταν ένας διανοούμενος της μουσικής, με το βλέμμα στραμμένο στην παράδοση του τόπου του, ενώ οι κοινωνικές διεργασίες και μεταβάσεις εκφράστηκαν διαχρονικά στις δημιουργίες του, αλλά και με την προσωπική του ιστορία όταν φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τη χούντα.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο αγαπημένος «Νιόνος», με την χαρακτηριστική ενέργεια που τον διέκρινε στην επικοινωνία του με τον κόσμο, παρέμενε δημιουργικός και δραστήριος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του».

Τασούλας: Σπουδαίος καλλιτέχνης και ξεχωριστός άνθρωπος

Δήλωση για τον χαμό του Διονύση Σαββόπουλο έκανε και ο Προέδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας:

«Η είδηση του θανάτου του Διονύση Σαββόπουλου προκαλεί συγκίνηση και θλίψη σε όλους μας. Ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, ένας άνθρωπος ξεχωριστός που αγαπήθηκε από τον ελληνικό λαό για την προσωπικότητα, το έργο και την προσφορά του στην τέχνη. Ασυμβίβαστος, καινοτόμος και τολμηρός ενσάρκωσε το πνεύμα της αμφισβήτησης με τον πιο ευαίσθητο και ποιητικό τρόπο μέσα από έργα που σφράγισαν την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και αποτέλεσαν ορόσημα στον νεότερο πολιτισμό της χώρας μας.

Ήταν ένας μοναχικός οδοιπόρος του τραγουδιού, αλλά και ένας μοναδικός ραψωδός που διέσχισε όλες αυτές τις δεκαετίες άφοβα. Ήταν ποιητικός και πολιτικός μαζί, πάντοτε με το θάρρος της γνώμης του και με το πάθος της συμμετοχής στους προβληματισμούς κάθε εποχής. Όποιες κι αν ήταν οι εντάσεις της συγκυρίας, όσο κι αν έπαιρνε θέση, όσο κι αν γνήσια εξέφραζε το ρεύμα κάθε εποχής, έγνοια του ήταν πάντα των «Ελλήνων οι Κοινότητες» να είναι ενωμένες. Μέλημά του ήταν πάντα η υπέρβαση των διαφορών και των διχασμών.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος θα μας λείψει. Η απώλεια ενός καλλιτέχνη αυτής της εμβέλειας αφήνει ένα μεγάλο κενό στον χάρτη του πολιτισμού μας, αλλά το έργο του δεν ήταν μόνο «φωνή των καιρών». Ήταν επιπλέον ένας ήχος αλήθειας και γνησιότητας που θα συνεχίσει να αντηχεί στο μέλλον. Θα ήθελα με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό να απευθύνω εκ μέρους της ελληνικής Πολιτείας τα θερμά μου συλλυπητήρια στη σύζυγό του, Άσπα, στα παιδιά του Κορνήλιο και Ρωμανό, στους οικείους του και στους αμέτρητους φίλους του.