Με στόχο την ενίσχυση των δεσμών Ελλάδας και Κύπρου αλλά και τη συμβολή στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδρύεται για πρώτη φορά στη χώρα έδρα Κυπριακών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η ιστορική στιγμή για τις ελληνοκυπριακές σχέσεις στην ανώτατη εκπαίδευση θα λάβει χώρα αύριο στη Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της Έδρας Κυπριακών Σπουδών. Πρόκειται για την πρώτη Έδρα Κυπριακών Σπουδών που ιδρύεται σε ελληνικό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα.
Την τελετή θα τιμήσει με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος θα πραγματοποιήσει και τα επίσημα εγκαίνια. Ο Πρόεδρος θα συνοδεύεται από την υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου Αθηνά Μιχαηλίδου, τον υπουργό Άμυνας Βασίλη Πάλμα, τον Κυβερνητικό Έκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη, τον Διευθυντή του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου Δώρο Βενέζη, τον Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα Σταύρο Αυγουστίδη και τον Γενικό Πρόξενο στη Θεσσαλονίκη Κωνσταντίνο Πολυκάρπου.
Την ελληνική Κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο υφυπουργός Παιδείας Νίκος Παπαϊωάννου, ο οποίος, ως πρώην Πρύτανης του Αριστοτέλειου, είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της Έδρας.
Η Έδρα Κυπριακών Σπουδών χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με δύο αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου (4 Νοεμβρίου 2021 και 18 Δεκεμβρίου 2024). Ιδρύθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2022 με απόφαση της Συγκλήτου του ΑΠΘ, ενώ στις 24 Ιουνίου 2025 υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου και της Κυπριακής Κυβέρνησης από τον νυν Πρύτανη Καθηγητή Κυριάκο Αναστασιάδη και την Υπουργό Παιδείας της Κύπρου Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου. Την ευθύνη λειτουργίας της Έδρας έχει η Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου, στην οποία ανήκει η πρωτοβουλία της ίδρυσής της. Στις 10 Οκτωβρίου, η Συνέλευση της Σχολής εξέλεξε ως κάτοχο της Έδρας τον Δρ. Χάρη Αλεξάνδρου, ο οποίος θα αναλάβει τον συντονισμό της υλοποίησης του Μνημονίου.
Σύμφωνα με το Μνημόνιο, η Έδρα αποσκοπεί στη μελέτη του Κυπριακού Ζητήματος και των συνεπειών της τουρκικής εισβολής και κατοχής, στην προώθηση και καλλιέργεια της ελληνοκυπριακής διαλέκτου και λογοτεχνίας, στην έρευνα θεμάτων Κυπριακών Σπουδών και την προβολή της ιστορίας, του πολιτισμού και της κοινωνίας της Κύπρου, καθώς και στη συνεργασία με τα ΑΕΙ της Κύπρου και τις διπλωματικές αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Νομική Σχολή έχει ήδη εντάξει στο πρόγραμμά της τα μαθήματα «Κυπριακή Ιστορία» και «Κυπριακό Ζήτημα», τα οποία θα είναι ανοικτά σε όλους τους φοιτητές του Αριστοτέλειου από το ερχόμενο εξάμηνο. Η ίδρυση της Έδρας θεωρείται πολύ σημαντική για εθνικούς και πολιτικούς λόγους, ενώ στο πλαίσιο της λειτουργίας της θα προσφέρονται προπτυχιακά μαθήματα, όπως «Ιστορία της Κύπρου» και «Το Κυπριακό Ζήτημα», διαθέσιμα ως επιλεγόμενα για όλους τους φοιτητές του ΑΠΘ. Παράλληλα προγραμματίζεται και η διοργάνωση συνεδρίων, διαλέξεων και πολιτιστικών δράσεων.
Η λειτουργία της Έδρας Κυπριακών Σπουδών στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ στοχεύει στην ενίσχυση των εθνικών δεσμών Ελλάδας-Κύπρου στον ακαδημαϊκό και πολιτιστικό τομέα, στην εμβάθυνση της επιστημονικής γνώσης για την ιστορία, την κοινωνία και το πολιτικό ζήτημα της Κύπρου, ενώ παράλληλα θα αναδείξει την ιδιαιτερότητα της ανάδειξης της κυπριακής ταυτότητας και πραγματικότητας. Όπως αναφέρεται από το ΑΠΘ, βασικός στόχος της έδρας είναι η ευαισθητοποίηση για τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, η ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας για την Κύπρο, η προώθηση πολιτιστικών ανταλλαγών και η δημιουργία επιστημονικών δεσμών με διεθνή ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της Ελλάδας, της Κύπρου και του εξωτερικού.
Για την ίδρυση της Έδρας ο πρύτανης του ΑΠΘ δήλωσε ότι: «Η ίδρυση της Έδρας Κυπριακών Σπουδών στο Αριστοτέλειο αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική ακαδημαϊκή πρωτοβουλία, που ενισχύει τους δεσμούς Ελλάδας και Κύπρου και συμβάλλει ουσιαστικά στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς. Πιστεύουμε ότι η Έδρα θα εξελιχθεί σε δυναμικό κέντρο επιστημονικής έρευνας, μελέτης και γόνιμου διαλόγου γύρω από ζητήματα που αφορούν την Κύπρο και τον ευρύτερο Ελληνισμό».
