Η πανδημία του κορονοϊού και κατ΄επέκταση ο εμβολιασμός φαίνεται ότι επηρέασε σημαντικά τη ζωή των πολιτών σε πολλά επίπεδα, ένα από αυτά είναι και οι καταναλωτικές τους συνήθειες που σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ έχουν αλλάξει σε σημαντικό βαθμό.
Το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) πραγματοποίησε έρευνα καταναλωτών, με δείγμα 950 ατόμων το καλοκαίρι του 2021 με θέμα τις καταναλωτικές συνήθειες των καταναλωτών λόγω της εμφάνισης του ιού CODID-19 στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα δείχνουν την επίδραση της πανδημίας στην καταναλωτική συμπεριφορά. Η παρούσα ανακοίνωση τύπου εστιάζει στα στοιχεία σε σχέση με την επίδραση που έχει ο εμβολιασμός στην καταναλωτική συμπεριφορά.
Σχήμα 1: Διαφορές στις αγοραστικές συνήθειες ανάμεσα σε εμβολιασμένους και μη
Όπως καταγράφεται στο σχήμα 1, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις αγοραστικές συνήθειες ανάμεσα στο κοινό που έχει εμβολιαστεί (ή σκοπεύει να εμβολιαστεί) το οποίο αντιπροσωπεύει το 68% του συνόλου και στο κοινό της έρευνας που δεν έχει εμβολιαστεί (και δεν σκοπεύει να εμβολιαστεί), το οποίο αντιπροσωπεύει το 32% του συνόλου του κοινού της έρευνας.
- Η μεγαλύτερη διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο ομάδες καταγράφεται στο αίσθημα ασφάλειας σε σχέση με την κυκλοφορία. Το 66% των μη εμβολιασμένων θεωρούν ότι είναι ασφαλές να κυκλοφορούν έξω όπως πριν, ενώ μόλις το 23% των εμβολιασμένων πιστεύει το ίδιο. Πρακτικά στο κοινό των εμβολιασμένων εξακολουθεί να κυριαρχεί η ανησυχία σε σχέση με την εξάπλωση του ιού σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Το κοινό των μη εμβολιασμένων η πλειοψηφία φαίνεται να υιοθετεί συμπεριφορές κυκλοφορίας σαν να μην υπάρχει η πανδημία, αλλά μία σημαντική μειοψηφία (1 στους 3) ανησυχεί, κάτι που ενδεχομένως σημαίνει ότι έχουν μεγαλύτερες φοβίες για τον εμβολιασμό, παρά για την πανδημία.
- Αντίστοιχη εικόνα καταγράφεται και σε σχέση με τα μέτρα προστασίας στα καταστήματα σουπερμάρκετ, με 1 στους 2 εμβολιασμένους να θεωρούν τα μέτρα υπερβολικά και μόλις 1 στους 8 μη εμβολιασμένους να έχει την ίδια άποψη. Σημειώνεται ότι εξακολουθεί να ισχύει ο περιορισμός πρόσβασης 1 ατόμου ανά 16 τ.μ. κάτι που εξακολουθεί να μειώνει τη μέγιστη δυνατότητα εξυπηρέτησης των καταστημάτων και να δημιουργεί ουρές τις ώρες αιχμής.
- Η μεγαλύτερη ανησυχία του εμβολιασμένου κοινού αποτυπώνεται και στο ότι το 47% των εμβολιασμένων προσπαθεί να κάνει γρήγορα τις αγορές του στο σουπερμάρκετ, έναντι μόλις 19% του μη εμβολιασμένου. Το 33% του εμβολιασμένου κοινού επίσης δηλώνει ότι απολυμαίνει τα προϊόντα πριν τα βάλει στο σπίτι, έναντι 13% του μη εμβολιασμένου. Αντίστοιχα, το 32% του εμβολιασμένου κοινού δηλώνει ότι αποφεύγει τα χύμα προϊόντα έναντι 17% των μη εμβολιασμένων.
- Σε σχέση με τις ηλεκτρονικές αγορές, καταγράφεται διπλάσιο ποσοστό στο κοινό των εμβολιασμένων το οποίο προτίθεται να αγοράσει εξ αποστάσεως τρόφιμα με 14% έναντι 6% των μη εμβολιασμένων.
- Τέλος σε σχέση με τις «εθνοκεντρικές τάσεις» και στα δύο κοινά εξακολουθούν να καταγράφονται υψηλά, με εντονότερες στο μη εμβολιασμένο κοινό με 80% έναντι 70%.
Σχήμα 2: Διαφορές στις μελλοντικές τάσεις ανάμεσα σε εμβολιασμένους και μη
Βέβαια η επιστροφή στην κανονικότητα σε σχέση με τις αγοραστικές συνήθειες είναι δεδομένο ότι θα διαρκέσει αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όπως καταγράφεται στο σχήμα 2, μία σειρά συνηθειών που υιοθετήθηκαν λόγω της εμφάνισης της κρίσης του COVID-19 αναμένεται να διατηρηθούν από μεγάλες ομάδες των καταναλωτών (το 2022 ή και να μην σταματήσουν ποτέ).
- 2 στους 3 εμβολιασμένους (ποσοστό 67%) θα συνεχίσουν να προσπαθούν να επισκεφθούν το κατάστημα ημέρες και ώρες χωρίς κίνηση, έναντι του 38% των μη εμβολιασμένων.
- Το 55% των εμβολιασμένων θα συνεχίσει να αποφεύγει ουρές και άλλα σημεία συνωστισμού μέσα στο κατάστημα. Μόλις το 28% από τους μη εμβολιασμένους δηλώνει το ίδιο.
- 1 στους 5 εμβολιασμένους δηλώνει ότι θα συνεχίσει να φοράει μάσκα στα καταστήματα τροφίμων ακόμα και την επιστροφή στην κανονικότητα. 8% των μη εμβολιασμένων δηλώνει το ίδιο.
Σχήμα 3: Επίδραση επιδημιολογικής εικόνα καταστήματος
Στο σχήμα 3 καταγράφεται η επίδραση που έχει η επιδημιολογική εικόνα των καταστημάτων στην απόφαση των καταναλωτών να αγοράσουν από αυτά. Φαίνεται ότι είναι σημαντικά εντονότερη η επιθυμία του εμβολιασμένου κοινού (το οποίο σημειώνεται και πάλι ότι αποτελεί το 68% του συνόλου) να είναι εμβολιασμένο το προσωπικό του καταστήματος, με το 71% να δηλώνει ότι είναι αρκετά ή πολύ σημαντικός παράγοντας για να επισκεφθούν ένα κατάστημα τροφίμων. Ίδιο ποσοστό 71% δηλώνει ότι επιθυμεί το προσωπικό των καταστημάτων τροφίμων να υποβάλλεται σε σελφ-τεστ. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο κοινό των μη εμβολιασμένων είναι μόλις 14% για τον εμβολιασμό του προσωπικού και 44% για την υποβολή σε σελφ-τεστ.
Τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάζουν μία αρκετά απαιτητική εικόνα σε σχέση με τις επιθυμίες διαφορετικών ομάδων κοινού, τις οποίες θα κληθούν τους επόμενους μήνες να διαχειριστούν όλοι οι παράγοντες της αγοράς και ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις του κλάδου.
