Τα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία που εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς αξιοποίηση στα νέα γενιάς προγράμματα «Εξοικονομώ» για τα κτίρια, πολλά εκ των οποίων βάζουν στο παιχνίδι και τους παρόχους ενέργειας, «φωτίζει» ο Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, που δημοσίευσε το υπουργείο και φέρει την υπογραφή του υπουργού ΠΕΝ, Σταύρου Παπασταύρου, και του υφυπουργού, Νίκου Τσάφου. Μεταξύ των νέων μοντέλων που έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στο εξωτερικό και έχουν μπει στο μικροσκόπιο του ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται η συμμετοχή των Εταιρειών Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs), το μοντέλο «πληρώνεις όσο εξοικονομείς» (Pay As You Save- PAYS), τα πράσινα μισθωτήρια και η παροχή εμμέσων δανείων από τον πάροχο.
Τη ίδια στιγμή, όμως, ο Οδικός Χάρτης επαναφέρει στο προσκήνιο και τις καθυστερήσεις πληρωμών που ταλανίζουν τα υφιστάμενα προγράμματα και δη το «Εξοικονομώ 2023» και το «Εξοικονομώ- Ανακαινίζω», καθώς τα επίσημα στοιχεία για την πορεία υλοποίησης που καταγράφονται αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος, που έχει παραδεχθεί η κυβέρνηση, η οποία, εκτός από την αλλαγή της αρχιτεκτονικής των νέων προγραμμάτων που έχει εξαγγείλει, καλείται να επισπεύσει και τα παλαιά προγράμματα. Ενδεικτικά στο κείμενο αναφέρεται ότι «το Εξοικονομώ 2021 είναι ακόμη ενεργό σε φάση ολοκλήρωσης έργων, ενώ το “Εξοικονομώ – Ανακαινίζω” και το “Εξοικονομώ 2023” επί της ουσίας δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί για την υλοποίηση των ενταγμένων έργων», κάτι που υπονοεί εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν έχουν ακόμη αρχίσει οι πληρωμές.
Όπως έχει γράψει εξάλλου το energygame.gr, θέμα υφίσταται όχι μόνο στα «Εξοικονομώ» για τα κτίρια -στα οποία εστιάζει ο οδικός χάρτης του ΥΠΕΝ-, αλλά και στο πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», όπου υποβλήθηκαν πάνω από 190.000 αιτήσεις και επίσης καθυστερεί.
Τα νέα μοντέλα που έχουν μπει στο μικροσκόπιο του ΥΠΕΝ
Σε κάθε περίπτωση, ο Οδικός Χάρτης κοιτάζει προς το μέλλον και ξεκινώντας από την παραδοχή ότι η Ελλάδα υστερεί στην ενεργειακή αποδοτικότητα σε σχέση με τον μέσο όρο των 27, περιγράφει μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων, με στόχο τα νέα προγράμματα να μη βασίζονται αποκλειστικά στη συνταγή του παρελθόντος «Κρατική επιδότηση-ιδία συμμετοχή ωφελούμενου (σκέλος που συχνά αποδεικνύεται προβληματικό)-δάνειο», αλλά να ενεργοποιούν μηχανισμούς της αγοράς, ώστε και η μόχλευση των δημόσιων πόρων να ενισχύεται και να μειώνεται το ρίσκο της υλοποίησης των παρεμβάσεων.
Στην αναλυτική καταγραφή των εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων (που περιλαμβάνει τα υπέρ και τα κατά του καθενός και παραδείγματα εφαρμογής από χώρες του εξωτερικού), κεντρική θέση έχουν οι εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ESCOs), που χρηματοδοτούν οι ίδιες τις εργασίες αναβάθμισης μιας κατοικίας και η αμοιβή τους συνδέεται με την εξοικονόμηση ενέργειας που πετυχαίνει ο πελάτης τους. Πρόκειται για ένα μοντέλο που θα χρησιμοποιηθεί στα νέα «Εξοικονομώ», που θα εστιάζουν στα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά, θα αφορούν 600.000 περίπου δικαιούχους και θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου, όπως εξήγησαν πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, και ο κ. Παπασταυρου.
Πώς θα λειτουργούν οι Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCO)
Όπως αναφέρεται στο κείμενο του Οδικού Χάρτη, «Οι Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs) είναι εμπορικές επιχειρήσεις που προσφέρουν ολοκληρωμένες λύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας σε ιδιοκτήτες κτιρίων, περιλαμβάνοντας ενεργειακούς ελέγχους, χρηματοδότηση, σχεδίαση, εγκατάσταση και συντήρηση αναβαθμίσεων ενεργειακής απόδοσης. Οι ESCOs μπορούν να προσφέρουν μια εναλλακτική χρηματοδότηση για την υλοποίηση αναβαθμίσεων ενεργειακής απόδοσης σε οικιστικά κτίρια στην Ελλάδα. Ουσιαστικά ο ωφελούμενος του μέτρου χωρίς να δαπανά κεφάλαιο υλοποιεί τις αναγκαίες παρεμβάσεις και αποπληρώνει το κόστος του έργου μέσω της Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης που υπογράφει με την ΕSCO και της εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται. Η ESCO χρηματοδοτεί εξ ολοκλήρου το έργο με ίδια κεφάλαια, ουσιαστικά δανειοδοτεί τον ωφελούμενο, και αποπληρώνεται από την απομείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας που κατέβαλε ο ωφελούμενος πριν από τις παρεμβάσεις».
Το μοντέλο «Πληρώνεις καθώς εξοικονομείς» (PAYS)
Τα μοντέλα Pay-As-You-Save (PAYS) συνδέουν τις εξοικονομήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας άμεσα με τις αποπληρωμές για αναβαθμίσεις έργων Εξοικονόμησης Ενέργειας. Οι πελάτες πληρώνουν μια σταθερή μηνιαία χρέωση στους λογαριασμούς ρεύματος, βασισμένη στις εκτιμώμενες εξοικονομήσεις ενέργειας, αντί για το αρχικό κόστος των εργασιών αναβάθμισης. Αυτό μειώνει τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο και κάνει τις επενδύσεις ενεργειακής εξοικονόμησης πιο προσιτές κατά τη διάρκεια της περιόδου. Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ωφελούνται, προσφέροντας μια επιπλέον υπηρεσία, αυτή της ενεργειακής αναβάθμισης της οικίας του πελάτης τους, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν την ενεργειακή αποδοτικότητα σε μια αγορά που χρειάζεται υποστήριξη στη χρηματοδότηση. Το μοντέλο έχει εφαρμοστεί μεταξύ άλλων σε ΗΠΑ, Γερμανία και Μ. Βρετανία. Στην Ελλάδα τα μοντέλα PAYS θα μπορούσαν να εισαχθούν για να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες κατοικιών και τις επιχειρήσεις να χρηματοδοτήσουν έργα αναβάθμισης ενεργειακής αποδοτικότητας με ελάχιστο ή μηδενικό αρχικό κόστος επένδυσης. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ελκυστικό σε περιοχές με παλαιότερο απόθεμα κατοικιών, που χρειάζεται εκσυγχρονισμό. Όπως τονίζεται στον Οδικό Χάρτη, απαραίτητες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του είναι η συνεργασία με τις εγχώριες εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και η υποστήριξη από τις ρυθμιστικές αρχές.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
