Φως στις διεργασίες της Task Force για τις τιμές ενέργειας στην Ε.Ε., που συστάθηκε με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης και έχει ήδη πιάσει δουλειά, ρίχνει μιλώντας στο energygame.gr ο διευθυντής του Συνδέσμου των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ (ACER), ο Δανός Christian Zinglersen, που βρέθηκε στην Αθήνα επ’ αφορμή των εκδηλώσεων για τα 20 χρόνια της Ενεργειακής Κοινότητας, όπως και ο συμπατριώτης του επίτροπος Ενέργειας, Dan Jorgensen. Με φόντο το «αγκάθι» των υψηλών τιμών ενέργειας, που συζητήθηκε κατά τις επαφές του κ. Jorgensen στην Αθήνα και έθεσε επί τάπητος και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο κ. Zinglersen σημειώνει ότι η Task Force μπορεί να δώσει βραχυπρόθεσμες λύσεις για την καλύτερη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού της Ε.Ε. και προβλέπει ότι σύντομα θα δούμε πρόοδο στην καλύτερη αξιοποίηση των διασυνοριακών διασυνδέσεων, ένα από τα βασικά θέματα που έχει θέσει η ελληνική πλευρά. Περιγράφει επίσης τα τρία μακροπρόθεσμα «no regret» μέτρα, μεταξύ των οποίων είναι η αύξηση της ευελιξίας και των διασυνοριακών διασυνδέσεων, κρίνει θετικά την αύξηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τα σχετικά projects και εξηγεί γιατί οι όποιες επιπτώσεις από το σχέδιο της Κομισιόν για τη fast track απεξάρτηση της Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας θα είναι διαχειρίσιμες.
1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα -κατόπιν πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης- συγκρότησε Task Force με αντικείμενο την προώθηση της Ενεργειακής Ένωσης και την σύγκλιση των τιμών ηλεκτρισμού στην Ε.Ε., καθώς οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης εμφανίζουν συχνά υψηλότερες τιμές από τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Πώς αξιολογείτε το εγχείρημα αυτό;
Η αποστολή της Task Force -στην οποία συμμετέχουν και στελέχη του ACER- είναι να αντιμετωπιστούν κάποια από τα προβλήματα τα οποία σε ορισμένες χρονικές στιγμές και ιδίως το καλοκαίρι οδηγούν σε αποσύνδεση ορισμένων αγορών ηλεκτρισμού εντός της Ευρώπης. Δεν θεωρώ ότι μπορεί να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα, όπως ας πούμε την αύξηση των διασυνδέσεων, που είναι ένα μακρόπνοο μέτρο. Μπορεί όμως να δώσει λύσεις σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αν δεχτούμε ότι το «μεσοπρόθεσμο» αναφέρεται σε μια περίοδο 1-2 ετών. Υπάρχουν πολύ πρακτικά θέματα που μπορεί να προχωρήσουν, όπως ο χρονισμός των συντηρήσεων σημαντικών υποδομών, όπως των διασυνοριακών Γραμμών Μεταφοράς και συμβατικών μονάδων. Να αξιολογείται δηλαδή όταν ο χρόνος είναι κατάλληλος για τη διενέργεια των συντηρήσεων σε μια χώρα αν ισχύει το ίδιο και για τις γειτονικές χώρες. Μεταξύ των αντικειμένων της Task Force είναι επίσης το πώς εφαρμόζεται ο κανόνας για τη χρήση της μεταφορικής ικανότητας των διασυνοριακών διασυνδέσεων σε ποσοστό 70%, καθώς και η εξέταση των εξαιρέσεων που λαμβάνουν οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς σε κάποιες χώρες. Επί τάπητος αναμένεται επίσης να τεθεί το πώς μπορεί να ασκηθεί πίεση για τη λήψη διορθωτικών μέτρων σε ορισμένες χώρες, ώστε να απελευθερωθεί πρόσθετη διασυνοριακή δυναμικότητα, κάτι που μπορεί να ασκήσει πτωτική πίεση στις τιμές ηλεκτρισμού στις χώρες που αντιμετωπίζουν έλλειψη ηλεκτρισμού. Αυτό είναι το είδος των μέτρων που εξετάζει η Task Force. Δεν θα τα έλεγα επαναστατικά, πιστεύω ότι είναι υποβοηθητικά, αλλά δεν αίρουν τη ανάγκη να δούμε τα μεγάλα θέματα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, μεταξύ άλλων πώς να καταστήσουμε τα ηλεκτρικά μας συστήματα πολύ πιο ευέλικτα απ’ ό,τι είναι σήμερα και πώς να αυξήσουμε τις επενδύσεις στις διασυνδέσεις.
2. Οι σύνδεσμοι των ενεργοβόρων βιομηχανιών Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας έστειλαν προ ημερών επιστολή, όπου ανέφεραν ότι ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Αυστρίας λαμβάνει κάθε χρόνο από το 2020 εξαίρεση από τον κανόνα του 70% για τη χρήση της δυναμικότητας των διασυνοριακών διασυνδέσεων για εισαγωγές και εξαγωγές ηλεκτρισμού. Είναι αποδεκτή αυτή η «εξαίρεση διαρκείας», που εκτιμάται ότι ήταν ένας από τους παράγοντες πίσω από την κρίση τιμών ηλεκτρισμού στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης το περσινό καλοκαίρι;
Να διευκρινίσω κατ’ αρχάς ότι εμείς ως ACER δεν εγκρίνουμε ή απορρίπτουμε καθεστώτα παρεκκλίσεων από την εφαρμογή του κανόνα του 70%. Πρόκειται για ένα εθνικό δικαίωμα που έχει κάθε χώρα έως το τέλος του 2025. Στη συνέχεια θα υπάρχει ένα, ας πούμε, πιο εξατομικευμένο (bespoke) καθεστώς. Έχουμε νομική υποχρέωση να παρακολουθούμε τη συμμόρφωση ή μη συμμόρφωση σε σχέση με το όριο του 70%. Υποθέτουμε ότι όλες οι χώρες έχουν στόχο το 70% και παρακολουθούμε το κατά πόσο τον επιτυγχάνουν, παρακολουθούμε στην πράξη τη διαθέσιμη δυναμικότητα στις διασυνοριακές διασυνδέσεις. Η επόμενη έκθεση παρακολούθησης (Market Monitoring Report) του ACER θα δημοσιευθεί μάλλον στις αρχές Σεπτεμβρίου και νομίζω ότι εκεί θα καταγραφεί κάποια πρόοδος ως προς την επίτευξη του στόχου του 70%. Υπάρχει, ωστόσο, σημαντική δουλειά που απομένει να γίνει, ιδιαίτερα στις χώρες στο κέντρο της Ευρώπης, όπως υπαινιχθήκατε.
Είναι αλήθεια ότι πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει παρεκκλίσεις και μέρος της «χαμένης δυναμικότητας» εντοπίζεται όντως στα ηλεκτρικά σύνορα της Αυστρίας και της Σλοβακίας. Αυτό που θα έλεγα, υπερασπιζόμενος εν μέρει κάποιες από αυτές τις χώρες, είναι ότι όταν βρίσκεσαι στο κέντρο της Ευρώπης, επηρεάζεσαι περισσότερο από τις λεγόμενες ροές διέλευσης (transit flows) και από τις κυκλικές ροές ηλεκτρισμού (loop flows). Άρα, αν παρατηρείται συμφόρηση στα ηλεκτρικά δίκτυα των γειτονικών σου χωρών, αυτό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη δική σου δυνατότητα να διαθέσεις δυναμικότητα στις διασυνοριακές σου διασυνδέσεις, σε αντίθεση με μια χώρα που βρίσκεται στο άκρο του συστήματος και δεν επιβαρύνεται το ίδιο. Εκεί είναι πιο εύκολο -όχι απαραίτητα εύκολο, αλλά πιο εύκολο- να πετύχεις το 70%. Έτσι έχουν τα πράγματα, και το σύστημα έχει σχεδιαστεί με την απαίτηση να μπορούμε να βασιζόμαστε σε όλα τα σύνορα για επαρκή διασυνοριακή δυναμικότητα. Συνεπώς, στις χώρες που αναφέρατε υπάρχει σίγουρα δουλειά που πρέπει να γίνει.
3. Πώς σχολιάζετε την πρόταση της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. για την περίοδο 2028-2034 και τη μεγάλη αύξηση των κονδυλίων του ταμείου Connecting Europe Facility για τις διασυνοριακές διασυνδέσεις σε 30 δισ. ευρώ, από 5 δισ. ευρώ που είχαν εγκριθεί για την περίοδο 2021-2027;
Νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό. Σίγουρα βλέπουμε την ανάγκη να αυξηθούν οι διασυνδέσεις σε όλη την Ευρώπη, κάτι που απαιτεί κεφαλαιουχικές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας. Άρα, στον βαθμό που διατίθενται περισσότερα δημόσια κονδύλια για τον σκοπό αυτόν, τα πράγματα γίνονται ευκολότερα.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
