Εξοικονομώ: Καθυστερήσεις, κίνδυνος απώλειας πόρων και νέο πλαίσιο για το 2026

Καθυστερήσεις και γραφειοκρατία «φρενάρουν» τα προγράμματα «Εξοικονομώ», με την αγορά να προειδοποιεί για απώλεια πόρων και να ζητεί αλλαγές

Εξοικονομώ © 123rf

Την ώρα που οι πολίτες αναμένουν την εκκίνηση του Εξοικονομώ 2025, οι καθυστερήσεις στα προγράμματα Εξοικονομώ συνεχίζονται, απειλώντας με απώλεια πόρων και δημιουργώντας έντονη ανησυχία στην αγορά. Επαγγελματικοί φορείς και κατασκευαστικός κόσμος προειδοποιούν ότι αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές, τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας θα μείνουν στάσιμα, την ώρα που αποτελούν κρίσιμο εργαλείο για την ενεργειακή μετάβαση. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε σε παρατάσεις για 13 προγράμματα συνολικού ύψους άνω των 2,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να μη χαθούν κονδύλια.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η αναθεώρηση του Οδηγού τον περασμένο Νοέμβριο είχε άμεσο αντίκτυπο στις εκταμιεύσεις. Ενώ παλαιότερα καταγράφονταν μόλις 700 πληρωμές σε διάστημα τεσσάρων μηνών, πλέον ο ρυθμός έχει αυξηθεί στις 3.000–4.000 πληρωμές κάθε μήνα. Παρά τις βελτιώσεις που πρόσφεραν προσωρινή ρευστότητα σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, το σύστημα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Η γραφειοκρατία παραμένει μεγάλη, οι διαδικασίες εγκρίσεων και πληρωμών είναι χρονοβόρες και η ενημέρωση για την πορεία των αιτήσεων περιορισμένη.

Στην πράξη, μηχανικοί αναφέρουν δεκάδες περιπτώσεις όπου τα έργα έχουν ολοκληρωθεί, αλλά οι διαδικασίες παραμένουν ανοιχτές, με τους ελεγκτές να ζητούν ακόμα και υπεύθυνες δηλώσεις για τον ΦΠΑ, ενώ οι προμηθευτές δεν γνωρίζουν πότε θα πληρωθούν. Eπαγγελματίες της αγοράς, σημειώνουν ότι στο «Εξοικονομώ 2021» έχει εξοφληθεί μόλις το ένα τρίτο των αιτήσεων, για το «Εξοικονομώ 2023» οι πληρωμές δεν έχουν ξεκινήσει και για το πρόγραμμα του 2025 δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί η τελική λίστα των δικαιούχων, ώστε να αρχίσουν οι διαδικασίες.

Κύκλοι του ΤΕΕ αναφέρουν ότι η ανάληψη της διαχείρισης του πληροφοριακού συστήματος έχει μειώσει σημαντικά τις γραφειοκρατικές δυσκολίες, βελτιώνοντας την πορεία των προγραμμάτων. Τα έργα των τελευταίων ετών υπερτερούν σε αριθμό και πόρους σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ενεργειακή μετάβαση. Εντούτοις, επισημαίνουν προβλήματα, όπως στρεβλώσεις στη γεωγραφική κατανομή, αύξηση κόστους υλικών και καθυστερήσεις στις διαδικασίες. Παρά τις προτάσεις του ΤΕΕ προς το ΥΠΕΝ, υπογραμμίζουν οι ίδιοι κύκλοι, οι παρεμβάσεις που θα ξεμπλοκάρουν τις διαδικασίες δεν έχουν ακόμα υιοθετηθεί.

Γραφειοκρατία και καθυστερήσεις

  • Πολύπλοκες διαδικασίες: από την υποβολή αίτησης μέχρι την έναρξη εργασιών μεσολαβούν επτά στάδια, που παρατείνουν σημαντικά τον χρόνο υλοποίησης.
  • Καθυστερήσεις υπουργικών αποφάσεων: η αργή έκδοση κανονιστικών πράξεων μπλοκάρει την ομαλή πορεία των έργων.
  • Πληρωμές με αργούς ρυθμούς: ακόμη και ολοκληρωμένα έργα μένουν απλήρωτα για μήνες, εγκλωβίζοντας δικαιούχους και προμηθευτές.
  • Έλλειψη διαφάνειας στην ενημέρωση: μηχανικοί και ωφελούμενοι συχνά δεν γνωρίζουν την πορεία των αιτήσεων.

Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr