Τη συνεχιζόμενη -και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς- αύξηση του μεριδίου του (αμερικανικού) LNG στο μείγμα του φυσικού αερίου της χώρας, με παράλληλη αύξηση τόσο της εγχώριας κατανάλωσης όσο και -κυρίως- των εξαγωγών του καυσίμου προς Βορρά, αποτυπώνουν τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ. Στοιχεία που παραπέμπουν σε ταχύ μετασχηματισμό της αγοράς φυσικού αερίου – με «κάδρο» τη διαδικασία απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο και τα σήματα από Ουάσιγκτον για αγορές ακόμα περισσότερων φορτίων LNG. Και φέρνουν στο προσκήνιο την αναγκαιότητα να κερδηθεί το στοίχημα της εμπορικής αξιοποίησης του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου στην πλήρη δυναμικότητά του, που θα εδραιώσει τον ρόλο της Ελλάδας ως πύλης εισόδου αερίου μη ρωσικής προέλευσης, αν στην «εξίσωση» μπει και η προοπτική αύξησης της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού TAP, που μεταφέρει αζέρικο αέριο στην περιοχή.
Κλείνει η ψαλίδα μεταξύ ρωσικού αερίου και αμερικανικού LNG
Πράγματι, τα στοιχεία του Διαχειριστή του Συστήματος Φυσικού Αερίου καταγράφουν με ευκρίνεια την αλλαγή των ισορροπιών εις βάρος του ρωσικού αερίου (που έναν χρόνο πριν κυριαρχούσε στο μείγμα των εισαγωγών) και υπέρ του αμερικανικού LNG, το οποίο πλέον καλύπτει σχεδόν το 90% των συνολικών εισαγωγών LNG (από 81% που ήταν το σχετικό ποσοστό στο α’ εξάμηνο του έτους), με τις ποσότητες να έχουν υπερδιπλασιαστεί σε ετήσια βάση. Στο εννεάμηνο του 2024 το ρωσικό αέριο αγωγών που εισέρχεται στην Ελλάδα μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου αντιστοιχούσε σε 26,32 Τεραβατώρες (TWh) και το LNG που έφτανε στη χώρα σε μόλις 12,01 TWh. Fast forward έναν χρόνο αργότερα και οι εισαγωγές, κυρίως αμερικανικού LNG, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας τις 22,41 TWh, με αύξηση άνω του 80%, και αναλογούν σε ποσοστό άνω του 40% του συνόλου, έναντι 26% το πρώτο 9μηνο του 2024. Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μειώνονται κατά 3% και διαμορφώνονται στις 25,46 TWh από 26,32 TWh έναν χρόνο πριν. Κάτι που σημαίνει ότι το ρωσικό αέριο διατηρεί μεν ακόμα την πρωτοκαθεδρία, όμως η «ψαλίδα» με το LNG κλείνει με ταχύτατους ρυθμούς. Επομένως, αν η τάση συνεχιστεί -και όλα δείχνουν πως θα συνεχιστεί-, είναι θέμα λίγου χρόνου να την απολέσει…
Ο Κάθετος Διάδρομος και το FSRU Αλεξανδρούπολης
Σε αυτό το τοπίο «μπαίνουν στην πρίζα» μέσα στον μήνα δύο κρίσιμες υποδομές του ΔΕΣΦΑ, οι σταθμοί συμπίεσης φυσικού αερίου στην Κομοτηνή και την Αμπελιά, όπως προανήγγειλε η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία-Ρίτα Γκάλι, από το βήμα της Gastech. Πρόκειται για έργα που ενισχύουν σημαντικά τη δυνατότητα μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τις χώρες πάνω από τα βόρεια σύνορά της, δίνοντας νέα πνοή στον Κάθετο Διάδρομο. Την ίδια στιγμή, το FSRU της Αλεξανδρούπολης μπαίνει σε τροχιά πλήρους λειτουργίας – με την άρση και των τελευταίων τεχνικών περιορισμών μετά την αντιμετώπιση της βλάβης που το κράτησε «εκτός μάχης» από τις αρχές Ιανουαρίου έως τις 11 Αυγούστου 2025.
Στο δε «μέτωπο» του Κάθετου Διαδρόμου, δηλαδή της όδευσης που μπορεί να υποστηρίξει την αύξηση του εξαγωγικού δυναμικού της Ελλάδας από τα 5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm)/έτος στα 8 bcm/έτος (και σε δεύτερο χρόνο στα 10 bcm/έτος), οι εμπλεκόμενοι Διαχειριστές ήδη κινούνται για να εξασφαλίσουν τις άδειες των ρυθμιστών για την παράταση του προϊόντος Route 1 για τη μεταφορά αερίου στην Ουκρανία (μετά την περίοδο «δοκιμαστικής λειτουργίας» την περίοδο Ιουνίου-Οκτωβρίου) έως το τέλος του 2026, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και διεργασίες για την περαιτέρω μείωση των τελών διαμετακόμισης, που θεωρείται ένας από τους βασικούς παράγοντες για να γίνει πιο ελκυστική για τους traders η όδευση. Κρίσιμη είναι η στάση που θα τηρήσει η πλευρά της Ρουμανίας, που διατηρεί τις ταρίφες σε υψηλά επίπεδα στο δικό της σκέλος του Διαδρόμου -όπως έχει γράψει το energygame- και απομένει να φανεί κατά πόσο οι πιέσεις που της ασκούνται να αλλάξει ρότα θα τελεσφορήσουν.
Σημειώνεται ότι την αξία του Κάθετου Διαδρόμου για να πετύχει το εγχείρημα της πλήρους απεξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό αέριο ανέδειξε σε δηλώσεις του και ο επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ της Βουλγαρίας Bulgartransgaz, Βλαντίμιρ Μαλίνοφ. «Η είσοδος μεγάλων ποσοτήτων LNG μέσω των υποδομών του Κάθετου Διαδρόμου, συμπεριλαμβανομένου του FSRU της Αλεξανδρούπολης, θα επιτρέψουν στην περιοχή να προετοιμαστεί τα επόμενα δύο χρόνια για τον τερματισμό των μακροπρόθεσμων συμβολαίων για αγοραπωλησίες ρωσικού αερίου που έχει προτείνει η Επιτροπή», δήλωσε ο κ. Μαλίνοφ από το βήμα της 55ης Διεθνούς Συνόδου Φυσικού Αερίου στην Ουγγαρία. Στην ίδια σύνοδο, ο Ντμίτρο Σάκαρουκ, CEO της ουκρανικής D. Trading (που έχει εκφράσει ενδιαφέρον για προμήθεια φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου), προέβλεψε ότι η προσφορά αμερικανικού LNG μπορεί να διπλασιαστεί έως το 2030 στα 300 bcm/έτος από 150 bcm σήμερα, προσθέτοντας ωστόσο ότι η πρόσβαση σε αυτό δεν είναι απρόσκοπτη.
«Έως ότου η Ευρώπη διορθώσει τις οδεύσεις και τις ταρίφες για να μεταφέρει LNG εκεί που απαιτείται, στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη έως την Ουκρανία και τη Μολδαβία, η εξάρτηση από τη Ρωσία θα παραμείνει». Ο ίδιος ανέδειξε ως «φωτεινό σημείο» την αυξανόμενη δυνατότητα της Ελλάδας να υποδεχθεί LNG, αναδεικνύοντας παράλληλα και την υποαξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου εξαιτίας των υψηλών ταριφών και των πολιτικών τριβών.
Ανεβαίνει το θερμόμετρο για την P-TECC
To θέμα της περαιτέρω διείσδυσης αμερικανικού LNG στη ΝΑ Ευρώπη και της πλήρους ενεργοποίησης του Κάθετου Διαδρόμου αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων που θα έχει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, με τον ομόλογό του από τις ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, που αναμένεται στην Αθήνα στις αρχές Νοεμβρίου για να συμμετάσχει στις εργασίες της έκτης Συνόδου της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TECC). Πρόκειται για μια πλατφόρμα που ενισχύει τις συνεργασίες στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, με στόχο τη διαφοροποίηση πηγών και διαδρομών ενέργειας. Εκεί αναμένεται μεταξύ άλλων να συνεχιστούν οι επαφές μεταξύ των μεγάλων εισαγωγέων φυσικού αερίου της Ελλάδας (ΔΕΠΑ, Metlen, ΗΡΩΝ, Helleniq Energy, Motor Oil) και της αμερικανικής πλευράς, με αντικείμενο τη σύναψη μακροπρόθεσμων συμφωνιών για LNG, που ξεκίνησαν στη Ρεβυθούσα τον Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο της συνάντησης γνωριμίας που είχε ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ (και πρόεδρος του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας της χώρας), Νταγκ Μπέργκαμ, με τους επικεφαλής των ελληνικών ενεργειακών ομίλων.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
