Στη Νάουσα του Ξινόμαυρου πρόκειται να κάνει την επόμενη κίνησή του το Κτήμα Βιβλία Χώρα, των οινολόγων Βασίλη Τσακτσαρλή και Βαγγέλη Γεροβασιλείου. Το Κτήμα ολοκλήρωσε επενδύσεις 6,5 εκατ. ευρώ σε τρία οινοποιεία του, ενταγμένες στον Πράσινο Μετασχηματισμό του Ταμείου Ανάκαμψης, σε μια χρονιά που τα κρασιά του κέρδισαν 73 βραβεία και διακρίσεις σε διεθνείς οινικούς διαγωνισμούς.
Η συζήτηση με τον κ. Βασίλη Τσακτσαρλή έγινε με αφορμή τη βράβευση του Όβηλος Ερυθρός 2020 στον διαγωνισμό Thessaloniki Wine & Spirits Trophy 2025, στον οποίο αναδείχθηκε καλύτερος ερυθρός οίνος, αλλά και καλύτερος οίνος του διαγωνισμού. Η εξαιρετική αυτή διάκριση για τον Όβηλο Ερυθρό δεν εκπλήσσει, καθώς με το συγκεκριμένο κρασί από Cabernet Sauvignon -δηλαδή με μία από τις δημοφιλέστερες και πιο ανταγωνιστικές διεθνείς ερυθρές ποικιλίες- πήρε το χρυσό στις Κάννες, στη Vinalies Internationales Competition 2025.
Ο οινολόγος Βασίλης Τσακτσαρλής © vivlia chora
Το Κτήμα Βιβλία Χώρα, μία προσπάθεια των δύο φίλων από την Επανωμή Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε τις πρώτες φυτεύσεις στο Κοκκινοχώρι Καβάλας, πάνω στο Παγγαίο, το 1998.
«Με τον Βαγγέλη είμαστε πρώτα απ’ όλα φίλοι, κουμπάροι και μετά συνεργάτες και συνεταίροι. Ξεκινήσαμε φυτεύοντας στο Παγγαίο, σε 70 στρέμματα, διεθνείς ποικιλίες, εκείνες που προτείνονταν για την περιοχή. Από τις λευκές βάλαμε Sauvignon Βlanc και Ασύρτικο και από τις ερυθρές Cabernet Sauvignon, Merlot και Syrah. Αργότερα, σε συνεργασία με το ΑΠΘ και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, δοκιμάσαμε 37 ποικιλίες στον πειραματικό αμπελώνα μας, επιλέγοντας τελικά να καλλιεργήσουμε ελληνικές ποικιλίες, όπως το Αγιωργίτικο, το Βιδιανό, μία άλλη άγνωστη ερυθρή ποικιλία, αλλά και την ξενική Pinot Noir», είπε ο Bασίλης Τσακτσαρλής, κάνοντας μια μικρή αναδρομή στη δημιουργία του Κτήματος.
Μετά τις πρώτες φυτεύσεις δημιουργήθηκε το οινοποιείο, το οποίο στη συνέχεια και επεκτάθηκε. Σήμερα οι ιδιόκτητοι αμπελώνες του Κτήματος Βιβλία Χώρα απλώνονται σε 750 στρέμματα βιολογικής αμπελοκαλλιέργειας. Για τα βιολογικά κρασιά που παράγει, το Κτήμα συνεργάζεται με αμπελουργούς της περιοχής, που καλλιεργούν σε περίπου 550 στρέμματα τις οινοποιήσιμες ποικιλίες που έχει διαλέξει το Βιβλία Χώρα.
Το Κτήμα Βιβλία Χώρα παράγει συνολικά γύρω στις 750.000 φιάλες, με το 60% να είναι λευκά κρασιά, τα ερυθρά να αντιστοιχούν στο 25%-30% και τα ροζέ στο 7%-10%. Το Παγγαίο, όπως εξήγησε ο Βασίλης Τσακτσαρλής, δίνει αρωματικά λευκά κρασιά, τα οποία λόγω του υψομέτρου και της αύρας του Στρυμονικού κρατάνε την οξύτητά τους, είναι κρασιά δροσερά. Από το σύνολο της παραγωγής περίπου το 25% εξάγεται σε Αμερική , Καναδά, Γερμανία, Κύπρο, και μετά ακολουθούν πωλήσεις σε Βουλγαρία, Αγγλία, Λουξεμβούργο, Γαλλία, Κορέα κ.λπ.
Η εταιρεία το 2024 είχε τζίρο κοντά στα 13 εκατ. και κέρδη 2,5 εκατ. Σήμερα η Βιβλία Χώρα απασχολεί 125 άτομα, από τα οποία τα 105 είναι στη βάση της, στο Koκκινοχώρι, τα 20 στη Γουμένισσα, ενώ στις άλλες περιοχές που έχει επενδύσει, απασχολεί 17 άτομα στην Αμαλιάδα, 5 στη Θηρασιά και τη Σαντορίνη και 3 στη Νάουσα.
Επτά οι οικογένειες κρασιών
Το Κτήμα έχει στο χαρτοφυλάκιό του, επτά σειρές/οικογένειες κρασιών:
- Την κλασική σειρά Bιβλία Χώρα (λευκό, ροζέ, ερυθρό).
- Την premium σειρά Όβηλος (λευκό και ερυθρό).
- Τη σειρά Αρετή (λευκό και ερυθρό), μόνο από ελληνικές ποικιλίες, που απευθύνεται στις ξένες αγορές.
- Την οικογένεια Πλαγίως (λευκό και ερυθρό) από τις κλασικές διεθνείς ποικιλίες Chardonnay και Merlot.
- Τη σειρά SOLE, με μονοποικιλιακά κρασιά από Bιδιανό, Pinot Noir και ένα γλυκό κρασί από Semillon. Η SOLE από το νέο έτος θα εμπλουτισθεί και με μία νέα ετικέτα από Cabernet Franc.
- Tη σειρά Βίβλινος Οίνος (ροζέ και κόκκινο). Τα κρασιά αυτά παράγονται από μία άγνωστη ποικιλία που βρέθηκε στο όρος Σύμβολο. Η ποικιλία μελετήθηκε και πέρασε και από έλεγχο ταυτοποίησης DNA. Θα ακολουθήσει η ένταξή της στον εθνικό κατάλογο και η ονοματοδοσία της.
- Τη σειρά etos, που περιλαμβάνει κρασιά από εξαιρετικές σοδειές.
«Προσπαθούμε να κάνουμε κρασιά που είναι τυπικά της περιοχής και της ποικιλίας από την οποία παράγονται. Βεβαίως, μας ενδιαφέρει και η εμπορική διάθεση. Για εξαγωγές, ξεκινήσαμε με ποικιλίες διεθνείς, που οι καταναλωτές γνώριζαν, αλλά μετά επεκταθήκαμε σε ποικιλίες ελληνικές, όπως το Ασύρτικο, το Αγιωργίτικο, το Βιδιανό, η Κυδωνίτσα, ποικιλίες αξιόλογες, που δίνουν μοναδικά και εξαιρετικά κρασιά».
Επέκταση σε περιοχές ΠΟΠ
Το Κτήμα Βιβλία Χώρα από το 2012-2014 ξεκίνησε την προσπάθεια δραστηριοποίησης σε περιοχές ΠΟΠ.
Το 2014 αγοράσθηκε το Κτήμα Κόκκαλη στα Σκαφίδια Ηλείας, το οποίο στη συνέχεια ονομάστηκε Κτήμα Δύο Ύψη (Βαγγέλης Γεροβασιλείου, Βασίλης Τσακτσαρλής, Χρήστος Δημηστός). Βιολογικός αμπελώνας σε 145 στρέμματα στον οποίο καλλιεργούνται οι ποικιλίες Κυδωνίτσα, Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Βερτζάμι, Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot.
To 2017 άρχισε να υλοποιείται η ιδέα δημιουργίας οινοποιείου στη Θηρασιά, στο μικρό νησί απέναντι από τη Σαντορίνη, για την παραγωγή κρασιών από την τυπική ποικιλία της περιοχής, το Ασύρτικο, αλλά και από τις ποικιλίες Αηδάνι και Αθήρι. Η Μικρά Θήρα δημιουργήθηκε από τους Γεροβασιλείου και Τσακτσαρλή, σε συνεργασία με την οινολόγο Ιωάννα Βαμβακούρη.
Το 2018 αγοράσθηκε το Κτήμα του Τίτου Ευτυχίδη στη Γουμένισσα, το οποίο συνέχεια ονομάσθηκε Μικρό Κτήμα Τίτου.
© Κτήμα Βιβλία χώρα
Επενδύσεις στα τέσσερα οινοποιεία
Από το 2017 έως σήμερα έγιναν δύο επενδύσεις στο Κτήμα Βιβλία Χώρα, συνολικού ύψους 6 εκατ., για την επέκταση του οινοποιείου, πρόσθετο χώρο αποθηκών και την προμήθεια εξοπλισμού.
Στο Μικρό Κτήμα Τίτου, για τη ριζική ανακαίνιση του οινοποιείου, την αγορά αμπελώνων και την αντικατάσταση ξενικών ποικιλιών, με Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα ( για ΠΟΠ Γουμένισσα), επενδύθηκαν περί τα 2 εκατ. ευρώ. Το Μικρό Κτήμα έχει συνολικά 265 στρέμματα αμπελώνα, σε τρία διαφορετικά αμπελοτόπια.
Στο οινοποιείο της Μικράς Θήρας και για συνοδά έργα επενδύθηκαν περί τα 3,5 εκατ. ευρώ. Επίσης, αγοράσθηκαν αγροί και στη Σαντορίνη.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Πράσινη Μετάβαση, πραγματοποιήθηκε η επένδυση των 3,5 εκατ. στη Μικρά Θήρα, ενώ 2 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν για να γίνει ενεργειακά ουδέτερο το Κτήμα Βιβλία Χώρα. Επίσης, 1 εκατ. ευρώ διατέθηκε για την πράσινη μετάβαση του κτήματος στη Γουμένισσα.
«Από το 2017 μέχρι σήμερα έχουμε πραγματοποιήσει επενδύσεις άνω των 12 εκατ. ευρώ, στο Κτήμα Βιβλία Χώρα, αλλά και στη Γουμένισσα, στο Μικρό Κτήμα Τίτου, στη Θηρασιά και τη Σαντορίνη, όπως και στο Κτήμα Δύο Ύψη, στα Σκαφίδια Ηλείας. Μεγάλο μέρος των επενδύσεων αυτών έχουν πραγματοποιηθεί μέσω των αναπτυξιακών νόμων και προγραμμάτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης», επισήμανε ο κ. Τσακτσαρλής.
Το επόμενο βήμα στη Νάουσα
Το επόμενο βήμα για το Κτήμα Βιβλία Χώρα θα γίνει στη Νάουσα, περιοχή παραγωγής κρασιών ΠΟΠ. Πριν από τρία χρόνια το Κτήμα αγόρασε αμπελώνα 50 στρεμμάτων, φυτεμένο με Ξινόμαυρο, στην περιοχή Πολλά Νερά.
«Έως τώρα την παραγωγή από το συγκεκριμένο αμπελοτόπι την οινοποιούμε στο Κτήμα Χρυσοχόου, όπου έχουμε εγκαταστήσει τις δικές μας δεξαμενές. Κάναμε πειραματικές παραγωγές το 2021 και το 2022 και η παραγωγή του 2023, Ξινόμαυρο, θα βγει μελλοντικά στην αγορά, ενώ η παραγωγή του 2024 είναι στα βαρέλια. Στη Νάουσα οπωσδήποτε θα κάνουμε κάτι», είπε ο κ. Τσακτσαρλής.
Η ελληνική οινοποιία
Αναφερόμενος στην ελληνική οινοποιία, τις ιδιαιτερότητές της, αλλά και στα προβλήματα που είχαν οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, είπε χαρακτηριστικά:
«Εάν δεν είχαν υπάρξει οι μεγάλοι του κλάδου, δεν θα υπήρχαμε εμείς σήμερα. Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν πολλά οινοποιεία που ανήκουν σε δύο ταχύτητες. Στην πρώτη ταχύτητα είναι αυτά που επιδιώκουν την ανάπτυξη της αμπελουργίας και οινοποιίας και σε άλλες περιοχές, πέρα από τη βάση τους, στηρίζοντας έτσι τις τοπικές οικονομίες με τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Στην άλλη ταχύτητα είναι τα μικρά οινοποιεία, τα σχεδόν στενά οικογενειακά.
Στη χώρα μας οι κλήροι είναι μικροί, οι διαδικασίες έκδοσης αδειών για φυτεύσεις, για την κατασκευή έργων, είναι χρονοβόρες, οπότε είναι δύσκολο για τις οινοποιίες να αναπτυχθούν. Ωστόσο, τα ελληνικά οινοποιεία, ανεξαρτήτως μεγέθους, παράγουν πολλά, πολύ καλά κρασιά. Όμως τα περισσότερα έχουν δύο βασικά προβλήματα, που συνδέονται με τη βιωσιμότητά τους: τo πιο σημαντικό πρόβλημα είναι η διαδοχή, στις μικρές οινοποιίες και, το δεύτερο, η οργάνωση της παραγωγής κατά τρόπο που η εμπορική διάθεση να αφήνει περιθώρια κέρδους στην επιχείρηση», κατέληξε ο Βασίλης Τσακτσαρλής, δηλώνοντας γενικότερα αισιόδοξος για το μέλλον του ελληνικού κρασιού.
