Μπορεί η Groupe ADP, η διεθνής εταιρεία διαχείρισης των μεγάλων αεροδρομίων στο Παρίσι, να μην κατάφερε, παρά τις προσπάθειες του παρελθόντος, να αποκτήσει άμεση παρουσία στην ελληνική αγορά διαχείρισης αεροδρομίων, ωστόσο επέστρεψε έμμεσα αλλά καθοριστικά μέσω της συνεργασίας της με τον ινδικό όμιλο GMR Airports Infrastructure, στον οποίο κατέχει οικονομικό μερίδιο της τάξεως του 45,7%. Η GMR, στρατηγικός εταίρος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση, κατασκευή και λειτουργία του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου, του μεγαλύτερου έργου αεροπορικών υποδομών που υλοποιείται αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα.
Η πραγματική, λοιπόν, «είσοδος» της ADP στην Ελλάδα ήρθε μέσω Ινδίας. Το 2020 ο γαλλικός όμιλος απέκτησε το 49% της GMR Airports, θυγατρικής της GMR Infrastructure, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αεροπορικές αγορές παγκοσμίως. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2024, μετά τη συγχώνευση των δύο ινδικών εταιρειών, δημιουργήθηκε η GMR Airports Infrastructure, η οποία είναι πλέον εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Ινδίας. Σήμερα η ADP κατέχει το 32,3% των κοινών μετοχών, καθώς και προνομιούχους τίτλους, που ανεβάζουν τη συνολική συμμετοχή της στο 45,7%. Με αυτόν τον τρόπο, η Groupe ADP έχει εξελιχθεί σε δεύτερο μεγαλύτερο μέτοχο και στρατηγικό εταίρο του ομίλου GMR, ενώ ο ινδικός όμιλος εξακολουθεί να διατηρεί τον επιχειρησιακό έλεγχο των δραστηριοτήτων του. Πρόκειται για μια συνεργασία που συνδυάζει τη γαλλική τεχνογνωσία με την ινδική δυναμική, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες διεθνείς συνέργειες και, όπως δείχνει το παράδειγμα του αεροδρομίου στο Καστέλλι, με ουσιαστικό αποτύπωμα και στην Ελλάδα.
Πρόκειται για ένα μοντέλο «ήπιας διεθνοποίησης», στο οποίο η ADP δεν επιδιώκει την πλήρη εξαγορά των εταιρειών με τις οποίες συνεργάζεται, αλλά προχωράει στη δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών. Μέσω αυτών επιτυγχάνει ευελιξία, μειωμένο ρίσκο και ταυτόχρονα ισχυρή επιρροή στις αγορές όπου επιλέγει να δραστηριοποιηθεί. Έτσι, η ADP κατορθώνει να παραμένει παγκόσμιος παίκτης στην ανάπτυξη και τη διαχείριση αεροδρομίων, ακόμη κι όταν η παρουσία της δεν είναι άμεσα ορατή.
Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι, όπως είναι γνωστό, υλοποιείται από την κοινοπραξία GMR – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, με μετόχους το Ελληνικό Δημόσιο (45,9%), τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (32,46%) και την GMR (21,64%), ενώ την κατασκευή έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ. Το νέο αεροδρόμιο θα διαθέτει τερματικό σταθμό 94.000 τετραγωνικών μέτρων, διάδρομο μήκους 3.200 μέτρων και σύγχρονα συστήματα ελέγχου και ασφάλειας, με δυνατότητα εξυπηρέτησης 10 εκατομμυρίων επιβατών ετησίως, που μπορεί να φτάσουν τα 18 εκατομμύρια στη διάρκεια της 35ετούς παραχώρησης. Η ολοκλήρωσή του θα αναβαθμίσει καθοριστικά τη θέση της Κρήτης ως διεθνούς τουριστικού κόμβου, καθιστώντας το Καστέλλι πρότυπο αεροπορικής υποδομής για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Η συνεργασία των δύο εταίρων βαθαίνει ακόμη περισσότερο με την πρόσφατη σύσταση της GMR TERNA Commercial, η οποία αναλαμβάνει τη διαχείριση όλων των μη αεροπορικών και εμπορικών δραστηριοτήτων του νέου αεροδρομίου. Από τα καταστήματα λιανικής, την εστίαση και τα VIP lounges, μέχρι τις ενοικιάσεις αυτοκινήτων, τη διαφήμιση, τα επιχειρηματικά κέντρα και τις ψηφιακές αγορές, η νέα εταιρεία φιλοδοξεί να μετατρέψει το αεροδρόμιο σε έναν ζωντανό εμπορικό και τουριστικό κόμβο. Με έδρα τον Δήμο Αθηναίων και αρχικό κεφάλαιο 1 εκατομμύριο ευρώ, η GMR TERNA Commercial ενσωματώνει τη διεθνή τάση των αεροδρομίων που μετατρέπονται σε οικοσυστήματα πολλαπλών δραστηριοτήτων, όπου ο κύριος όγκος των εσόδων προέρχεται από τις εμπορικές υπηρεσίες και όχι αποκλειστικά από την αεροπορική λειτουργία.
Βέβαια, η Groupe ADP έχει εδώ και χρόνια στραμμένο το βλέμμα της στην ελληνική αγορά. Η πρώτη προσπάθεια χρονολογείται από το 2019, όταν συμμετείχε στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΑΙΑ). Αν και τότε η διαδικασία δεν προχώρησε, η εταιρεία διατήρησε επαφή μέσω της θυγατρικής της ADP Ingénierie, που συνεργάστηκε με τον ΑΙΑ σε τεχνικά και μελετητικά έργα, όπως η αναβάθμιση των συστημάτων ελέγχου αποσκευών.
Ποια είναι η γαλλική Groupe ADP
Η Groupe ADP, που διαχειρίζεται τα αεροδρόμια Σαρλ ντε Γκολ, Ορλί και Λε Μπουργκέ (Charles de Gaulle, Orly, Le Bourget) στο Παρίσι, έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο αεροπορικό όμιλο, με παρουσία σε τέσσερις ηπείρους και διαχείριση συνολικά 27 αεροδρομίων. Στην Τουρκία, μέσω της θυγατρικής TAV Airports, ελέγχει 11 αεροδρόμια, μεταξύ των οποίων της Άγκυρας (Esenboğa), της Αττάλειας, της Σμύρνης (Adnan Menderes) και της Αλάνιας, καθώς και αερολιμένες στη Σαουδική Αραβία, όπως της Μέκκας και της Μεντίνας. Παράλληλα, η ADP έχει ισχυρή παρουσία στη Λατινική Αμερική με τη διαχείριση του Διεθνούς Αεροδρομίου του Σαντιάγο της Χιλής, στην Αφρική με το Ivato στη Μαδαγασκάρη και στη Μέση Ανατολή με το Queen Alia International Airport στο Αμάν. Μέσω της συνεργασίας της με την GMR, συμμετέχει επίσης στη διαχείριση των αεροδρομίων του Δελχί, της Χαϊντεραμπάντ και της Γκόα, ενώ στο άμεσο μέλλον θα ενταχθεί και το νέο αεροδρόμιο της Ναγκπούρ.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Les Echos, για πρώτη φορά στα χρονικά, ο κύκλος εργασιών των διεθνών δραστηριοτήτων της ADP, ύψους 1,875 δισεκατομμυρίων ευρώ, αυξημένος κατά 12% σε ετήσια βάση, είναι σχεδόν ίσος με εκείνον των αεροδρομίων του Παρισιού (1,939 δισεκατομμύρια ευρώ). Η άνοδος αυτή οφείλεται κυρίως στην πλήρη ενσωμάτωση της TAV, που συνεισέφερε 1,079 δισ. ευρώ, και της GMR Airports, που προσέθεσε 652 εκατομμύρια ευρώ. Συνολικά, οι διεθνείς πλατφόρμες της ADP υποδέχθηκαν 205 εκατομμύρια επιβάτες, δηλαδή δυόμισι φορές περισσότερους από τα αεροδρόμια του Παρισιού. Παράλληλα, οι εμπορικές δραστηριότητες στα αεροδρόμια του Παρισιού αυξήθηκαν κατά 12,4%, φτάνοντας τα 1,612 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που αποτυπώνει τη σταδιακή μετατροπή της ADP από φορέα διαχείρισης αεροδρομίων σε ολοκληρωμένο εμπορικό και αεροπορικό όμιλο.
Παρά την εντυπωσιακή διεθνή ανάπτυξη, η εταιρεία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία, καθώς ετοιμάζεται να παρουσιάσει το νέο πενταετές επενδυτικό και ρυθμιστικό της σχέδιο έως το 2030, το οποίο θα καθορίσει το ύψος των επενδύσεων και των τελών χρήσης.
