Η επιβολή τέλους στα μικροδέματα που παραλαμβάνουν οι Έλληνες από τις μεγάλες πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών (Shein, Temu, Alibaba κ.λπ.) ήρθε απότομα στη δημοσιότητα. Την αρχή έκανε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που επέβαλε φόρο 120% στα de minimis (ήσσονος σημασίας) δέματα αξίας τα προερχόμενα από την Κίνα.
Στην συνέχεια, δημοσίευμα των Financial Times (FT) έκανε λόγο για επιβολή τέλους σε κάθε μικροδέμα που φτάνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Την πρόταση φέρεται ότι υπέβαλε ο αρμόδιος Επίτροπος Εμπορίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέφτσοβιτς και το τέλος αυτό μπορεί να ποικίλει από 0,5 ευρώ έως 2 ευρώ ανά δέμα. Το τέλος των 50 λεπτών θα επιβληθεί στα μικροδέματα που παραδίδονται σε αποθήκες εντός της Ε.Ε., ενώ το τέλος των δύο ευρώ στα δέματα που απευθύνονται σε ιδιώτες/φυσικά πρόσωπα.
Το μέτρο δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Τόσο οι ενώσεις εμπόρων στη Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα, ζητούσαν να τοποθετηθούν αναχώματα στο ανεξέλεγκτο εμπόριο αγαθών, μικρής αξίας έως 150 ευρώ. Στις ΗΠΑ αυτό το όριο ήταν ακόμη πιο ψηλά και έφτανε στα 800 δολάρια .
Στην Ευρώπη το EuroCommerce, αλλά και στη Ελλάδα η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) έχουν ζητήσει επανειλημμένως την επιβολή κάποιου είδους φορολογίας που θα επιτρέψει τον καλύτερο έλεγχο των διακινούμενων αγαθών, ειδικά εκείνων που προέρχονται από ασιατικές χώρες. Η πρόταση μάλιστα που κατέθεσε η διοίκηση της ΕΣΕΕ και ο πρόεδρός της Σταύρος Καφούνης πριν μερικές ημέρες στον αρμόδιο υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο, περιέλαβε δέσμη 17 φορολογικών και άλλων μέτρων στήριξης του εγχώριου εμπορίου, εκ των οποίων ένα είναι η επιβολή εθνικού τέλους διαχείρισης στα μικροδέματα που φτάνουν στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα η ΕΣΕΕ ζήτησε να επιβληθεί ένα εθνικό τέλος στα αγαθά που αγοράζονται από πλατφόρμες όπως Temu, Shein, Alibaba κ.ά. Τα έσοδα που θα προκύψουν θα χρηματοδοτήσουν το κόστος της διενέργειας αυστηρότερων ελέγχων στα τελωνεία. Τέτοιοι (δειγματοληπτικοί) έλεγχοι αφορούν στη συμμόρφωση των προϊόντων με ευρωπαϊκά standards για την ασφάλεια, το περιβάλλον, την παιδική εργασία κ.λπ.
Σημειώνεται ότι τα περισσότερα αγαθά που φτάνουν στην Ευρώπη και την Ελλάδα από ασιατικές αγορές δεν έχουν τις προδιαγραφές των προϊόντων που παράγονται στην Ευρώπη κι επομένως οι Ασιάτες παραγωγοί αποκτούν αθέμιτα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αν σε αυτά προστεθούν και οι κρατικές ενισχύσεις που λαμβάνουν όσοι εξάγουν από την Κίνα ή άλλες ασιατικές χώρες (dumping), τότε τα μειονεκτήματα όσων παράγουν εντός ή κοντά στην Ε.Ε. είναι ακόμη μεγαλύτερα.
ΟΙ ΗΠΑ έθεσαν και μια άλλη διάσταση, εκείνη της διακίνησης απαγορευμένων ουσιών. Αρκετοί δε είναι εκείνοι που θεωρούν ότι μέσω των φθηνών μικροδεμάτων μπορεί να γίνεται εμπόριο παράνομων ουσιών.
Πέρυσι στην Ευρώπη παραδόθηκαν 4,7 δισεκατομμύρια μικροδέματα αξίας έως 150 ευρώ. Αν θεωρήσουμε τη μέση αξία στα 50 ευρώ, τότε η συνολική δαπάνη για τους Ευρωπαίους ανέρχεται σε 230 δισ. ευρώ. Για την χώρα μας δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία, αλλά με δεδομένο ότι η Ελλάδα αντιστοιχεί στο 3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, τότε αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο διακινούνται μέσω των μεγάλων ηλεκτρονικών πλατφορμών προϊόντα αξίας 7 δισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 3% του ελληνικού ΑΕΠ και στο 9,6% του συνολικού λιανικού εμπορίου της χώρας. Και αν από το εγχώριο λιανικό εμπόριο αφαιρεθούν τα αγαθά αυτοκινήτων, καυσίμων και τροφίμων που δεν μπορεί να διακινηθούν μέσω των ηλεκτρονικών πλατφορμών, τότε ο τζίρος στις κινεζικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες ανεβαίνει στο 26,5% του λιανικού εμπορίου.
Το σύνολο του λιανικού εμπορίου στη χώρα μας πέρυσι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ανήλθε σε 71,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 26 δισ. ευρώ αφορούσαν στα αγαθά που διακινούνται μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών. Επομένως τα μικρά καταστήματα, αλλά και οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων της χώρας που διαθέτουν καταναλωτικά αγαθά ένδυσης, υπόδησης, εργαλεία, βιβλιοπωλείου κ.λπ., απειλούνται ευθέως αφού πλέον οι καταναλωτές κατευθύνουν στις πλατφόρμες πάνω από ένα ευρώ από τα τέσσερα που ξοδεύουν συνολικά.
Η ΕΣΕΕ προτείνει, πέρα από την επιβολή του εθνικού τέλους σε κάθε μικροδέμα που φτάνει στη χώρα μας, να τεθούν και αυστηροί κανόνες σε όσους αποστέλλουν αγαθά στην Ε.Ε. Εφόσον οι πλατφόρμες δεν συμμορφώνονται σε αυτούς τους κανόνες, θα πρέπει να προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις που προτείνεται να φτάσουν έως και το 6% του συνολικού τζίρου. Επίσης προτείνεται να ενισχυθούν οι εγχώριες εμπορικές επιχειρήσεις που αναπτύσσουν e-Shops και να δημιουργηθεί μια μεγάλη πύλη (portal) για τις εγχώριες εμπορικές επιχειρήσεις κ.ά.
