Η ελπίδα για αναγέννηση αρχίζει να βλασταίνει στον κατακαμένο αμπελώνα της Κικής Χατζησάββα, τον οποίο στις 21 Αυγούστου 2023 σάρωσαν τα κύματα της φωτιάς που άφησαν θλιβερές στάχτες στο πέρασμά τους από την περιοχή της Αλεξανδρούπολης. H Kική Χατζησάββα, που δηλώνει πρώτα και πάνω απ’ όλα αγρότισσα, είναι μία από τους Τοp 50 Farmers της Ευρώπης για το 2025, η μοναδική εκπρόσωπος της χώρας σε αυτήν την πρωτοβουλία, που σκοπό έχει να αναδείξει το έργο των ανθρώπων που παλεύουν για την αναγεννητική γεωργία και έναν διαφορετικό τρόπο ανάπτυξής της.
Η επίμονη Εβρίτισσα βιολόγος και οινοποιός, που δεν έμεινε να κλαίει πάνω από τα καμμένα, αλλά συνέχισε να παράγει σε μισθωμένα αμπέλια, βλέπει λιγοστά, πληγωμένα από την πυρκαγιά κλήματα, να δίνουν φυλλαράκια και προχωράει στα επόμενα βήματα ανάκαμψης, δηλώνοντας αισιόδοξη, αφού τουλάχιστον σώθηκε το οινοποιείο του κτήματος, παρ’ ότι τα 67 στρέμματα του ιδιόκτητου αμπελώνα της καταστράφηκαν ολοσχερώς.
«Από πέρυσι έχω νοικιάσει δύο αμπέλια σε 55 στρέμματα, στον βόρειο Έβρο, στη Ζώνη και στον Κυπρίνο, που και αυτά καλλιεργούνταν βιολογικά, με τις ίδιες ποικιλίες με εκείνες που είχα στο κτήμα μου. Ωστόσο, δεν ξέρω αν και φέτος θα έχω παραγωγή. Είχαμε σερί τρεις καταστροφικές χρονιές. Το 2023 τις πυρκαγιές, πέρυσι χαλάζι και φέτος παγωνιές. Φέτος σε ορισμένα τμήματα του αμπελώνα η παραγωγή θα είναι μειωμένη έως και 80% κι ακόμη δεν έχουν περάσει ελεγκτές του ΕΛΓΑ».
Κίκη Χατζησάββα © kiki_hatzisavva
«Στο δικό μου κτήμα σημάδια ζωής δίνουν κλήματα σε μόλις 4,5 στρέμματα, αλλά ο κορμός των φυτών έχει υποστεί έντονα εγκαύματα και δεν ξέρουμε αν θα μπορέσουν να επανέλθουν παραγωγικά. Πήρα μία προκαταβολή αποζημίωσης πέρυσι τον Απρίλιο, αλλά δεν γνωρίζω ακόμη το ποσό της συνολικής αποζημίωσης για τη ζημιά σε φυτικό κεφάλαιο και μηχανήματα, ενώ δεν μιλάμε καν για διαφυγόντα κέρδη, αφού καταστράφηκε η παραγωγή. Ευτυχώς σώθηκε το οινοποιείο», είπε η Κική Χατζησάββα, προσθέτοντας ότι η καταστροφική πυρκαγιά αναγκαστικά ανακόπτει την προγραμματισμένη επέκταση του οινοποιείου, έργου που εγκρίθηκε, με καθυστέρηση, μόλις τον Μάρτιο και θα έπρεπε, αν υλοποιούνταν, να ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο.
Η δυναμικότητα του οινοποιείου φθάνει έως τους 30 τόνους και, αν όλα πάνε καλά, θα χρειαστεί η επέκτασή του με μία επένδυση περίπου 250.000 ευρώ, που ελπίζεται ότι θα μπορέσει να γίνει στην επόμενη διετία. Το σημαντικό, όμως, είναι, ότι το οινοποιείο διαθέτει και επισκέψιμο χώρο, ο οποίος αποδεικνύεται εξαιρετικά υποστηρικτικός για την επιχείρηση, αφού δέχεται περί τους 100 επισκέπτες κάθε μήνα, πολλούς ξένους από Ευρώπη και Αμερική, που παρακολουθούν παρουσιάσεις, μετέχουν σε γευσιγνωσίες και workshops, άτομα που αναζητούν και βρίσκουν την Κική Χατζησάββα από τα social media.
Κίκη Χατζησάββα © kiki_hatzisavva
Το αμπέλι και το κρασί στη Θράκη
«Η Θράκη, από την αρχαιότητα, υπήρξε αμπελοπαραγωγική περιοχή, ακόμη και στη διάρκεια της Οθωμανικής Εποχής, μάλιστα επειδή οι αμπελώνες της Ευρώπης είχαν πληγεί από τη φυλλοξήρα, οι Οθωμανοί εξήγαγαν κρασιά από τη Θράκη, στη Γαλλία. Η αμπελοκαλλιέργεια κάμφθηκε στις δεκαετίες του 1950-1960, επειδή πολλοί έφυγαν στο εξωτερικό, μετανάστες, με αποτέλεσμα, ο αγροτικός κόσμος που έμεινε στον Έβρο, να στραφεί σε εκτατικές καλλιέργειες, που δεν θέλουν τόση φροντίδα και πολλά χέρια, όσο το αμπέλι, που είναι απαιτητική καλλιέργεια».
Για την Κική Χατζησάββα το μέλλον της εβρίτικης οινοποιίας «βρίσκεται στις τοπικές ποικιλίες και όταν αρχίσω να ξαναφυτεύω τα δικά μου τα αμπέλια, θα βάλω μόνο ελληνικές και τοπικές ποικιλίες, εστιάζοντας στο Μαυρούδι, στο Παμίτι και στην Κερατσούδα.
«Στον Έβρο έχουμε πολλές ποικιλίες οινοποιήσιμων σταφυλιών, με τις περισσότερες να βρίσκονται γύρω από το Σουφλί, ενώ έχουμε και άλλες ποικιλίες που κάποιες τις μοιραζόμαστε με τη Βουλγαρία και κάποιες με την Τουρκία, όπως ο Δαμιάτης, ο Καρναχαλάς, το όψιμο Σουφλίου, πάρα πολλές ποικιλίες, κάποιες από τις οποίες φαίνεται να ανταποκρίνονται στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Οι οινοποιοί έχουν τη γνώση να διαχειριστούν την κάθε ποικιλία ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της, όπως και να την αξιοποιήσουν, ενδεχομένως, σε blends, επιτυγχάνοντας πολύ καλά αποτελέσματα.
Έτσι, οι ποικιλίες Παμίτι και Κερατσούδα μπορούν να δώσουν πολύ ωραία κοκκινέλια, με ιδιαίτερο και πολύ ευχάριστο χαρακτήρα. Από αυτές τις δύο ποικιλίες μπορούν να παραχθούν ερυθρά, ροζέ αλλά και λευκά κρασιά».
Κίκη Χατζησάββα © kiki_hatzisavva
Σε τούτη τη φάση προχωράει η εκρίζωση των καμένων στον ιδιόκτητο αμπελώνα και κατά πάσα πιθανότητα ξεκινούν ερευνητικά προγράμματα για να εντοπισθεί ο περιορισμός του μικροβιώματος του εδάφους του αμπελώνα και το πώς μπορεί να εμπλουτισθεί, ώστε να αναγεννηθεί με βιώσιμο τρόπο.
Σήμερα στα νοικιασμένα αμπέλια στον Βόρειο Έβρο καλλιεργούνται οι ποικιλίες Μαυρούδι, Ασσύρτικο, Μαλαγουζιά, Βιδιανό, Cabernet Sauvignon, Merlot και Syrah, όποιες δηλαδή καλλιεργούνταν και στο κτήμα της Αλεξανδρούπολης (πλέον του Syrah), ενώ παράγονται πέντε ετικέτες: Μαλαγουζιά, Ασσύρτικο, Βιδιανό, Μαυρούδι και το Symbiosis.
«Υπάρχει αναγνωρισιμότητα για τα κρασιά των μικρών οινοποιείων, υπάρχει ενδιαφέρον. Η οινοποιία ανεβαίνει στη Θράκη, όπως σε όλη την Ελλάδα. Το κρασί είναι ένα προϊόν που βασίζεται στο σταφύλι, σε πρώτη ύλη από το χωράφι, που μπορεί να πάρει υψηλή προστιθέμενη αξία και προσφέρει τεράστια περιθώρια για πειραματισμούς και δημιουργικότητα», καταλήγει η κ. Χατζησάββα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω συνεργάτη τα κρασιά Hatzisavva πωλούνται σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, στη Ρόδο, ενω φθάνουν σε επιλεγμένα εστιατόρια της Ελβετίας και της Γερμανίας.
Κίκη Χατζησάββα © kiki_hatzisavva
