Η φορολογική διοίκηση προχωρά σ’ ένα από τα σημαντικότερα βήματα ψηφιακής αναβάθμισης, με την ενεργοποίηση ενός νέου συστήματος: του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων. Το σύστημα αυτό έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στον τομέα της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας, ο οποίος για χρόνια λειτουργούσε με ελλιπή ή εσφαλμένα στοιχεία, επιτρέποντας φαινόμενα φοροδιαφυγής, υποδηλωμένων εσόδων και ακόμη και ψευδών δηλώσεων ιδιοκτησίας -ιδιαίτερα στην περίπτωση των αγροτεμαχίων.
Το νέο ψηφιακό εργαλείο ενώνει πληροφορίες από διαφορετικές πηγές (ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο, ΔΕΔΔΗΕ, Τεχνικό Επιμελητήριο κ.ά.) σε μία ενιαία πλατφόρμα, δημιουργώντας έναν πλήρη ηλεκτρονικό «φάκελο» για κάθε ακίνητο στη χώρα. Αυτό σημαίνει πως για πρώτη φορά η εφορία, οι ιδιοκτήτες και οι ενοικιαστές θα βλέπουν την ίδια ενημερωμένη εικόνα.
Νέες υποχρεώσεις για τους ιδιοκτήτες
Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να ελέγξουν και να επιβεβαιώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους, ενώ όπου λείπουν ή υπάρχουν αναντιστοιχίες, θα είναι υποχρεωμένοι να τα διορθώσουν. Παράλληλα, θα πρέπει να δηλώσουν τη χρήση κάθε ακινήτου (κατοικία, επαγγελματική στέγη, ενοικίαση, βραχυχρόνια μίσθωση κ.λπ.).
Το Μητρώο θα καλύπτει πάνω από 7,5 εκατομμύρια φορολογούμενους και θα περιλαμβάνει λεπτομέρειες όπως:
- Eίδος και μέγεθος του ακινήτου,
- όροφος,
- ηλεκτροδότηση,
- κατάσταση μίσθωσης,
- ΚΑΕΚ (Κτηματολόγιο),
- ΑΤΑΚ,
- πολεοδομικές άδειες,
- δικαστικές εκκρεμότητες,
- ασφαλιστικά συμβόλαια.
Σε δύο φάσεις ο πλήρης ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε ακίνητο
- Φάση Α’: Αυτόματες διασταυρώσεις στοιχείων
Αρχικά θα γίνει αυτόματη αντιπαραβολή των στοιχείων του Ε9 με τα δεδομένα του Κτηματολογίου. Αν τα στοιχεία συμφωνούν, θα ολοκληρώνεται αυτόματα ο φάκελος. Σε αντίθετη περίπτωση, οι ιδιοκτήτες θα ειδοποιούνται να κάνουν τις απαραίτητες διορθώσεις ή συμπληρώσεις. Σε περιπτώσεις που εντοπιστούν ακίνητα δηλωμένα μόνο στο Κτηματολόγιο αλλά όχι στην ΑΑΔΕ, θα ξεκινήσει έλεγχος. Αν δεν έχει αποδοθεί ΕΝΦΙΑ ή άλλοι φόροι, θα εκδοθεί εκκαθάριση οφειλών, με δυνατότητα εφάπαξ πληρωμής ή ένταξης στην πάγια ρύθμιση. Για μικρές αποκλίσεις (π.χ. λίγα τετραγωνικά), δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα. Όμως, με τη διασύνδεση όλων των φορέων, θα αποκαλυφθεί η πλήρης και πραγματική κατάσταση κάθε ακινήτου, ακόμα και η εξέλιξή του (π.χ. ανέγερση οικοδομής σε αγορασμένο οικόπεδο).
- Φάση Β’: Υποχρεωτική δήλωση χρήσης & στο στόχαστρο τα ενοίκια
Η δεύτερη φάση, που ξεκινά προς το τέλος του έτους, αφορά την δήλωση της χρήσης του κάθε ακινήτου: κύρια κατοικία, επαγγελματική στέγη, ενοικιαζόμενο, Airbnb κ.ά. Οι ενοικιαστές θα έχουν επίσης πρόσβαση στο σύστημα και θα χρειάζεται να επιβεβαιώνουν τα στοιχεία των μισθώσεων. Αν εντοπίζονται αποκλίσεις, όπως ενοίκια μικρότερα από τα πραγματικά, οι ενοικιαστές θα είναι υποχρεωμένοι να τα δηλώσουν. Το νέο σύστημα θα επιτρέπει στην ΑΑΔΕ να διασταυρώνει αυτόματα τα έσοδα από ενοίκια με τα πραγματικά στοιχεία, περιορίζοντας έτσι την υποδήλωση εισοδημάτων. Επιπλέον, το Μητρώο θα διασυνδέεται:
- Με το Ε1 και Ε2 για αυτόματη προσυμπλήρωση εισοδημάτων και εξόδων,
- Με το Κτηματολόγιο, για εύρεση διαφορών μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών δηλώσεων.
Η φοροδιαφυγή στα ενοίκια και οι κυβερνητικές παρεμβάσεις
Η απόκρυψη εσόδων από ενοίκια είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο φαινόμενο. Το 2023, οι δηλωμένες δαπάνες για κύρια και φοιτητική κατοικία ήταν κατά πολύ μικρότερες από τις πραγματικές τιμές της αγοράς -κατά μέσο όρο μόλις 211 ευρώ.
Η υποδηλωμένη μίσθωση οφείλεται κυρίως στην πληρωμή με μετρητά, στη μη ύπαρξη συμβολαίων, αλλά και στην υψηλή φορολόγηση των εισοδημάτων από ενοίκια, με συντελεστές από 15% έως 45%.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση εξετάζει αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, ώστε να μειωθούν τα κίνητρα φοροδιαφυγής, αλλά και να υπάρξει ενίσχυση των ελέγχων και προστίμων. Επιπλέον, από τον Ιανουάριο του 2026, όλες οι πληρωμές ενοικίων θα γίνονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού συστήματος, καταργώντας πλήρως τις συναλλαγές με μετρητά.
Αναδημοσίευση από τα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
