Στη στοχευμένη καταπολέμηση του «κενού ΦΠΑ» -του ποσού που χάνει ετησίως το Δημόσιο λόγω φοροδιαφυγής και παρατυπιών- επικεντρώνεται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ενεργοποιώντας σειρά νέων ελεγκτικών εργαλείων και διασταυρώσεων.
Παρ’ ότι τα έσοδα από τον ΦΠΑ κατέγραψαν σημαντική αύξηση κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, κυρίως χάρη στην ενίσχυση του τουρισμού και τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, η φορολογική διοίκηση εντοπίζει περιπτώσεις επιχειρήσεων και επαγγελματιών που είτε εμφανίζουν κέρδη αλλά υποβάλλουν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ, είτε ζητούν υπερβολικά υψηλές επιστροφές ΦΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΑΔΕ προχωράει σε διασταυρώσεις όλων των μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ για το 2024, με σταδιακή επέκταση και στις δηλώσεις του 2025. Παράλληλα, έχει δοθεί εντολή στην αρμόδια Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου να εξετάσει ενδεχόμενες παρατυπίες, τόσο από πλευράς φορολογουμένων, όσο και υπηρεσιακών παραγόντων, αντίστοιχες με εκείνες που αποκαλύφθηκαν το προηγούμενο έτος (όπως στην περίπτωση της Χαλκίδας).
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, στόχος είναι η σταδιακή σύγκλιση του «κενού ΦΠΑ» με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, εξέλιξη που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να αποφέρει έως και 2 δισ. ευρώ επιπλέον ετήσια έσοδα μέχρι το 2027.
Ταυτόχρονα, στο στόχαστρο μπαίνουν και χιλιάδες περιπτώσεις επιστροφών φόρων (ΦΠΑ, εισοδήματος και Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης) για τον έλεγχο τήρησης της νομοθεσίας και την ανίχνευση τυχόν παρατυπιών, ακόμη και στη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας σε μη δικαιούχους.
Σημειώνεται ότι για το 2025 έχουν προγραμματιστεί 4.200 έλεγχοι επιστροφών φόρου, ενώ οι συνολικές επιστροφές αναμένεται να φτάσουν τα 7,5 δισ. ευρώ -αυξημένες κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024.
Στην περίπτωση του ΦΠΑ, βασική προτεραιότητα της ΑΑΔΕ είναι η ολοκλήρωση των επιστροφών εντός 90 ημερών σε ποσοστό 95%, καθώς και η αυτοματοποίηση της αξιολόγησης αιτημάτων σε τακτική βάση. Επίσης, επισπεύδονται οι επιστροφές για τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στη «Χρυσή Λίστα» -δηλαδή φορολογουμένους με θετικό ιστορικό, χωρίς ενδείξεις συμμετοχής σε απάτες ή παραβάσεις, οι οποίοι δικαιούνται άμεση πίστωση των ποσών επιστροφής.
Τι θα ελέγξει η Εφορία
Σύμφωνα με τις οδηγίες και τις συστάσεις της ΑΑΔΕ στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες, οι κινήσεις που ξεδιπλώνονται στον τομέα του ΦΠΑ είναι οι ακόλουθες:
- Ο εντοπισμός αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης από τη διενέργεια ερευνών φοροδιαφυγής, άνω των 500 εκατ. ευρώ.
- Ο ταχύτερος εντοπισμός των εξαφανισμένων εμπόρων, ώστε τα κατά μέσο όρο διαφυγόντα έσοδα να μην υπερβαίνουν τις 280.000 ευρώ ανά εντοπισμένο εξαφανισμένο έμπορο.
- Η διενέργεια τουλάχιστον 155 υποθέσεων έρευνας, οι οποίες αφορούν απάτη στον ΦΠΑ ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
- Η απενεργοποίηση τουλάχιστον 115 ΑΦΜ εξαφανισμένων εμπόρων (φυσικών προσώπων, εταιρειών).
- Η διασταύρωση για τον εντοπισμό φορολογουμένων που υπέβαλαν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ έτους 2024 ενώ έχουν δραστηριότητα.
- Ο εντοπισμός παραβατικότητας τουλάχιστον στο 70% των διενεργηθεισών υποθέσεων έρευνας, οι οποίες αφορούν απάτη στον ΦΠΑ.
