Μια πραγματική «επανάσταση» στη μάχη ενάντια στη φοροδιαφυγή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τα νέα ψηφιακά εργαλεία και τους στοχευμένους ελέγχους να φέρνουν ήδη θεαματικά αποτελέσματα. Μέσα στη διετία 2024-2025, τα δημόσια ταμεία αναμένεται να ενισχυθούν με έσοδα ύψους 3,9 δισ. ευρώ, χάρη στην εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων, που άλλαξαν το τοπίο της φορολογικής συμμόρφωσης.
Τα κονδύλια αυτά δεν είναι απλώς αριθμοί. Ήδη έχουν χρηματοδοτήσει το πακέτο φορολογικών μεταρρυθμίσεων ύψους 1,76 δισ. ευρώ, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, ενώ θα αποτελέσουν θεμέλιο για τις αλλαγές που προγραμματίζονται, τόσο για το 2026 όσο και για το 2027.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το 2024 η Κομισιόν αναγνώρισε ως θεσμικά κατοχυρωμένα έσοδα από τη μείωση της φοροδιαφυγής το ποσό των 1,7 δισ. ευρώ. Για το 2025, με βάση τα επίσημα στοιχεία του Μαρτίου από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, τα εκτιμώμενα έσοδα αναμένεται να αυξηθούν στα 2,2 δισ. ευρώ -δηλαδή μια ενίσχυση κατά 500 εκατ. ευρώ-, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποδέχεται πλήρως τις προβλέψεις. Μάλιστα, το τελικό ποσό μπορεί να αποδειχθεί ακόμη υψηλότερο, καθώς φέτος μπήκαν στο «οπλοστάσιο» και νέα εργαλεία, όπως το Ψηφιακό Πελατολόγιο και το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής, που αυξάνουν σημαντικά τη διαφάνεια στις συναλλαγές.
Τα όπλα της ΑΑΔΕ ενάντια στη φοροδιαφυγή
1. Κλείδωμα δηλώσεων ΦΠΑ – Τέλος στα «παραθυράκια»
Από τον Ιανουάριο του 2025, το τοπίο άλλαξε ριζικά. Οι δηλώσεις ΦΠΑ κλείδωσαν, χωρίς τη δυνατότητα διορθώσεων ή αποκλίσεων. Ό,τι ανεβαίνει στην πλατφόρμα myDATA ενσωματώνεται αυτόματα και στη δήλωση ΦΠΑ, αλλά και στη φορολογική δήλωση στο τέλος του έτους. Ουσιαστικά, οι επιχειρήσεις χάνουν κάθε περιθώριο «δημιουργικής λογιστικής»: μπορούν μόνο να προσθέσουν τιμολόγια, που για τεχνικούς λόγους δεν είχαν διαβιβαστεί εγκαίρως, αλλά όχι να «φουσκώσουν» τα έξοδά τους.
2. Ηλεκτρονικές συναλλαγές – Ένα νέο ρεκόρ
Το 2024 αποτέλεσε χρονιά-ορόσημο, με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές να εκτοξεύονται στα 67,7 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 10,7% σε σχέση με το 2023. Η σύνδεση POS με ταμειακές μηχανές και η καθολική εφαρμογή του myDATA άλλαξαν τους όρους του παιχνιδιού. Ακόμη και παραδοσιακά «σκοτεινοί» κλάδοι, όπως τα πλυντήρια αυτοκινήτων, οι παιδικοί σταθμοί και τα ταξί, παρουσιάζουν πλέον αξιόλογη αύξηση καταγεγραμμένων εσόδων. Για το τρέχον έτος αναμένεται μεγαλύτερη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
3. Ψηφιακό Πελατολόγιο
Μία ακόμα καινοτομία είναι το Ψηφιακό Πελατολόγιο, ένα υποχρεωτικό ηλεκτρονικό μητρώο πελατών για επιλεγμένους κλάδους επαγγελματιών, όπως τα συνεργεία, τα πλυντήρια και οι χώροι στάθμευσης. Παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο από την ΑΑΔΕ, η οποία μπορεί να διασταυρώνει στοιχεία με αντίστοιχες επιχειρήσεις για τον εντοπισμό ύποπτων αποκλίσεων. Το μέτρο θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους το 2025.
4. Μονάδα Μαζικών Διασταυρώσεων
Το 2025 σηματοδοτεί τη δημιουργία μιας νέας ψηφιακής μονάδας ελέγχου, με δυνατότητα μαζικών διασταυρώσεων στοιχείων από πηγές όπως το διαδίκτυο, τα social media και διεθνείς βάσεις δεδομένων. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα επικεντρωθούν σε ακίνητα που αγοράζονται με μετρητά, αδήλωτα εισοδήματα από εξωτερικό, προκλητικά χαμηλές δηλώσεις εισοδήματος και έσοδα από βραχυχρόνιες μισθώσεις (Airbnb). Με την αξιοποίηση Τεχνητής Νοημοσύνης και big data, κάθε ύποπτη οικονομική δραστηριότητα θα εντοπίζεται σχεδόν αυτόματα.
5. Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής
Ο έλεγχος των εμπορευμάτων γίνεται διαφανής. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται πλέον να εκδίδουν ψηφιακά παραστατικά διακίνησης, με αυτόματη διαβίβαση στο myDATA. Η ΑΑΔΕ αποκτά έτσι πλήρη εικόνα του κάθε προϊόντος, σε όλα τα στάδια της διακίνησης. Τα ψηφιακά δελτία αποστολής διασταυρώνονται με τα τιμολόγια, επιτρέποντας στις αρχές να εντοπίζουν άμεσα αποκλίσεις και να επεμβαίνουν στοχευμένα.
