Σε πτωτική πορεία φαίνεται πως βρίσκεται η ελληνική κτηματαγορά το 2025, καθώς οι καθαρές αγοραπωλησίες ακινήτων παρουσιάζουν κάμψη, την ώρα που οι γονικές παροχές και οι δωρεές συνεχίζουν να κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Η επιβράδυνση στις μεταβιβάσεις, όπως είναι φυσικό, επηρεάζει αρνητικά τα φορολογικά έσοδα. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση παρατείνει τη «γραμμή άμυνας» για την αγορά, παγώνοντας ΦΠΑ και φόρο υπεραξίας, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τη δυναμική του κατασκευαστικού τομέα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της φορολογικής διοίκησης, η αγορά κινείται με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με προηγούμενα έτη, γεγονός που αντανακλάται και στις εισπράξεις του Δημοσίου. Αντιθέτως, οι γονικές παροχές διατηρούν την ανοδική τους πορεία, λόγω του υψηλού αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ, το οποίο αξιοποιείται από γονείς και παππούδες για τη μεταβίβαση ακινήτων στα παιδιά ή τα εγγόνια τους.
Τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2025 δείχνουν ότι τα έσοδα από φόρους μεταβίβασης ακινήτων ανήλθαν σε 367,43 εκατ. ευρώ, έναντι 385,23 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2024, καταγράφοντας πτώση 4,62%. Κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους η μείωση έφτασε το 17,5% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, όμως το τρίμηνο Μαΐου – Ιουλίου σημειώθηκε αντιστροφή, με άνοδο 12% στα έσοδα από τις μεταβιβάσεις.
Την ίδια ώρα, οι γονικές παροχές και οι δωρεές συνεχίζουν να ενισχύουν τα δημόσια ταμεία. Στο επτάμηνο του 2025 τα έσοδα από γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές διαμορφώθηκαν σε 152,02 εκατ. ευρώ, από 136,97 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024, σημειώνοντας αύξηση 11%.
Από τις αρχές του 2025 έως και το τέλος Ιουλίου, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ υποβλήθηκαν:
- πάνω από 120.000 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης (αγοραπωλησίες),
- περίπου 60.000 δηλώσεις γονικών παροχών,
- 38.000 δηλώσεις δωρεών και
- περισσότερες από 70.000 δηλώσεις φόρου κληρονομιάς.
Ο Δήμος Αθηναίων κατέχει την πρώτη θέση σε αριθμό αγοραπωλησιών, με 1.986 πράξεις και συνολική αξία συμβολαίων που ξεπερνά τα 225 εκατ. ευρώ. Οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται σε περιοχές όπως η Γλυφάδα, η Βουλιαγμένη, η Βούλα, η Κηφισιά, το Παλαιό Ψυχικό και η Φιλοθέη.
Χωρίς τέλος οι αυξήσεις στις τιμές ακινήτων
Παρά τη μείωση στις μεταβιβάσεις, οι τιμές των ακινήτων συνεχίζουν την ανοδική πορεία τους. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το δεύτερο τρίμηνο του 2025 οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 7,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Οι νεόδμητες κατοικίες (ηλικίας έως 5 ετών) σημείωσαν αύξηση 6,8%, ενώ τα παλαιότερα διαμερίσματα κατέγραψαν άνοδο 7,6%, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ζήτηση παραμένει ισχυρή σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων.
Όπως προαναφέρθηκε, για τη στήριξη της κτηματαγοράς και τη διατήρηση των φορολογικών ροών, η κυβέρνηση προχώρησε στην παράταση της αναστολής δύο βασικών φόρων έως το τέλος του 2026:
- ΦΠΑ 24% στις νεόδμητες οικοδομές. Η συνέχιση της μηδενικής φορολόγησης, σε συνδυασμό με το πάγωμα των αντικειμενικών αξιών έως το 2027, αναμένεται να λειτουργήσει ως καταλύτης για νέες κατασκευές. Η αγορά επωφελείται από την αναστολή, καθώς οι πράξεις επιβαρύνονται μόνο με τον φόρο μεταβίβασης 3%. Το μέτρο καλύπτει όλα τα αδιάθετα ακίνητα των κατασκευαστών, είτε πρόκειται για ιδιόκτητα είτε για ακίνητα που ανεγείρονται μέσω αντιπαροχής, υπό την προϋπόθεση ότι έχει υποβληθεί αίτηση αναστολής.
- Αναστολή φόρου υπεραξίας 15%. Ο συγκεκριμένος φόρος επιβαρύνει τον πωλητή και υπολογίζεται στη διαφορά μεταξύ τιμής κτήσης και πώλησης. Αν και θεσπίστηκε το 2013, δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, λόγω πλήθους τεχνικών και γραφειοκρατικών προβλημάτων, τα οποία κρίθηκαν δυσανάλογα σε σχέση με το προσδοκώμενο δημοσιονομικό όφελος. Η αγορά ζητάει την οριστική κατάργησή του, καθώς θεωρείται αντικίνητρο για τις συναλλαγές.
