Στην καταγραφή και αξιοποίηση χιλιάδων ακινήτων που βρίσκονται για χρόνια στα «αζήτητα» προχωράει το οικονομικό επιτελείο, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την κοινωνική πολιτική στέγασης αλλά και να διαχειριστεί αποτελεσματικά ανενεργές περιουσίες που έχουν περιέλθει στο Δημόσιο.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, προχωράει σε διαλειτουργικότητα με τη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών, δίνοντάς της πρόσβαση στο Περιουσιολόγιο. Στόχος είναι ο εντοπισμός ακινήτων που ανήκουν σε σχολάζουσες κληρονομιές -δηλαδή περιουσίες χωρίς εμφανείς ή ενεργούς κληρονόμους- και η επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης και αξιοποίησής τους.
Περίπου 7.000 τέτοιες περιπτώσεις κληρονομιών έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής, με τις αρμόδιες υπηρεσίες να επιδιώκουν την πλήρη χαρτογράφηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι παντελώς άγνωστα στο κράτος.
Παράλληλα, τις επόμενες ημέρες αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου που θα καθορίζει το πλαίσιο αξιοποίησης τόσο των σχολαζουσών κληρονομιών όσο και των 2.000 αδρανών κοινωφελών ιδρυμάτων. Το σχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Κοινωφελών Περιουσιών και Πλατφόρμας Σχολαζουσών Κληρονομιών, τα οποία θα είναι διασυνδεδεμένα με τα μητρώα του Δημοσίου. Σύμφωνα με τις προωθούμενες ρυθμίσεις:
Ένα από τα βασικά προβλήματα του συστήματος σήμερα είναι η χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία αναγνώρισης του Δημοσίου ως κληρονόμου, καθώς πολλοί κηδεμόνες παραιτούνται και τα δικαστήρια καθυστερούν. Το νέο πλαίσιο έρχεται να απλοποιήσει αυτήν τη διαδικασία. Σε περίπτωση που δεν εντοπίζονται κληρονόμοι ή έχει γίνει αποποίηση, το ίδρυμα ειδικού σκοπού θα αναλαμβάνει χρέη κηδεμόνα και εκκαθαριστή μέχρι την ολοκλήρωση της μεταβίβασης στο Δημόσιο.
Το ίδρυμα αυτό θα λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, ενταγμένο στη γενική κυβέρνηση, με τον πρόεδρό του να ορίζεται από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Τα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ και ο γενικός διευθυντής θα διορίζονται από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, με πενταετή θητεία.
Η αξιοποίηση αυτής της «σιωπηλής» ακίνητης περιουσίας δεν έχει μόνο γραφειοκρατικό χαρακτήρα. Το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να διατεθεί σημαντικό μέρος αυτών των ακινήτων για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών, ενισχύοντας τις πολιτικές κοινωνικής στέγασης σε μια περίοδο που η στεγαστική κρίση βρίσκεται σε έξαρση.
Τι ισχύει σήμερα
Μέχρι να μάθει η αρμόδια διεύθυνση ότι κάποιος είναι άκληρος ή ότι οι κληρονόμοι έχουν αποποιηθεί την κληρονομιά, για παράδειγμα, ενός ακινήτου, μπορούν να περάσουν ακόμα και δύο χρόνια. Ωστόσο, ακόμα και έπειτα από αυτήν την πληροφορία, το ακίνητο βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, καθώς θα πρέπει να ορισθούν εκκαθαριστές και κηδεμόνες. Η διαδικασία της εκκαθάρισης μπορεί να κρατήσει επιπλέον δυο χρόνια. Δηλαδή, για 4 χρόνια ένα ακίνητο είναι κλειστό και κανείς δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του (κοινόχρηστα, νερό, φόρους κ.λπ.).
Από τις υπό εκκαθάριση κληρονομιές ακινήτων, ποσοστό της τάξης του 98% εκποιούνται για να πληρωθούν χρέη, δηλαδή δεν μένει περιουσία στο ελληνικό Δημόσιο. Αυτήν τη στιγμή το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει λιγότερα από 100 ακίνητα καθαρά τα οποία έχουν προέλθει από σχολάζουσες κληρονομιές. Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα με τις κληρονομιές είναι η καθυστέρηση ενημέρωσης για αποποιήσεις, καθώς και για τους συγγενείς-κληρονόμους. Μέσω του Μητρώου Πολιτών αναζητεί κάθε φορά τους κληρονόμους μιας περιουσίας, αλλά αυτό μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
