Λίγες ημέρες πριν από την υποχρεωτική εφαρμογή του συστήματος πληρωμών IRIS, πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν παράταση, καθώς η αγορά εμφανίζεται ανέτοιμη. Τεχνικά προβλήματα, καθυστερήσεις στη διασύνδεση των POS με τα τραπεζικά συστήματα και ελλείψεις στις υποδομές οδηγούν, σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο μετακύλισης της προθεσμίας. Την ίδια στιγμή, επαγγελματικοί φορείς και επιμελητήρια προειδοποιούν για τον κίνδυνο επιβολής προστίμων σε επιχειρήσεις, που δεν ευθύνονται για τις καθυστερήσεις.
Η εφαρμογή του IRIS αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία της κυβέρνησης για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών πληρωμών και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Κανονικά, από την 1η Νοεμβρίου, όλα τα φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα της χώρας υποχρεούνται να δέχονται πληρωμές μέσω του IRIS, δίπλα στις υπόλοιπες επιλογές για συναλλαγές με κάρτες. Οι πληρωμές θα πραγματοποιούνται μέσω POS, το οποίο θα πρέπει να είναι διασυνδεδεμένο με τα συστήματα της ΑΑΔΕ. Για όσους δεν συμμορφωθούν, προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα, τα οποία:
- Για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία είναι 10.000 ευρώ και
- για όσες τηρούν διπλογραφικά 20.000 ευρώ.
Αντιδρά η αγορά στην καθολική επιβολή του IRIS στα καταστήματα
Ωστόσο, σύμφωνα με επιχειρηματικούς φορείς, το νέο σύστημα δεν είναι ακόμη πλήρως λειτουργικό. Με επιστολή του προς το υπουργείο Οικονομικών και την ΑΑΔΕ, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ) ζητά επίσημα παράταση λίγων μηνών, υποστηρίζοντας ότι μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων δεν έχει ολοκληρώσει τις τεχνικές διαδικασίες. «Η αγορά δεν είναι ακόμη έτοιμη. Πολλές επιχειρήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με πρόστιμα, χωρίς να φταίνε οι ίδιες» δηλώνει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Μάριος Παπαδόπουλος, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ). Ο πρόεδρός του, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, επισημαίνει ότι «πριν εφαρμοστεί το μέτρο, πρέπει να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές». Όπως τονίζει, οι λογιστές και οι τεχνικοί του χώρου προειδοποιούν πως το σύστημα δεν είναι ακόμη έτοιμο, κυρίως λόγω εκκρεμοτήτων στις τραπεζικές πλατφόρμες. «Δεν μπορεί να τιμωρηθεί η επιχείρηση για κάτι που δεν εξαρτάται από την ίδια» υπογραμμίζει, ζητώντας από την κυβέρνηση «να δώσει λογική παράταση, ώστε να αποφευχθεί ένα νέο κύμα αναστάτωσης στην αγορά».
Οι υποδομές IRIS κοστίζουν
Εκτός από τα τεχνικά ζητήματα, οι επαγγελματίες αναδεικνύουν και το οικονομικό βάρος της μετάβασης. Το κόστος αναβάθμισης POS και λογισμικού εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 500 έως 1.500 ευρώ ανά επιχείρηση, ένα ποσό που για πολλούς μικρούς επαγγελματίες θεωρείται απαγορευτικό. «Το κράτος οφείλει να στηρίξει την ψηφιακή μετάβαση με χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως έγινε με τα POS» αναφέρει ο κ. Χατζηθεοδοσίου.
Στο «μέτωπο» των αιτημάτων για παράταση προστέθηκαν και οι αρτοποιοί, μέσω της Συντεχνίας Αρτοποιών Αθηνών Προαστίων και Περιχώρων (ΣΑΑΠΠ). «Ο κλάδος μας ήδη δοκιμάζεται από αυξημένα κόστη και ενεργειακές πιέσεις. Χρειαζόμαστε χρόνο για να προσαρμοστούμε στα νέα ψηφιακά δεδομένα», επισημαίνεται σε ανακοίνωση της συντεχνίας.
Αν και το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμη ανοίξει τα χαρτιά του, πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται μικρή παράταση στην εφαρμογή του μέτρου, ώστε να αποφευχθεί αναστάτωση στην αγορά και να ολοκληρωθούν οι τεχνικές προσαρμογές. Το IRIS, που ήδη χρησιμοποιείται από 4 εκατομμύρια πολίτες και 560.000 επαγγελματίες, θεωρείται κομβικό για την μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία. Τα όρια συναλλαγών παραμένουν προς το παρόν στα 500 ευρώ για μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών (IRIS P2P) και στο ίδιο ποσό για πληρωμές από ιδιώτες προς επαγγελματίες (IRIS P2B), με συνολικό ημερήσιο πλαφόν τα 1.000 ευρώ.
Σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο του 2026 τα όρια θα αυξηθούν στα 1.000 ευρώ την ημέρα και 5.000 ευρώ τον μήνα για ιδιώτες, ενώ για επαγγελματίες θα διαμορφωθούν έως και 31.000 ευρώ μηνιαίως.
