Εξπρές εγκρίσεις για μισθωτούς και επαγγελματίες που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα δρομολογεί το υπουργείο Οικονομικών, στο πλαίσιο ενίσχυσης των κινήτρων επαναπατρισμού. Το σχέδιο προβλέπει τη θεσμοθέτηση διαδικασίας ταχείας προέγκρισης για την υπαγωγή στο ευνοϊκό καθεστώς, ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις και να διασφαλίζεται εγκαίρως η ένταξη των δικαιούχων, πριν από την επιστροφή τους στη χώρα μας.
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκονται προτάσεις για ενίσχυση των φορολογικών κινήτρων, όπως η αύξηση της έκπτωσης φόρου πάνω από το σημερινό 50% και η επέκταση της διάρκειας εφαρμογής του καθεστώτος πέραν της επταετίας που ισχύει σήμερα. Επίσης, υπάρχουν εισηγήσεις για διεύρυνση των δικαιούχων, ώστε να καλύπτονται και τα μέλη των οικογενειών (σύζυγοι και τέκνα), ενώ εξετάζεται και η επέκταση των φορολογικών κινήτρων σε περισσότερες κατηγορίες εισοδήματος.
Οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις αναμένεται να περιληφθούν σε διάταξη που θα ενσωματωθεί στον νέο τελωνειακό κώδικα, ο οποίος θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή. Η αναθεώρηση του καθεστώτος γίνεται σε συνεργασία με τον ΣΕΒ, με στόχο την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών σε εξειδικευμένα στελέχη. Η Ελλάδα επιδιώκει να ευθυγραμμίσει το πλαίσιο με τις διεθνείς πρακτικές κρατών όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ισπανία, προκειμένου να καταστεί πιο ανταγωνιστική στην προσέλκυση εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης από το εξωτερικό.
Τα σενάρια
Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι αφορούν τέσσερις βασικούς άξονες:
- Ταχεία προέγκριση: Προβλέπεται η καθιέρωση αυτοματοποιημένης διαδικασίας προέγκρισης εντός λίγων ημερών για την ένταξη στο ευνοϊκό καθεστώς, με στόχο την ταχύτερη ανταπόκριση των φορολογικών αρχών και την αποφυγή γραφειοκρατικών καθυστερήσεων.
- Αναβάθμιση φορολογικών κινήτρων: Εξετάζεται η αύξηση του ποσοστού έκπτωσης φόρου σε επίπεδα άνω του 50%, καθώς και η επέκταση των φοροαπαλλαγών σε επιπλέον εισοδηματικές ή περιουσιακές κατηγορίες.
- Επέκταση της χρονικής διάρκειας: Στο τραπέζι βρίσκεται και το ενδεχόμενο παράτασης της ισχύος του ευνοϊκού καθεστώτος πέραν της επταετίας που προβλέπεται σήμερα.
- Διεύρυνση των δικαιούχων: Το νέο πλαίσιο αναμένεται να καλύψει και τα μέλη των οικογενειών όσων επιστρέφουν, με ειδικές πρόνοιες για συζύγους και τέκνα.
Τι ισχύει σήμερα
Βάσει του νόμου που ισχύει από το 2020, φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα μπορούν να απαλλαγούν από φόρο εισοδήματος για το 50% του εισοδήματος που αποκτούν στη χώρα από μισθωτή εργασία ή ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα. Επιπλέον, εξαιρούνται από τεκμήρια διαβίωσης που σχετίζονται με κατοικία ή αυτοκίνητο. Το ευνοϊκό καθεστώς ισχύει για επτά φορολογικά έτη χωρίς δυνατότητα παράτασης.
Για την υπαγωγή απαιτείται να πληρούνται σωρευτικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
- Ο ενδιαφερόμενος να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα πέντε από τα έξι προηγούμενα έτη.
- Να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από χώρα της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ ή από κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας.
- Να παρέχει υπηρεσίες σε ελληνική επιχείρηση ή σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής στην Ελλάδα, αποκλειστικά για την κάλυψη νέας θέσης εργασίας.
- Να δεσμευτεί ότι θα παραμείνει στη χώρα για τουλάχιστον δύο έτη.
Η αίτηση συνοδεύεται από δικαιολογητικά, όπως σύμβαση εργασίας, έντυπα πρόσληψης, υπεύθυνες δηλώσεις και, όπου απαιτείται, έγγραφα δημοσιευμένα στο ΓΕΜΗ.
Η έρευνα
Τη σημασία των φορολογικών κινήτρων επιβεβαιώνει και η νέα έρευνα με τίτλο «Μετά την επιστροφή», που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο συνέδριο της πρωτοβουλίας Brain Regain. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το 49% των Ελλήνων που επαναπατρίστηκαν ανέφεραν ως βασικό κίνητρο τα φορολογικά οφέλη, σε πλήρη αντιστοιχία με τα κίνητρα που προσέφεραν οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται πλέον στην Ελλάδα.
Ωστόσο, η ίδια έρευνα αναδεικνύει και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιστρέφοντες: το 57% δήλωσε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η συγκέντρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών, ενώ το 56% στάθηκε στην ανεπαρκή ενημέρωση από κρατικούς φορείς.
Επιπλέον, το 38% ανέφερε πρόβλημα εύρεσης στέγης. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 51% δήλωσε πως ήρθε αντιμέτωπο με τη γραφειοκρατία, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με το 31% της προηγούμενης χρονιάς. Εμπόδιο επίσης αποτέλεσε και η εταιρική κουλτούρα στις νέες θέσεις εργασίας, η οποία συχνά απέκλινε από τις προσδοκίες όσων επέστρεψαν από χώρες του εξωτερικού.
