Παρά τη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία που ξεπέρασαν τα 110,8 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2025, μόλις ένα απειροελάχιστο ποσοστό των οφειλών – 4,3% ή 3,62 δισ. ευρώ – βρίσκεται σήμερα σε καθεστώς ρύθμισης. Η εικόνα αυτή αναδεικνύει τη χαμηλή αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων μηχανισμών είσπραξης και τις σοβαρές δυσκολίες συμμόρφωσης των φορολογουμένων, ιδίως σε συνθήκες οικονομικής πίεσης.
Τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής σκιαγραφούν μια ανησυχητική πραγματικότητα. Οι περισσότεροι από τους 4,2 εκατ. οφειλέτες, παρά την ύπαρξη διαθέσιμων ρυθμίσεων (σήμερα αλλά και στο παρελθόν π.χ. 120 δόσεις), συνεχίζουν να μένουν εκτός αυτών, με το μεγαλύτερο μέρος των χρεών να παραμένει ανεξόφλητο. Πλέον, από το χρέος των 110,8 δις. ευρώ ελάχιστα όπως γίνεται αντιληπτό μπορούν να εισπραχθούν, για αυτό το λόγο άλλωστε η φορολογική διοίκηση εστιάζει σε οφειλέτες και χρέη που δημιουργήθηκαν την τελευταία πενταετία.
Εξετάζοντας την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προκύπτει ότι το 60,69% αυτού, που αντιστοιχεί σε 51,2 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές. Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 28,88% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου (το οποίο ανέρχεται σε 85 δισ. ευρώ εάν αφαιρεθούν τα ανεπίδεκτα είσπραξης) υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,39 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,42% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,8 δισ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,52 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 15,3 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 27,42 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 32,5%του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Δηλαδή από τα 110 δισ. ευρώ μόλις ένα ποσό της τάξης των 27,42 δισ. ευρώ θεωρείται εισπράξιμο.
Η ακτινογραφία των οφειλετών και των οφειλών από το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή τον Απρίλ του 2025 δείχνει τα εξής:
1.Αριθμός και διάρθρωση οφειλετών: Παρατηρείται μείωση κατά 403.084 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.242.507 οφειλέτες. Αναλυτικότερα, η εν λόγω μείωση προέρχεται από τις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής (μέχρι 50 ευρώ), με τον αριθμό των οφειλετών να μειώνεται κατά 452.472 πρόσωπα. Αντιθέτως, αύξηση του αριθμού των οφειλετών καταγράφεται σε υψηλότερες οφειλές, με τις μεγαλύτερες να εντοπίζονται στην κατηγορία μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ (κατά 20.215 πρόσωπα) και μεταξύ 50 και 500 ευρώ (κατά 24.820 πρόσωπα). Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής μέχρι 500 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 4 εκατ. ευρώ συνολικά. Ωστόσο, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο αυξάνεται στις υψηλότερες κατηγορίες οφειλής, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εντοπίζεται σε οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ (κατά 2,1 δισ. ευρώ). Εξετάζοντας την κατανομή των οφειλετών και του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαπιστώνεται ότι το σύνολο σχεδόν των οφειλών (96,5%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ. Ειδικότερα, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 76,2% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών. Αντιθέτως, το 90,9% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,5% των συνολικών οφειλών.
2.Ρύθμιση οφειλών: Μόλις το 4,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3,62 δισ. ευρώ. Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (35,2%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 19,8% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Ωστόσο, τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (17,1%) και αγγίζει το 20% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (23,7%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 27,5% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα).
3.Χρέη φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων: Οι οφειλές των φυσικών προσώπων αποτελούν το 38,4% του συνόλου, αγγίζοντας τα 42,57 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές των νομικών προσώπων διαμορφώνονται στα 68,23 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 61,6% του συνόλου.
