Ρεκόρ συμμετοχής αναλυτών και funds στο ομόλογο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Πρωτοφανή συμμετοχή αναλυτών και fund managers συγκέντρωσαν οι ενημερωτικές παρουσιάσεις για το επταετές ομόλογο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Ο τίτλος, μέσω του οποίου επιδιώκεται η άντληση ρευστότητας 500 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα προσφέρει επιτόκιο -το εύρος απόδοσης ανακοινώνεται σήμερα- αρκετά υψηλότερο από αυτό του ελληνικού κρατικού ομολόγου. Με τη δημόσια προσφορά να ξεκινά αύριο, Τρίτη, τι συζητείται στα «πηγαδάκια» των αναλυτών; Ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ως όμιλος υποδομών, αποτελεί υπολογίσιμο μέγεθος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κι αυτό, εάν ληφθεί υπόψη ότι το χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεών της δεν είναι μόνο νέο -με μέση διάρκεια περίπου 25 ετών-, αλλά περιλαμβάνει και 2.000 χλμ. οδικών αξόνων. Η ΤΕΡΝΑ έχει ανεκτέλεστο 6,3 δισ. ευρώ, που υπερβαίνει τα 9 δισ. ευρώ εάν συμπεριληφθούν οι προς υπογραφή συμβάσεις. Το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία (700 MW), που υλοποιεί η κατασκευαστική, δεν είναι μόνο το μεγαλύτερο έργο αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα, αλλά και το πλέον σύνθετο. Η πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ερμηνεύεται από τους αναλυτές ως κίνηση που έγινε στον κατάλληλο χρόνο, απελευθερώνοντας σημαντική αξία για τους μετόχους της εισηγμένης και βελτιώνοντας την κεφαλαιακή δομή της. Η στρατηγική του ομίλου περιλαμβάνει την επέκταση σε τομείς όπως η διαχείριση υδάτινων πόρων και οι μεταφορές.
Στην Αμφιλοχία ο CEO της Masdar – Στάση στο mega project αντλησιοταμίευσης
Το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία επισκέφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Masdar, Mohamed Jameel Al Ramahi, συνοδευόμενος από μέλη της εκτελεστικής ομάδας της εταιρείας, στο πλαίσιο περιοδείας του στις ευρωπαϊκές δραστηριότητες του ομίλου. Η επίσκεψη ανέδειξε τη σημασία της επένδυσης για την ελληνική και ευρωπαϊκή ενεργειακή μετάβαση, καθώς πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο αποθήκευσης ενέργειας που υλοποιείται αυτήν τη στιγμή στη χώρα. Το έργο αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW, για παραγωγή και 730 MW για άντληση, περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες, τον Άγιο Γεώργιο και τον Πύργο, με χωρητικότητα περίπου 5 εκατ. και 2 εκατ. κυβικών μέτρων αντίστοιχα, ενώ ως κάτω ταμιευτήρας χρησιμοποιείται η υφιστάμενη λίμνη Καστρακίου της ΔΕΗ. Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 650 εκατ. ευρώ, με την ετήσια παραγωγή να εκτιμάται στις 816 GWh, ποσότητα ικανή να καλύψει ένα σημαντικό ποσοστό της ζήτησης με πράσινη ενέργεια. Όπως έχει αναφέρει το energygame.gr, σημαντικό ορόσημο για την πορεία του mega project αποτέλεσε η σύναψη δανείου ύψους 620 εκατ. ευρώ με την Τράπεζα Πειραιώς, συμφωνία που διασφαλίζει την υλοποίησή του, σε συνδυασμό με την επιδότηση των 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η χρηματοδότηση αυτή εξασφαλίζει την ομαλή πρόοδο του έργου, το οποίο υλοποιείται από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που πλέον βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Masdar.
Ο βασικός στόχος της επένδυσης είναι η αποθήκευση πλεονάζουσας ενέργειας από μεγάλα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, μέσω της άντλησης νερού σε ώρες υψηλής παραγωγής, και η επιστροφή του για ηλεκτροπαραγωγή σε ώρες αιχμής. Το σύστημα θα μπορεί να λειτουργεί με μεγάλη ευελιξία, καθώς δίνεται η δυνατότητα το ένα συγκρότημα να αντλεί και το άλλο να παράγει, ανάλογα με τις ανάγκες του Διαχειριστή Συστήματος. Με τον τρόπο αυτόν, το έργο θα παρέχει κρίσιμες επικουρικές υπηρεσίες, συμβάλλοντας στη σταθερότητα και την ασφάλεια του ηλεκτρικού δικτύου και διευκολύνοντας την ενσωμάτωση υψηλότερων ποσοστών στοχαστικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας.
Για τη Masdar, όπως ανέφερε η ίδια η εταιρεία μέσω ανάρτησής της στο linkedin, η Αμφιλοχία δεν αποτελεί μόνο μια μεγάλη ελληνική επένδυση, αλλά και στρατηγικό κρίκο στο ευρωπαϊκό της χαρτοφυλάκιο. Ο όμιλος βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης έργων που θα ξεπεράσουν τα 6 GW στην Ελλάδα έως το τέλος της δεκαετίας, εντάσσοντας τη χώρα στον κεντρικό πυρήνα των δραστηριοτήτων του στην Ευρώπη. Το σχέδιο αυτό συνδέεται άμεσα με τον παγκόσμιο στόχο της εταιρείας να φτάσει τα 100 GW εγκατεστημένης ισχύος σε καθαρές μορφές ενέργειας μέχρι το 2030, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως πρωταγωνίστριας στη διεθνή αγορά πράσινης ενέργειας.
Η «απόβαση» της CrediaBank στο Κολωνάκι
Η στήλη πληροφορείται ότι είναι θέμα χρόνου η επίσημη «απόβαση» της CrediaBank των Μπάκου, Καϋμενάκου και Έξαρχου σ’ ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ακίνητα του Κολωνακίου, επί της οδού Σκουφά. Πρόκειται για το κτίριο όπου για χρόνια λειτουργούσε κατάστημα των Public, το οποίο όμως έπαυσε τη δραστηριότητά του στο πλαίσιο εξορθολογισμού εξόδων. Το ακίνητο, με ισόγειο και τρεις ορόφους, βρίσκεται πλέον στην τελική φάση των εργασιών. Ήδη έχουν τοποθετηθεί οι νέες ταμπέλες, ενώ η λειτουργία του νέου χώρου εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες. Η CrediaBank σχεδιάζει να αξιοποιήσει το σημείο τόσο για την εξυπηρέτηση των πελατών της, μέσω ειδικά διαμορφωμένου καταστήματος, όσο και για τη στέγαση γραφειακών χώρων που θα καλύψουν τις αυξανόμενες λειτουργικές ανάγκες της. Με την κίνηση αυτήν η τράπεζα ενισχύει δυναμικά την παρουσία της στο κέντρο της Αθήνας.
H σημασία της εξαγοράς της TKRM από τη Vodafone
H πώληση της Telekom Romania Mobile (TKRM) από τον ΟΤΕ δεν έχει μόνο σημειολογικό χαρακτήρα για τον ίδιο. Εχει και για τους αγοραστές της ΤKRM: τη Vodafone και την Digi. Για τον ΟΤΕ η πώληση του συγκεκριμένου asset συμβολίζει το τέλος της «περιπέτειάς» του στο εξωτερικό, που ξεκίνησε το 1996 με την εξαγορά της Telekom Srbija. Για τη Vodafone, που αγόρασε ένα μέρος του asset της TKRM (πελάτες συμβολαίου, υποδομές και δίκτυο λιανικής), σηματοδοτεί την πρώτη της εξαγορά έπειτα από μια μεγάλη σειρά πωλήσεων δικών της περιουσιακών στοιχείων σε Ισπανία, Ιταλία κ.λπ. Δεν είναι τυχαίο ότι, παρ’ όλο που η εξαγορά αυτή δεν ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ -ένα πολύ μικρό μέγεθος-, χαιρετίστηκε από την επικεφαλής του group, τη Margherita Della Valle. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, η εξαγορά αυτή ενδυναμώνει τη θέση της εταιρείας στη ρουμανική αγορά, αυξάνοντας την τοπική παρουσία και δημιουργώντας σημαντικές συνέργειες. Η κίνηση αυτή αποτελεί επίσης άλλο ένα «γαλόνι» του νέου επικεφαλής της Vodafone Ελλάδος, Αχιλλέα Κανάρη, ο οποίος ήταν ο βασικός μοχλός υλοποίησης της συγκεκριμένης εξαγοράς ως επικεφαλής της Vodafone Ρουμανίας μέχρι τον περασμένο Μάρτιο. Υπενθυμίζεται ότι η εξαγορά της TKRM ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρώ είναι το κόστος της Vodafone και τα 40 εκατ. ευρώ της Digi. Η τελευταία θα αναλάβει την καρτοκινητή της TKRM, τους σταθμούς βάσης και το φάσμα συχνοτήτων της θυγατρικής του ΟΤΕ. Τον διαμοιρασμό των «ιματίων» της TKRM επέβαλε η ρυθμιστική αρχή της χώρας, με στόχο τη διατήρηση των ισορροπιών στη ρουμανική αγορά κινητής τηλεφωνίας, η οποία μετά την εξαγορά της TKRM αριθμεί τρεις παίκτες (από τέσσερις).
Το νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου από την Πειραιώς
Νέα εθελούσια έξοδο μαθαίνω ότι ετοιμάζει η Τράπεζα Πειραιώς. Το νέο πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένων αναμένεται να ξεκινήσει σε λίγες εβδομάδες και θα στοχεύει σε ηλικίες 55 plus. Το προηγούμενο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που είχε διενεργήσει η Πειραιώς ήταν στις αρχές Οκτωβρίου 2024 και αφορούσε εργαζομένους στις κεντρικές υποστηρικτικές μονάδες της τράπεζας, εξαιρώντας τους εργαζόμενους στο δίκτυο καταστημάτων και σε πελατειακές μονάδες της τράπεζας. Σε όσους εντάχθηκαν στο πρόγραμμα είχε δοθεί η επιλογή της άμεσης αποχώρησης ή της αποχώρησης με μακροχρόνια άδεια. Στην πρώτη περίπτωση, το ανώτατο ποσό αποζημίωσης έφτανε τις 200.000 ευρώ, ενώ στην περίπτωση του sabbatical τις 250.000 ευρώ. Η προηγούμενη εθελουσία της Πειραιώς εμπεριείχε ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτηριστικά, καθώς περιελάμβανε πρόσθετες παροχές και διευκολύνσεις για τον εργαζόμενο και την οικογένειά του, ανταγωνιστικούς όρους και επιπλέον κίνητρα, ιδιαίτερα για όσους βρίσκονταν κοντά στη συνταξιοδότηση.
Κλείνουν τα Κέντρα Καταμέτρησης σε Θεσσαλονίκη και Κρήτη
Οι φήμες για τη νέα εθελουσία έχουν δημιουργήσει ανησυχία στον Σύλλογο Εργαζομένων της Πειραιώς και δεν είναι ο μόνος λόγος, αφού η τράπεζα συνεχίζει το outsourcing. Όπως πληροφορήθηκα, η Πειραιώς θα προχωρήσει σε κλείσιμο των Κέντρων Καταμέτρησης που έχει σε Θεσσαλονίκη και Κρήτη (απασχολούν 11 και 6 εργαζόμενους αντίστοιχα), τα οποία θα πωληθούν στην Brink’s. Η Brink’s Hellas S.A. – είναι ο κορυφαίος οργανισμός ασφάλειας στην Ελλάδα, όπου δραστηριοποιείται τα τελευταία 40 χρόνια. Η Brink’s Hellas δημιουργήθηκε όταν η Brink’s Incorporated εξαγόρασε τη Hermes Security S.A. και τις θυγατρικές της το 2004. Ως αποτέλεσμα της εξαγοράς, η Brink’s Hellas έγινε μέλος της πολυεθνικής Brink’s. Σήμερα η Brink’s Hellas S.A. προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες ασφαλείας μέσω των θυγατρικών της, Brink’s Security Services S.A. (υπηρεσίες φύλαξης, περιπολίας και παρακολούθησης συστημάτων συναγερμού), Brink’s Aviation Security Services S.A. (υπηρεσίες ασφάλειας αεροδρομίων, αποσκευών και check-in επιβατών) και Brink’s Cash & Valuable Services S.A. (μεταφορά και ολοκληρωμένη διαχείριση αξιών).
Ρεύμα: Χαμηλό έτους με χονδρική τιμή 34 ευρώ/MWh την Κυριακή
Η φθινοπωρινή ισημερία (Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου) σημαδεύτηκε και από τη χαμηλότερη τιμή ρεύματος για το 2025 στη χονδρική αγορά, με το «κοντέρ» να γράφει μέση τιμή 34 ευρώ/ΜWh, «επίπεδα που αφενός φέρνουν μνήμες του παρελθόντος, αφενός παραπέμπουν στις νέες προκλήσεις, καθώς η ωριαία καμπύλη των τιμών στην Προημερήσια Αγορά δεν έχει πλέον σχέση με αυτά που έχουμε συνηθίσει», όπως σχολίασαν παράγοντες της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, το χαμηλό έτους οφείλεται στον συνδυασμό των παραγόντων που είχαν παρατηρηθεί και τις προηγούμενες ημέρες, δηλαδή στη χαμηλή ζήτηση (ένεκα του Σαββατοκύριακου), σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή παραγωγή ΑΠΕ, βοηθούντων και των ισχυρών ανέμων, που είχαν αποτέλεσμα η υψηλή παραγωγή των φωτοβολταϊκών, που ακόμα κινείται σε ρυθμούς καλοκαιριού, να πλαισιωθεί και από υψηλή παραγωγή αιολικών, οδηγώντας το ποσοστό των ΑΠΕ στο σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής κοντά στο 70%. Οι τιμές ηλεκτρισμού βρέθηκαν σε αρνητικά επίπεδα για έξι ώρες (από τις 10 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα), με τo… ζενίθ των χαμηλών τιμών (-14,79 ευρώ/ΜWh) να καταγράφεται στις 2 το μεσημέρι. Οι ροές ήταν εξαγωγικές προς όλες τις διεθνείς διασυνδέσεις, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η… έντονη παρουσία του Αιόλου σε πολλές χώρες της Ευρώπης είχε αποτέλεσμα οι τιμές να καταστούν έντονα αρνητικές και σε άλλες αγορές πέραν της ελληνικής, όπως στη Βουλγαρία, την Κροατία, τη Ρουμανία, την Αυστρία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία. Σήμερα (Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου) οι τιμές επιστρέφουν σε πιο συνήθη για την εποχή επίπεδα, με τη μέση τιμή στην Προημερήσια Αγορά να διαμορφώνεται στα 76,3 ευρώ/MWh (με ημερήσιο άλμα 124,1%), καθώς η ζήτηση προβλέπεται να αυξηθεί και οι άνεμοι να υποχωρήσουν. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα Χρηματιστήρια Ενέργειας της υπόλοιπης Ευρώπης, με ημερήσιες μεταβολές που σε Αυστρία, Τσεχία και Γερμανία υπερβαίνουν το 200% και στην περίπτωση της Δανίας φτάνουν το 366,3 (!), ακόμα ένα δείγμα του «θαυμαστού καινούργιου κόσμου» των αγορών ηλεκτρισμού της ΕΕ. Στην περίπτωση της Ελλάδας, πάντως, οι χονδρεμπορικές τιμές τις τελευταίες ημέρες συγκρατήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις αρχές του Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα η μέση τιμή για την περίοδο 1-22 Σεπτεμβρίου να διαμορφώνεται στα 87,32 ευρώ/MWh (από 73 ευρώ/MWh που έκλεισε τον Αύγουστο), με την αύξηση να έχει περιοριστεί σε σχέση με το 30%, όπου κυμαινόταν λίγες ημέρες πριν. Αν αυτή η τάση της συγκράτησης συνεχιστεί, θα σηματοδοτήσει μικρότερες αυξήσεις σε σχέση με αυτές που προδιαγράφονταν μέχρι πρότινος στα «πράσινα» τιμολόγια του Οκτωβρίου, με τα σήματα των τιμών να αποκτούν βαρύνουσα σημασία για την τελική εικόνα όσο πλησιάζουμε προς το τέλος του πρώτου μήνα του φθινοπώρου…
Έρχονται δύο νέα σχέδια νόμου από το υπουργείο Ανάπτυξης
Τις επόμενες ημέρες θα παρουσιαστεί το σχέδιο νόμου για την Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή. Το σχέδιο νόμου έχει ολοκληρωθεί, αλλά στα τελειώματα βρίσκεται και το άλλο σχέδιο, νόμου που έχει υποσχεθεί ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, και αφορά την άρση των εμποδίων της επιχειρηματικότητας και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Δεν είναι σίγουρο ότι οι δύο νόμοι θα έρθουν μαζί, αλλά παράγοντες του υπουργείου δεν το απέκλεισαν.
Το «παράγω-εξάγω» θέλει και… Περιφέρεια
Όταν το 82% των ελληνικών εξαγωγών πραγματοποιείται από τρεις μόλις Περιφέρειες, από τις 13 της χώρας, με σημαντική μάλιστα τη συμβολή του κλάδου των πετρελαιοειδών, είναι αυταπόδεικτη η ανάγκη εφαρμογής ενός δυναμικού προγράμματος ανάπτυξης της Ελλάδας των Περιφερειών. Το σύνθημα των Εξαγωγέων του ΣΕΒΕ, εδώ και πολλά χρόνια, είναι το «παράγω-εξάγω». Όσοι το έκαναν πράξη στη διάρκεια της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης κατάφεραν να επιβιώσουν και, ως αποτέλεσμα, να στηρίξουν την εθνική οικονομία. Όμως για να εξάγει μία επιχείρηση πρέπει να παράγει και για να παράγει πρέπει να υπάρχει και για να υπάρχει πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που θα δουλεύουν γι’ αυτήν, να υπάρχουν παραγωγικοί πόροι. Η πραγματικότητα, όμως, είναι μία: η χώρα επί δεκαετίες, τουλάχιστον τη μακρά περίοδο από τη Μεταπολίτευση και μετά, έχει αφεθεί στο έλεος ενός Αθηνοκεντρικού μοντέλου ανάπτυξης, ενός μοτίβου μάλλον, αφού δεν μπορεί να ονομαστεί «μοντέλο» κάτι που δεν υπακούει σε σαφή σχεδιασμό και επιχειρησιακές δράσεις. Κοινώς, η ανάπτυξη, που αναμφισβήτητα διέγραψε η χώρα, αφέθηκε να ακολουθήσει τους δρόμους που χάραξαν συγκυρίες, κοινωνικές τάσεις και εύκολες επιλογές, στερημένη από μια μακρόπνοη εθνική αναπτυξιακή πολιτική για τη βιομηχανία, τον πρωτογενή τομέα και τις υπηρεσίες. Τι να μπορέσει να διεκδικήσει η Περιφέρεια από το πλατό της ανάπτυξης, όταν έχει εγκαταλειφθεί η ύπαιθρος, όταν οι πιο αξιόμαχοι νέοι επιστήμονες και επιχειρηματίες φεύγουν για το εθνικό κέντρο ή για το εξωτερικό; Ναι, το μότοι του ΣΕΒΕ είναι το «παράγω-εξάγω», αλλά ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή, ας διαβάσουμε προσεκτικά τι αποκαλύπτει η μελέτη του ΣΕΒΕ για την Εξαγωγική Δραστηριότητα των Περιφερειών της Ελλάδας για την περίοδο 2020-2024, ώστε να ανακαλύψουμε την αλήθεια πίσω από τα νούμερα.
Ρεκόρ στα χαρτιά, τρύπα στην τσέπη
«Σαρωτική αύξηση» στα τουριστικά έσοδα του Ιουλίου; Ωραίο ακούγεται, αλλά οι αριθμοί έχουν πάντα δεύτερη ανάγνωση. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ο Ιούλιος του 2025 έφερε 4,523 δισ. ευρώ στο ταμείο, έναντι 3,933 δισ. το 2024 και 4,208 δισ. το 2023. Σε πρώτη ανάγνωση πρόκειται για +15% από πέρυσι και +7,5% σε σχέση με το 2023. Όμως στη διετία ο πληθωρισμός υπηρεσιών ανέβηκε +10,4%. Αν αφαιρεθεί αυτός ο παράγοντας, τα πραγματικά έσοδα είναι σχεδόν 3% χαμηλότερα από το 2023. Δηλαδή, πίσω από το «φουσκωμένο» ταμείο, η τσέπη δείχνει πιο άδεια. Και οι τιμές των ξενοδοχείων; Σύμφωνα με το ΙΤΕΠ, η μέση τιμή δίκλινου ανέβηκε από 120 ευρώ τον Ιούνιο του 2023 στα 147 ευρώ τον Ιούνιο του 2025, δηλαδή +22,5%. Πολύ πάνω από τον πληθωρισμό υπηρεσιών. Οι ξενοδόχοι μετακύλησαν το κόστος της ακρίβειας: ακριβότερη ενέργεια, υψηλότεροι μισθοί, πρώτες ύλες, ανακαινίσεις και φόρος κλιματικής αλλαγής. Όμως οι τουρίστες μειώνουν σταθερά τον μέσο χρόνο παραμονής. Έτσι, πληρώνουν πιο ακριβά τη διανυκτέρευση, αλλά μένουν λιγότερες νύχτες, κρατώντας το συνολικό budget τους σταθερό. Συμπέρασμα; Τα «ρεκόρ» του ελληνικού τουρισμού είναι περισσότερο λογιστικά και λιγότερο πραγματικά. Γιατί, αν το δούμε σε σταθερές τιμές, ο Ιούλιος του 2025 ήταν φτωχότερος από τον Ιούλιο του 2023. Απλώς, η ακρίβεια κάνει τη δουλειά της: φουσκώνει τα νούμερα, όχι τα κέρδη.
Οι νέες προτεραιότητες των family offices
Παρά την αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά το εμπόριο, τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό, η αισιοδοξία επικρατεί στα family offices, όπως διαπιστώνεται από την ετήσια έρευνα της Citi Wealth, «2025 Global Family Office Report». Η έκθεση συντάχθηκε από το Global Family Office της Citi Wealth, το οποίο συνεργάζεται με πάνω από 1.800 family offices παγκοσμίως. Η φετινή έρευνα ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του δέκατου ετήσιου Family Office Leadership Summit της Citi Wealth τον Ιούνιο του 2025. Στην εκδήλωση συμμετείχαν πάνω από 150 κορυφαία στελέχη family offices από περισσότερες από 25 χώρες, με μέση καθαρή οικογενειακή αξία 3,8 δισ. δολαρίων. Η έρευνα, που αποτελείτο από 56 ερωτήσεις, άνοιξε στη συνέχεια στο ευρύτερο κοινό πελατών family offices παγκοσμίως. Όπως δείχνει η έκθεση:
- H αποφασιστικότητα των επενδυτών παραμένει. Η κατανομή των περιουσιακών στοιχείων παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σταθερή, ενώ μεταξύ όσων προχώρησαν σε αλλαγές θέσεων κυριάρχησαν οι bullish επενδυτές.
- Αισιόδοξες προοπτικές. Τα family offices βλέπουν με αισιοδοξία τις 12μηνες αποδόσεις των χαρτοφυλακίων τους, παρά τη διάσταση απόψεων που παρατηρείται σχετικά με το ποιες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άνοδο των αποδόσεων.
- Η ενεργητική διαχείριση χαρτοφυλακίου είναι η απάντηση στην αστάθεια της αγοράς. Οι ανακοινώσεις των δασμών που επέβαλαν οι ΗΠΑ πυροδότησαν γρήγορες και υπολογισμένες προσαρμογές των χαρτοφυλακίων, που στόχο είχαν την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, με το 39% των family offices να προκρίνουν την ενεργή διαχείριση χαρτοφυλακίου. Τα family offices στράφηκαν επίσης σε αμυντικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και γεωγραφικών περιοχών, υιοθετώντας παράλληλα στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου.
- Ισχυρή δέσμευση για άμεσες επενδύσεις. Το 70% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν ότι συμμετείχαν σε άμεσες επενδύσεις. Από αυτούς, 4 στους 10 ανέφεραν ότι είχαν αυξήσει έως και σημαντικά τη δραστηριότητά τους τον τελευταίο χρόνο.
- Γεωπολιτικές ανησυχίες: Οι παγκόσμιες εμπορικές διαμάχες αναδείχθηκαν ως η κορυφαία ανησυχία (60%) για τα family offices, ενώ ακολουθούν οι εντάσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας (43%) και η αναζωπύρωση του πληθωρισμού (37%). Οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις για να προσελκύσουν κεφάλαια τροφοδοτούν το ενδιαφέρον των family offices σε ό,τι αφορά την κατάλληλη τοποθέτηση κεφαλαίων. Παράλληλα, οδηγούν σε αναθεώρηση τα σχέδια των family offices και των μελών των οικογενειών που αντιπροσωπεύουν σε ό,τι αφορά την επιλογή χώρας κατοικίας και τοποθέτησης των κεφαλαίων τους.
Η έρευνα διαπιστώνει, επίσης, ότι ενώ τα family offices έχουν σημειώσει πρόοδο στην υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών στην επενδυτική τους λειτουργία, απαιτείται περισσότερη βελτίωση στη διαχείριση του λειτουργικού κινδύνου, την κυβερνοασφάλεια και τον σχεδιασμό διαδοχής ηγεσίας. Παράλληλα, για να διαχειριστούν τις αυξανόμενες ευθύνες τους με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, πολλά family offices εξετάζουν την ανάθεση υπηρεσιών σε τρίτα μέρη (outsourcing), αλλά με το κέντρο λήψης αποφάσεων να παραμένει σε μεγάλο βαθμό εσωτερικά, στο family office. Τέλος, το ποσοστό των ερωτηθέντων που ανέφεραν ότι είχαν αναπτύξει Τεχνητή Νοημοσύνη έχει διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, ιδίως σε ό,τι αφορά τον αυτοματισμό των λειτουργικών εργασιών και της ανάλυσης επενδύσεων.
