Στον ρυθμό των τραπεζών το Χρηματιστήριο
Τα αποτελέσματα των τραπεζών και οι διεθνείς εξελίξεις είναι αυτές που θα καθορίσουν την πορεία της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς την εβδομάδα που διανύουμε. Κι αν σήμερα η αγορά θα μείνει κλειστεί λόγω της αργίας της 28ης Οκτωβρίου, από την Τετάρτη όμως, σύμφωνα με τους χρηματιστές, ο χρόνος αρχίζει και τρέχει… Την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή ανακοινώνουν αποτελέσματα η Eurobank και η Τράπεζα Πειραιώς αντίστοιχα, προσφέροντας ένα πρώτο ουσιαστικό δείγμα για τον τραπεζικό κλάδο που οδηγεί χρηματιστηριακά την αγορά από την αρχή του έτους. Οι τάσεις δείχνουν επιβράδυνση των απωλειών στα καθαρά έσοδα από τόκους, θετική εικόνα στα έσοδα από προμήθειες, χαμηλό πιστωτικό κόστος, σύμφωνα με τις αρχικές κατευθύνσεις, και συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης που καταγράφηκε στο πρώτο εξάμηνο, αναφέρει η Βeta Χρηματιστηριακή. Παράλληλα, αναμένεται να επιβεβαιωθεί η επίτευξη των ετήσιων στόχων, ενισχύοντας τη δυνατότητα βελτίωσης της ανταμοιβής των μετόχων -είτε μέσω υψηλότερης διανομής μερισμάτων ή μέσω ενίσχυσης της τελικής γραμμής. Η ενδεχόμενη υπέρβαση των μεγεθών γ’ τριμήνου ή της δυναμικής της χρήσης πάνω από τις εκτιμήσεις της αγοράς δεν θα αφήσουν ασυγκίνητο το υπόλοιπο ταμπλό, ωστόσο ο βαθμός που ακολουθεί πλέον η κάθε μετοχή τη γενική τάση έχει διαφοροποιηθεί, καθώς υπάρχουν επιμέρους ιδιαιτερότητες που συνδέονται και με την αυξημένη δραστηριότητα σε επίπεδο εταιρικών πράξεων.
Τα περί placement
Παρανοήσεις έχει δημιουργήσει η παύση του προγράμματος επαναγοράς ιδίων μετοχών της Eurobank, που θα συνεχιστεί μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευση της Eurobank Holdings με την Eurobank SA (η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα μέσα Δεκεμβρίου 2025). Μεταξύ άλλων κυκλοφορούν δημοσιεύματα περί επικείμενου placement, διότι λόγω της αντίστροφης συγχώνευσης με την Holdings, θα ακυρωθούν μετοχές και θα αυξηθεί το ποσοστό της Fairfax. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η Fairfax κάνει κανονικά tender το μερίδιο των μετοχών που της αναλογεί κατά τη διάρκεια του 12μήνου, που διαρκεί το buyback. Άρα, τώρα που η Eurobank ακυρώνει τις ίδιες μετοχές που είχε μαζέψει από το buy back, δεν χρειάζεται να κάνει κάτι η Fairfax, καθώς είναι ήδη κάτω από το όριο. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα placement.
Τι είδε η Fitch στην Τράπεζα Πειραιώς
Σημαντικό ορόσημο για την Τράπεζα Πειραιώς αποτελεί η χθεσινή αναβάθμισή της από την Fitch στην επενδυτική βαθμίδα «ΒΒΒ-» με σταθερές προοπτικές. Η Πειραιώς αξιολογείται πλέον σε επενδυτική βαθμίδα από τρεις εκ των τεσσάρων μεγαλύτερους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Βασικοί παράγοντες για την αναβάθμισή της από την Fitch είναι η ισχυρή θέση που κατέχει στην ελληνική αγορά, το μακροπρόθεσμα βιώσιμο επιχειρηματικό της μοντέλο, η σταθερή κερδοφορία, η επιτυχημένη εξυγίανση και αναδιάρθρωση, καθώς και η αυξημένη ψηφιοποίηση. Όσο για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τις δραστηριότητες της Πειραιώς και «να βελτιώσει περαιτέρω τη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων της», λέει η Fitch.
Όλα τα βλέμματα στη Fed
Εκτός από τα εταιρικά αποτελέσματα, κεντρικό γεγονός την εβδομάδα που διανύουμε, αποτελεί η συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της Fed, το βράδυ της Τετάρτης. Στη συνεδρίαση της Fed τον Σεπτέμβριο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης, στο εύρος 4,00% – 4,25%, σηματοδοτώντας την πρώτη μείωση του έτους με ψήφους 11 υπέρ και 1 κατά. Ο νέος διοικητής, Stephen Miran διαφώνησε, ζητώντας μια πιο επιθετική μείωση κατά 50 μονάδες βάσης, επικαλούμενος περαιτέρω εξασθένιση της αγοράς εργασίας και πληθωρισμό κοντά στον στόχο του 2%. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, χαρακτήρισε την απόφαση «κίνηση διαχείρισης κινδύνου» για την προστασία της απασχόλησης, τονίζοντας πως δεν αποτελεί ένδειξη ύφεσης και ότι η νομισματική πολιτική θα παραμείνει εξαρτημένη από τα δεδομένα. Η στροφή αυτή προς μια πιο «χαλαρή» στάση, σε αντίθεση με την «επιθετικά επιφυλακτική» στάση του Ιουλίου, αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ανησυχία για την επιβράδυνση της αγοράς εργασίας, όπως δείχνουν τα μειωμένα στοιχεία των μισθών του Αυγούστου και η σημαντική καθοδική αναθεώρηση των θέσεων εργασίας από την αρμόδια υπηρεσία Στατιστικής του υπουργείου Εργασίας. Η επιβράδυνση αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε νέα μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της ερχόμενης Τετάρτης (πιθανότητα 97%), με τις αγορές να προεξοφλούν συνολικές μειώσεις 125 μονάδων βάσης έως το τέλος του 2026. Την Πέμπτη, εξάλλου, είναι προγραμματισμένη η συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ χωρίς -ωστόσο- να αναμένεται άμεσα κάποια αλλαγή στάσης και το ενδιαφέρον θα μετατοπιστεί στη μεσοπρόθεσμη προοπτική.
Υψηλές αποδόσεις και ελκυστική αποτίμηση για τις τράπεζες
Έχοντας μπει, πάντως, στην εβδομάδα που οι τράπεζες θα αρχίσουν να ανακοινώνουν τα αποτελέσματά τους για το εννεάμηνο του 2025, σηματοδοτώντας κυρίως το κλείσιμο του φετινού έτους και τις προοπτικές κερδοφορίας για το επόμενο, οι ξένοι οίκοι παίρνουν θέση, προβλέποντας και δηλώνοντας προτιμήσεις. Η Bank of America προβλέπει ότι και οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες θα έχουν διψήφια απόδοση ιδίων κεφαλαίων και παράλληλα σταθερή μερισματική ροή με συνολική απόδοση κοντά στο 7% την περίοδο 2026 – 2027. Ο αμερικανικός οίκος σημειώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να διαπραγματεύονται με discount έναντι των ευρωπαϊκών, με τον μέσο δείκτη τιμής προς ενσώματη λογιστική αξία στο 1,2 και τον μέσο δείκτη τιμής προς κέρδη στις 8 φορές για το 2026, ενώ η μέση απόδοση ιδίων κεφαλαίων διαμορφώνεται στο 14,8%. Κορυφαία επιλογή της BofA είναι η Eurobank (δίνει σύσταση αγοράς με τιμή – στόχο τα 4,64 ευρώ και περιθώριο ανόδου 38%), καθώς έχει την πιο ισορροπημένη διάρθρωση εσόδων λόγω της δραστηριοποίησης σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία, αλλά και λόγω της διείσδυσης σε δραστηριότητες ασφάλισης και διαχείρισης περιουσίας. Η εξαγορά του 80% της Eurolife, που κατείχε η Fairfax, ενισχύει σημαντικά την κερδοφορία και την κεφαλαιακή θέση της Eurobank και παράλληλα προσφέρει τη δυνατότητα για επιπλέον συνέργειες, όπως σημειώνει η BofA. Η οποία προσθέτει πως η Eurobank διατηρεί τα υψηλότερα ποσοστά κερδοφορίας στην Ευρώπη, με προβλεπόμενη απόδοση ιδίων κεφαλαίων 17,6% το 2026 και 18% το 2027. Ο δείκτης τιμής προς κέρδη διαμορφώνεται στις 7,6 φορές για το 2026 και ο δείκτης τιμής προς ενσώματη λογιστική αξία στις 1,2 φορές.
Οι εκτιμήσεις για Alpha Bank, Πειραιώς και ΕΤΕ
Σύσταση αγοράς, με τιμή-στόχο τα 3,90 ευρώ και περιθώριο ανόδου 9%, δίνει η BofA για την Alpha Bank, προβλέποντας καθαρά κέρδη 890 εκατ. ευρώ το 2025, 1,07 δισ. ευρώ το 2026 και 1,12 δισ. ευρώ το 2027 και δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων 13,9% το 2027, με δείκτη τιμής προς ενσώματη λογιστική αξία στο 1 και δείκτη τιμής προς κέρδη στις 7,4 φορές. Αγορά με νέα τιμή-στόχο τα 8,01 ευρώ και περιθώριο ανόδου 13%, συστήνει η BofA και για την Τράπεζα Πειραιώς, επισημαίνοντας ότι βρίσκεται σε τροχιά περαιτέρω βελτίωσης κερδοφορίας, με προβλεπόμενη απόδοση ιδίων κεφαλαίων 14,8% το 2026 και 14,8% το 2027. Ο δείκτης τιμής προς ενσώματη λογιστική αξία κινείται στο 1,1, ενώ ο δείκτης τιμής προς κέρδη περιορίζεται στις 7,8 φορές. Η BofA προβλέπει καθαρά κέρδη 1,1 δισ. ευρώ για την Πειραιώς το 2026 και μερισματική απόδοση πάνω από 6%, με προοπτική περαιτέρω αύξησης μέσω επαναγοράς ιδίων μετοχών. Ειδική επισήμανση κάνει η BofA στα μερίδια αγοράς στις εταιρικές χορηγήσεις που κερδίζει η Πειραιώς και εκτιμά ότι θα είναι η πρώτη τράπεζα που θα εμφανίσει θετική καθαρή αύξηση στεγαστικών δανείων μετά από πάνω από μία δεκαετία. Τέλος, ουδέτερη στάση, με τιμή-στόχο τα 13,04 ευρώ και περιθώριο ανόδου 2%, τηρεί η BofA για την Εθνική Τράπεζα, εκτιμώντας ότι ενδεχόμενες εξαγορές ή στρατηγικές επενδύσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την αποτίμηση, αλλά χωρίς άμεση προοπτική ισχυρού re-rating. Ο οίκος επισημαίνει ότι η Εθνική Τράπεζα παραμένει η πλέον κεφαλαιακά ισχυρή, με δείκτη CET1 άνω του 15% και λόγο δανείων προς καταθέσεις κάτω από 70%, γεγονός που της δίνει ευελιξία για επενδυτικές ή μερισματικές κινήσεις στο μέλλον. Επίσης, εκείνο που καθιστά τη μετοχή της Εθνικής λιγότερο ελκυστική βραχυπρόθεσμα, σύμφωνα με την BofA, είναι η περιορισμένη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων και η σταθερή αλλά όχι αυξανόμενη πιστωτική ανάπτυξη. Η απόδοση ιδίων κεφαλαίων της ΕΤΕ προβλέπεται στο 13,8% το 2026 και 13,7% το 2027, με δείκτη τιμής προς κέρδη γύρω στις 10 φορές, ενώ η μερισματική απόδοση παραμένει σχετικά υψηλή (5% περίπου), με προοπτική σταδιακής αύξησης. Σχετικά με τη μερισματική πολιτική της Εθνικής Τράπεζας, πάντως, πληροφορούμαι ότι σε ενημέρωση της διοίκησης προς τους αναλυτές την περασμένη εβδομάδα, δόθηκε «στίγμα» για το ενδεχόμενο διανομής κερδών και υψηλότερα του 60% των κερδών του 2025.
Πού εστιάζουν οι επενδυτές την προσοχή τους
Σε δύο «μέτωπα», τις μη οργανικές κινήσεις για την ενίσχυση των προμηθειών (όπως η πρόσφατη συμφωνία Eurobank – Eurolife, αλλά και ενδεχόμενες ανακοινώσεις συνεργασιών από την Εθνική Τράπεζα ή ενημέρωση για την πρόοδο της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Πειραιώς) και την προοπτική για τις ετήσιες διανομές κερδών στους μετόχους, θα επικεντρωθεί το ενδιαφέρον κατά τις παρουσιάσεις αποτελεσμάτων εννεαμήνου των ελληνικών τραπεζών, εκτιμά η JP Morgan. Ο αμερικανικός οίκος διατηρεί σύσταση overweight για όλες τις ελληνικές τράπεζες, με προτίμηση σε Eurobank και Εθνική Τράπεζα έως το τέλος του 2025. Για την Eurobank, η οποία ξεκινά τις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων στις 30 Οκτωβρίου, η JP Morgan προβλέπει συνολική διανομή του 60% των κερδών του 2025, έναντι καθοδήγησης για άνω του 50% από τη διοίκηση της Τράπεζας, ενώ για την Εθνική η JP Morgan δεν αποκλείει το payout ratio να φτάσει κοντά στο 70%, αν και αναμένει πιο σαφείς ενδείξεις.
Δάνειο 1,64 δισ. ευρώ από την Allwyn για την εξαγορά της PrizePicks
Στην άντληση κεφαλαίων ύψους 1,64 δισ. δολ. ΗΠΑ (1,41 δισ. ευρώ) προχωρά στις ΗΠΑ η Allwyn International AG. Ειδικότερα η εταιρεία πρόκειται να εκδώσει ένα Μακροπρόθεσμο Δάνειο (Term Loan Β) ύψους 1.640 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ, με στόχο την εξαγορά της αμερικανικής εταιρειας PrizePicks. Υπενθυμίζεται ότι στις 22 Σεπτεμβρίου 2025, η Allwyn, μητρική εταιρεία του ΟΠΑΠ, ανακοίνωσε ότι είχε συνάψει οριστική συμφωνία για την απόκτηση περίπου του 62,3% της PrizePicks, του μεγαλύτερου φορέα ημερήσιων virtual αθλημάτων στη Βόρεια Αμερική. Το αρχικό αντάλλαγμα σε μετρητά είναι 1,6 δις. δολάρια ΗΠΑ, υπό την επιφύλαξη των συνήθων προσαρμογών μετά το κλείσιμο. Η συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Το όχημα του κολοσσού Lactalis στην Ελλάδα για τη φέτα
Ο γαλλικός πολυεθνικός όμιλος Lactalis, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων παγκοσμίως, συνεχίζει να ενισχύει τη θέση του στη διεθνή αγορά και τις πωλήσεις φέτας μέσω της θυγατρικής του SHM Hellas Πήλιο Α.Ε.Β.Ε., η οποία καταγράφει σταθερή άνοδο πωλήσεων και κερδοφορίας, κυρίως χάρη στις εξαγωγές φέτας και άλλων προϊόντων. Eίναι χαρακτηριστικό ότι η SHM Hellas Πήλιο εμφάνισε κύκλο εργασιών ύψους 65,28 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά περίπου 4,6% σε σχέση με το 2023 (62,41 εκατ. ευρώ), έχοντας ταυτόχρονα κέρδη μετά από τους φόρους 2,38 εκατ. ευρώ την περυσινή χρονιά. Η φέτα αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της SHM Hellas Πήλιο και, κατ’ επέκταση, της παρουσίας της Lactalis στην Ελλάδα. Μέσω του εργοστασίου της εταιρείας, που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του Πηλίου, παράγονται και τυποποιούνται λευκά τυριά και φέτα υψηλής ποιότητας, τα οποία εξάγονται σε περισσότερες από 20 χώρες, με έμφαση στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Lactalis έχει επενδύσει συστηματικά στην προώθηση της ελληνικής φέτας ως premium προϊόν, αξιοποιώντας το διεθνές δίκτυο διανομής της και τα εμπορικά της σήματα όπως Président, Galbani και Bridel. Στο πλαίσιο αυτό, η SHM Hellas λειτουργεί ως παραγωγική βάση στρατηγικής σημασίας για τον όμιλο, καλύπτοντας την αυξανόμενη ζήτηση για ελληνικά τυριά στο εξωτερικό.
Πάρκινγκ στα παλιά καταστήματα
Μια φορά και έναν καιρό, την εποχή που το λιανεμπόριο άκμαζε στην Ελλάδα, την εποχή δηλαδή που «έδεναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα», στα χρόνια της μεγάλης ανοικοδόμησης, οι οικοπεδούχοι ζητούσαν από τους εργολάβους να πάρουν, από το ποσοστό της αντιπαροχής, κατάστημα και, βεβαίως, κάποιο σύγχρονο διαμέρισμα με κεντρική θέρμανση και φορμάικες στα έπιπλα κουζίνας. Τότε, στις δεκαετίες του 1970 – 1980, το να έχεις «μαγαζί», σήμαινε εξασφαλισμένο έσοδο, μήνας έμπαινε, μήνας έβγαινε. Ήταν μία αρκετά μεγάλη περίοδος, ως περίπου και στα μέσα της δεκαετίας του 1990, που μεγάλωναν οι περιφερειακές αγορές στη Θεσσαλονίκη, την Καλαμαριά και την Τούμπα, αλλά και στους Αμπελόκηπους, όπως επίσης στη Μαρτίου και τη Μπότσαρη. Τότε, λοιπόν, που «το λιανοπούλι πετούσε», κατάστημα ιδιόκτητο σήμαινε εξασφαλισμένο μηνιαίο έσοδο, εκτός λίγων εξαιρέσεων. Είχε γεμίσει το σύμπαν καταστήματα ένδυσης, υπόδησης, ειδών σπιτιού, πολλά επιπλάδικα, ηλεκτρομάγαζα, προποτζίδικα, πάρα πολλά καταστήματα μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μετά ήρθε η είσοδος των μεγάλων αλυσίδων, η οικονομική κρίση, το ηλεκτρονικό εμπόριο, μία μεγάλη πολύπλευρη ανακατάταξη, που άφησε τα περισσότερα από τα περιφερειακά μαγαζιά, ξενοίκιαστα, αλλά και πολλά καταστήματα κενά σε δρόμους του κέντρου. Τι να το κάνεις λοιπόν το ξενοίκιαστο κατάστημα; Ήρθαν νέες τάσεις αλλά και καινούργιες, πιεστικές ανάγκες και οι εξελίξεις έδωσαν απαντήσεις στο ερώτημα -σε κάποιες, όμως, των περιπτώσεων. Έτσι, πολλοί ιδιοκτήτες αιτήθηκαν τη μετατροπή των κενών καταστημάτων σε χώρους στάθμευσης, ενώ άλλοι έσπευσαν να τα διαμορφώσουν σε καταλύματα Airbnb. Όμως, πόσα καταστήματα, σε μικρότερους δρόμους, να κάνεις καταλύματα; Σε πόσα να μπορέσεις να πάρεις άδεια για πάρκινγκ; Κι έχουν μείνει να στέκουν κλειστά, περιουσιακά στοιχεία των οποίων η πραγματική αξία θα αποκαλυφθεί, μόνο όταν οι ιδιοκτήτες τα βγάλουν προς πώληση. Τι χρειάζονται οι σύγχρονες ελληνικές πόλεις; Χώρους στάθμευσης. Όταν λοιπόν παλιά, πολύ παλιά κτίρια, πάνε προς κατεδάφιση, θα μπορούσαν κάλλιστα να μετατραπούν σε πολυώροφα πάρκινγκ, τα οποία -με λογικές τιμές- θα εξασφαλίσουν σταθερό έσοδο για τον ιδιοκτήτη, τον εργολάβο ή τον διαχειριστή. Να κάτι που ίσως πρέπει να υποστηρίξει η κυβέρνηση, μέσω κινήτρων, μη τυχόν και πάρουμε ανάσα από τα ΙΧ αυτοκίνητα και βρούμε και θέσεις για τη φόρτιση των ηλεκτροκίνητων.
Έργα αναβάθμισης στο Μπάφι
Ένα από τα πιο αγαπημένα σημεία εξόρμησης των Αθηναίων, το καταφύγιο Μπάφι στην Πάρνηθα, αλλάζει όψη. Με απόφαση της υπουργού Τουρισμού Όλγας Κεφαλογιάννη εγκρίθηκε η επένδυση ύψους 176.495 ευρώ για την πλήρη αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών του ιστορικού καταφυγίου, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πέρα από την αισθητική αναβάθμιση, το έργο δίνει έμφαση στην ενεργειακή αυτονομία, με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος, αλλά και στην προσβασιμότητα, με κατασκευή μονοπατιού και WC για ΑμεΑ. Προβλέπονται, επίσης, κιόσκια, δασικοί πάγκοι και ηλεκτρικά ποδήλατα για τους επισκέπτες, μετατρέποντας το Μπάφι σ’ έναν σύγχρονο, «πράσινο» κόμβο ορεινής αναψυχής. Πέρα, όμως, από τα έργα, η ουσία είναι αλλού: η Πάρνηθα φιλοδοξεί να αποκτήσει ξανά την αίγλη της ως προορισμός τεσσάρων εποχών. Και ίσως, μέσα από τέτοιες μικρές αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις, ο ορεινός τουρισμός της Αττικής να μπορέσει να διεκδικήσει επάξια τον ρόλο του στον τουριστικό προϊόν της πρωτεύουσας.
Οι Έλληνες «πρωταθλητές» στα fake news
Η Ελλάδα αναδεικνύεται -δυστυχώς- πρωταθλήτρια Ευρώπης στην έκθεση σε παραπληροφόρηση. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου «Social Media 2025», πάνω από επτά στους δέκα Έλληνες (74%) δηλώνουν ότι ήρθαν αντιμέτωποι με ψευδείς ή παραπλανητικές ειδήσεις την τελευταία εβδομάδα, ποσοστό που ξεπερνά αισθητά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (66%). Η έντονη δραστηριότητα των Ελλήνων στα social media, όπου το Facebook (68%), το YouTube (56%) και το Instagram (46%) λειτουργούν πλέον ως βασικές πηγές ενημέρωσης, αυξάνει και την έκθεσή τους σε ανεπιβεβαίωτο περιεχόμενο. Ακόμη πιο ανησυχητικό: 16% δηλώνει ότι εκτίθεται «πολύ συχνά» σε fake news, ενώ μόλις 5% πιστεύει ότι δεν έχει εκτεθεί ποτέ. Αυτό που γίνεται ξεκάθαρο από τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου, είναι πως σ’ ένα τοπίο όπου η ενημέρωση γίνεται με scroll και όχι με έρευνα, η παιδεία στα μέσα και η κριτική σκέψη είναι η μόνη ουσιαστική άμυνα. Η είδηση πλέον δεν χρειάζεται απλώς να διαβάζεται, πρέπει και να ελέγχεται.