Οι δύο επιλογές για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο
H διαρροή της λύσης για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, έστω και αν από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών διατείνεται ότι δεν είναι η τελική λύση, μάλλον έχει καταφέρει να εξοργίσει, παρά να καθησυχάσει τους δανειολήπτες σε ελβετικό. Σύμφωνα με την προωθούμενη ρύθμιση, οι δανειολήπτες θα έχουν δύο εναλλακτικές: α) Να ρυθμίσουν διμερώς με την τράπεζα ή τον servicer το υπόλοιπο του δανείου τους, το οποίο θα μετατραπεί σε ευρώ, με κούρεμα στην ισοτιμία από 15% έως 50% και με σταθερό επιτόκιο από 2,30% έως 2,90%. Η ρύθμιση θα λαμβάνει υπ’ όψιν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ενώ θα δίνει και τη δυνατότητα για επιμήκυνση της αποπληρωμής έως 5 έτη. β) Ο δανειολήπτης να μπει στον εξωδικαστικό μηχανισμό, μετατρέποντας και πάλι το υπόλοιπο του δανείου σε ευρώ και ακολουθώντας όσα προβλέπει ο εξωδικαστικός. Λογικές και οι δύο επιλογές, αφού και οι οφειλέτες θα επιτύχουν κούρεμα της οφειλής αναλόγως των πραγματικών οικονομικών τους δεδομένων, και διατηρείται μια ισορροπία δικαιοσύνης για όλους τους άλλους δανειολήπτες, είτε αυτούς σε ελβετικό φράγκο που έχουν αποπληρώσει τα δάνειά τους είτε προς όλους τους οφειλέτες σε ευρώ, που προτίμησαν μια τόσο σοβαρή απόφαση, όπως η λήψη στεγαστικού δανείου, να τη λάβουν με κριτήρια μακροπρόθεσμα (πληρώνοντας ένα υψηλότερο επιτόκιο, αλλά σε νόμισμα στο οποίο έχουν και το εισόδημά τους) και όχι με κριτήριο βραχυπρόθεσμου κέρδους (από τη χαμηλότερη ισοτιμία και το μηδενικό επιτόκιο, που πρόσφερε το ελβετικό φράγκο).
Το αδιέξοδο και οι ρεαλιστικές λύσεις
Για τους δανειολήπτες του ελβετικού φράγκου καμία από τις ανωτέρω επιλογές δεν κρίνεται ικανοποιητική, καθώς πάγιο αίτημά τους είναι τα δάνειά τους να μετατραπούν στην αρχική ισοτιμία ευρώ/ελβετικού φράγκου, στην οποία είχαν συναφθεί. Γιατί λένε ότι εξαπατήθηκαν από τις τράπεζες, πιστεύοντας ότι η ισοτιμία ήταν εγγυημένη και μετά ήρθε ξαφνικά (στις αρχές του 2015) η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας να άρει το πλαφόν της ισοτιμίας και να ανατιμήσει το ελβετικό φράγκο πάνω από 50%. Προφανώς, κανείς δεν θα ήθελε να βρεθεί μπροστά σε μια τέτοια εξέλιξη, που από τη μια στιγμή στην άλλη θα του αύξανε το υπόλοιπο της οφειλής στο διπλάσιο. Και μάλιστα στις αρχές του δανείου, όταν ο δανειολήπτης εξοφλεί κυρίως τόκους και όχι κεφάλαιο. Αλλά αυτό συνιστά εξαπάτηση; Είχε υπογράψει συμβόλαιο η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας ότι θα διατηρούσε σταθερή την ισοτιμία; Είχαν πει κάτι τέτοιο στους δανειολήπτες οι τράπεζες; Μάλλον όχι, γιατί τότε όλοι θα είχαν δάνεια σε ελβετικό. Απαγορευόταν να γυρίσει κάποιος το δάνειό του από ελβετικό σε ευρώ; Πάρα πολλοί το έκαναν για να βάλουν εγκαίρως το stop loss. Και αν αυτό ικανοποιεί τους εναπομείναντες δανειολήπτες σε ελβετικό, οι τράπεζες και οι servicers επίσης θα ζημιωθούν από την προωθούμενη ρύθμιση, με ποσό που υπολογίζεται έως τα 750 εκατ. ευρώ. Τι μπορούν, λοιπόν, να περιμένουν ρεαλιστικά οι δανειολήπτες του ελβετικού φράγκου; Θυμίζω ότι αρχικά όσοι είχαν λάβει δάνειο σε ελβετικό φράγκο ήταν 70.000 και σήμερα έχουν μειωθεί σε περίπου 35.000, με δάνεια ύψους 4,5-5 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους 20.000 δάνεια -ποσού 2,5 δισ. ευρώ- και τα υπόλοιπα ανήκουν στους servicers. Πρόκειται για δάνεια κυρίως στεγαστικά και ένα μικρό ποσοστό επαγγελματικά, τα οποία συνάφθηκαν την τριετία 2006 – 2009, με αιχμή το 2007, σε μια ισοτιμία 1,67 με το ευρώ και με κυμαινόμενα επιτόκια, που ξεκίνησαν από 1,5% και έφτασαν μέχρι και άνω του 2,5% (σε κάποια δάνεια που ρυθμίστηκαν διμερώς με τις τράπεζες μέσω επιμήκυνσης και τμηματικής αποπληρωμής, το επιτόκιο διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα έναντι της αρχικής σύμβασης). Σήμερα η ισοτιμία ευρώ/ελβετικού φράγκου έχει πέσει σε 0,92 φράγκα ανά 1 ευρώ. Αναμφίβολα, η κατάσταση ήταν και παραμένει δύσκολη για τους δανειολήπτες του ελβετικού, αλλά πρέπει να μπει ένα τέλος στο σίριαλ. Σημειώνεται ότι στις 5 Δεκεμβρίου θα εκδικαστεί στον Άρειο Πάγο νέα προσφυγή του Συλλόγου Δανειοληπτών σε Ελβετικό Φράγκο κατά των τραπεζών. Και περιμένουμε την τελική ρύθμιση από το υπουργείο Οικονομικών, η οποία είναι πολύ κοντά.
Έρχονται αναβαθμίσεις τραπεζών από τη Fitch
Μ’ ένα μεγάλο επιπλέον ατού, την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Fitch την περασμένη Παρασκευή, στην κλίμακα ΒΒΒ, θα έχουν να πορευτούν οι τράπεζες στις παρουσιάσεις τους στη διεθνή επενδυτική κοινότητα, στα συνέδρια της JP Morgan την ερχόμενη Παρασκευή 21 Νοεμβρίου και της Morgan Stanley με ΕΧΑΕ την 1η και 2α Δεκεμβρίου. Η Fitch είχε επισκεφθεί τις ελληνικές τράπεζες τον Σεπτέμβριο και είχε εμφανιστεί ιδιαίτερα ικανοποιημένη από τις επιδόσεις τους και εντυπωσιασμένη από την ποιότητα των χαρτοφυλακίων, την πιστωτική επέκταση, αλλά και τη μείωση των «κόκκινων» δανείων. Πλέον, μετά την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, δεν αποκλείεται μέχρι το τέλος του έτους η Fitch να προχωρήσει και σε αναβαθμίσεις των τραπεζών. Θυμίζω ότι ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε τις ελληνικές τράπεζες την 1η Απριλίου, με την Εθνική Τράπεζα και τη Eurobank σε βαθμίδα ΒΒΒ- και σταθερή προοπτική και τις Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς σε βαθμίδα ΒΒ+ με θετική προοπτική. Περαιτέρω αναβάθμιση δεν φαίνεται να εμποδίζεται άμεσα, αφού οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες απέδειξαν και με τα αποτελέσματα εννεαμήνου ότι κινούνται σε σταθερή ανοδική τροχιά κερδοφορίας, με ισχυρές αντιστάσεις στη μείωση των επιτοκίων και των εσόδων από τόκους, ικανότητα παραγωγής εσόδων από διαφοροποιημένες πηγές και ισχυρή πιστωτική επέκταση, που από το 2026 θα αφορά και τη λιανική τραπεζική. Στο εννεάμηνο τα καθαρά κέρδη των τεσσάρων ανήλθαν σε 3,5 δισ. ευρώ, με τα έσοδα από τόκους να ξεπερνούν τα 6 δισ. και τα έσοδα από προμήθειες το 1,7 δισ. ευρώ. Όσο για την πιστωτική επέκταση, οι στόχοι έτους έχουν ξεπεραστεί άνω των 2 δισ. ευρώ και οδεύουν για καθαρή πιστωτική επέκταση τουλάχιστον 13,5 δισ. ευρώ φέτος.
Η Aegean Baltic Bank επεκτείνεται στη Βόρεια Ελλάδα
Πιο κοντά στους ιδιώτες καταθέτες και επενδυτές φαίνεται ότι θέλει να φέρει την Aegean Baltic Bank ο νέος της μεγαλομέτοχος, Τέλης Μυστακίδης, καθώς στόχος είναι το άνοιγμα του πρώτου καταστήματος της τράπεζας και στη Θεσσαλονίκη. Η τράπεζα, που έχει τρία καταστήματα στην Αθήνα, δραστηριοποιείται κυρίως στη ναυτιλία και στα μεγάλα corporate δάνεια, με έμφαση στην ενέργεια και στα εμπορικά ακίνητα. Στο τέλος του α’ εξαμήνου παρουσίασε καθαρά κέρδη 6,6 εκατ. ευρώ, δανειακό χαρτοφυλάκιο ύψους 512 εκατ. ευρώ (με σημαντικές προοπτικές αύξησης, καθώς εν εξελίξει βρίσκονταν συμφωνίες ή συζητήσεις για νέες δανειοδοτήσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ) και καταθέσεις ύψους 942 εκατ. ευρώ.
ΒΟΑΚ: Έρχεται η έγκριση της ΜΠΕ για το τμήμα «Χανιά-Κίσσαμος»
Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου αναμένεται να εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το τμήμα «Χανιά – Κίσσαμος» του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), όπως ανακοίνωσε χθες ο υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Κρήτη. Η έγκριση της ΜΠΕ αποτελεί κρίσιμο βήμα για την προώθηση των έργων αναβάθμισης του οδικού άξονα, με βασικό στόχο την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και τη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων σ’ έναν από τους πιο επιβαρυμένους και επικίνδυνους δρόμους του νησιού. Η πολυαναμενόμενη έγκριση της ΜΠΕ είναι αυτή που θα επιτρέψει την εκκίνηση της σύμβασης παραχώρησης, δίνοντας τη δυνατότητα στον παραχωρησιούχο να απορροφήσει πρόσθετους πόρους για την υλοποίηση του έργου και να μη βασίζεται αποκλειστικά σε ίδια κεφάλαια. Στα πρώτα τμήματα που δρομολογείται να κατασκευαστούν περιλαμβάνονται η παράκαμψη Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου, καθώς και οι πρώτες εργασίες σε νέα σήραγγα. Τα συγκεκριμένα έργα συνδέονται άμεσα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, γεγονός που επιταχύνει την προώθησή τους. Παράλληλα, ο υφυπουργός αναφέρθηκε και στην πρόοδο των έργων στο τμήμα του ΒΟΑΚ στο Λασίθι, από τη Χερσόνησο έως τον Άγιο Νικόλαο και σε ορισμένες παρεμβάσεις στη Νεάπολη, τονίζοντας ότι «προχωρούν με πολύ γρήγορους ρυθμούς». Συνολικά, τα έργα στον ΒΟΑΚ βρίσκονται σε φάση επιτάχυνσης, με την κυβέρνηση να επιδιώκει να κλείσει εκκρεμότητες και να δώσει ώθηση σ’ ένα από τα σημαντικότερα οδικά έργα της χώρας.
Γιατί κάνουν εκπτώσεις τα Attica
Εκπτωτική καμπάνια πραγματοποιεί αυτό το διάστημα, όπως πληροφορείται η στήλη, η αλυσίδα πολυκαταστημάτων Attica. Πρόκειται για εκπτώσεις που προηγούνται παραδοσιακά της εορταστικής περιόδου και δεν σχετίζονται με την Βlack Friday, την οποία πραγματοποιούν κάθε χρόνο τα Attica, σε εταιρείες προϊόντων οι οποίες παρουσιάζουν μέτρια κινητικότητα. Οι εκπτώσεις αυτές είναι της τάξεως του 20% έως 30% σε επιμέρους μάρκες και όχι στο σύνολο του κωδικολογίου. Με αυτόν τον τρόπο, τα πολυκαταστήματα καταφέρνουν τρία πράγματα: αφενός να πωλούν προϊόντα που δεν έχουν τόσο μεγάλη ζήτηση δίνοντας το κίνητρο της έκπτωσης, αφετέρου δημιουργούν αγοραστική κίνηση στα καταστήματα και ποντάρουν σε παράλληλες αγορές, βάζοντας τον κόσμο στη διαδικασία αγορών ακόμα και μαρκών που δεν έχουν έκπτωση. Τρίτος παράγοντας είναι η πώληση προϊόντων σ’ έναν μήνα όπως ο Νοέμβριος, ο οποίος παραδοσιακά είναι ένας μήνας αρκετά υποτονικός για το λιανεμπόριο της χώρας, εν αναμονή της εορταστικής περιόδου και του δώρου Χριστουγέννων, αλλά και των εκπτώσεων που θα ακολουθήσουν στις αρχές του επόμενου έτους.
Μόνος δρόμος η ακύρωση των αδειών λειτουργίας
Την ακύρωση της άδειας δόμησης του κτιρίου στη Λάρισα, στο οποίο λειτουργούν το ΙΕΚ Όμηρος και το Aegean College, αποφάσισε το Συμβούλιο της Επικρατείας με την υπ’ αριθμ. 1725/2025 απόφασή του, με την οποία ακύρωσε την υπ’ αριθμ. 78/2018 άδεια δόμησης της ΥΔΟΜ Λάρισας περί αλλαγής χρήσεως στο πενταώροφο κτίριο επί των οδών Πατρόκλου και Ρούσβελτ. Το κτίριο αυτό είχε παραδοθεί στις φλόγες τον Μάρτιο του 2018 και υπήρχαν φόβοι για πιθανές επιπτώσεις στη στατικότητά του, ενώ από τις τεχνικές εκθέσεις των πραγματογνωμώνων προέκυπτε η ακαταλληλότητα του κτιρίου, καθώς δεν πληρούσε τις προυποθέσεις για τη χρήση εκπαιδευτηρίου, το οποίο στεγάζει σπουδαστές, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό. Κατά της απόφασης της Πολεοδομίας Λάρισας είχε κατατεθεί τεκμηριωμένη προσφυγή, με την οποία ζητήθηκε να ακυρωθεί η άδεια δόμησης και η αλλαγή χρήσης, καθώς -όπως αναφερόταν- έθετε σε κίνδυνο τις ζωές νέων παιδιών και του προσωπικού που εισέρχονται καθημερινά στο κτίριο. Το ερώτημα που τίθεται μετά την αμετάκλητη απόφαση του ΣτΕ είναι γιατί εξακολουθούν να γίνονται μαθήματα στο εν λόγω κτίριο. Με βάση τα παραπάνω, ο μόνος δρόμος πλέον είναι η άμεση ανάκληση των αδειών λειτουργίας, σε συμμόρφωση προς την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως έχουν υποχρέωση να πράξουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, σ’ ένα θέμα για το οποίο είναι ενήμερο το υπουργείο Παιδείας. Εξάλλου, όπως προβλέπει η νομοθεσία στην περίπτωση αυτήν, οι σπουδαστές θα μπορούν να ενταχθούν σε άλλες εκπαιδευτικές δομές που θα επιλέξουν, χωρίς επιβαρύνσεις.
Η Ελλάδα κερδίζει από το φθινόπωρο
Στο Συμβούλιο των Προέδρων της ΠΟΞ, στο περιθώριο της Philoxenia, ο Γιάννης Χατζής έριξε το βάρος σε μια τάση που συζητείται ολοένα και περισσότερο στους διαδρόμους του τουρισμού: η σεζόν… γλιστρά προς τα πίσω. Όπως είπε, οι τελευταίες εβδομάδες του Οκτωβρίου ήταν «εντυπωσιακές», με αφίξεις που σε μεγάλους προορισμούς εκτινάχθηκαν ακόμη και 70% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια, όπως παραδέχτηκε, τα απόλυτα μεγέθη παραμένουν μικρά, όμως η εικόνα είναι καθαρή: η Ελλάδα κερδίζει από το φθινόπωρο. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η μετατόπιση δεν οφείλεται σε κάποια «μαγική» συνταγή, αλλά στην ωρίμανση της ζήτησης και τη σταδιακή αναδιάταξη των ταξιδιωτικών συνηθειών. Το 2025 αναμένεται θετικό, με έσοδα και αφίξεις σε άνοδο. Ωστόσο, η στάσιμη κατά κεφαλήν δαπάνη υπενθυμίζει πως η ποσοτική αύξηση δεν αρκεί. Η παράταση της σεζόν μπορεί να γίνει πολύτιμο χαρτί μόνο αν συνοδευτεί από αναβαθμισμένο προϊόν και πιο στοχευμένες υπηρεσίες. Και μια σημείωση από το «μέτωπο» της Θεσσαλονίκης: παρά την υψηλή κίνηση στο «Μακεδονία», τα ξενοδοχεία δεν βλέπουν αντίστοιχα οφέλη, καθώς η ζήτηση κατευθύνεται σε άλλους προορισμούς ή στη βραχυχρόνια μίσθωση. Έτσι, η μετατόπιση της σεζόν ίσως δίνει ευκαιρίες, αλλά δεν λύνει από μόνη της τα χρόνια ζητήματα του κλάδου.
Βιομηχανικό ρεύμα: «Κλείδωσαν» οι επιδοτήσεις στη Γερμανία, εν αναμονή οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα
«Στο ακουστικό τους» περιμένουν οι ελληνικές βιομηχανίες την παρέμβαση που τους έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, τη στιγμή που άλλες χώρες της ΕΕ κινούνται δυναμικά προς την κατεύθυνση της στήριξης των δικών τους βιομηχανιών. Εξέλιξη που υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων επιχειρήσεων έναντι εκείνων που στηρίζονται από τις κυβερνήσεις τους. Τελευταίο παράδειγμα η Γερμανία, που προωθεί σχήμα μέσω του οποίου θέτει «πλαφόν» στα 50 ευρώ στην τιμή της Μεγαβατώρας για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις για την τριετία 2026-2028. Όπως δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η κυβέρνηση συνασπισμού κατέληξε σε συμφωνία έπειτα από μήνες διαβουλεύσεων, ενώ και οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού), που πρέπει να εγκρίνει το μέτρο, έχουν «σχεδόν ολοκληρωθεί». Το γερμανικό σχήμα επικεντρώνεται σε κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η χαλυβουργία και η χημική βιομηχανία, που έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι δεν μπορούν να σταθούν με αξιώσεις στις διεθνείς αγορές με κόστος ενέργειας σχεδόν διπλάσιο από αυτό των ΗΠΑ. Ανάλογες προειδοποιήσεις έχουν απευθύνει προς την κυβέρνηση και οι επικεφαλής των ελληνικών βιομηχανικών συνδέσμων, τονίζοντας ότι ο χρόνος τρέχει, ωστόσο «λευκός καπνός» για την παρέμβαση δεν έχει ακόμα βγει. Η πρώτη άτυπη προθεσμία που είχε τεθεί, η Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ στις αρχές Οκτωβρίου, παρήλθε άπρακτη και ζητούμενο είναι να μη συμβεί το ίδιο και με τη δεύτερη άτυπη προθεσμία, που είναι τα τέλη του τρέχοντος μήνα. Οψόμεθα…
