Η αμελητέα μείωση των τιμών
Πόσο μειώθηκαν οι τιμές στα ράφια στα σούπερ μάρκετ τον τελευταίο έναν χρόνο; Μιλάω για το διάστημα από τον Μάιο του 2024 έως και τον Απρίλιο του 2025. Η απάντηση είναι μόλις 0,34%. Θυμίζουμε όμως ότι σε πρόσφατο ρεπορτάζ του το powergame.gr είχε αναφέρει πως η αύξηση των τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ από το 2021 έως και το 2024 ξεπέρασε το 19%. Επομένως, η όποια μείωση τιμών είναι μεν ευπρόσδεκτη, πλην όμως αμελητέα.
Επομένως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ανακουφίζει μία μεγάλη μερίδα του ελληνικού πληθυσμού, σε μία περίοδο που το διαθέσιμο οικογενειακό αλλά και ατομικό εισόδημα είναι αρκετά πιεσμένο. Αναφέρουμε εδώ ότι ο πληθωρισμός συνεχίζει να υπάρχει, έστω και σε μειωμένο ποσοστό, δηλαδή 0,23% τον φετινό Απρίλιο σε σχέση με τον Απρίλιο του 2024. Ωστόσο, όπως είναι εύληπτο, οι όποιες ανατιμήσεις έγιναν ήρθαν για να μείνουν. Κανείς νοήμων πολίτης αυτήν τη στιγμή δεν προσδοκά ότι θα δούμε ξανά τιμές του 2019 στην Ελλάδα.
Η γκρίνια από τους μικρότερους servicers
Γκρίνιες ακούγονται από τους μικρότερους servicers, αλλά και από τους επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο λόγος είναι ότι οι πωλητές, βασικά οι τράπεζες (εκτός και αν πρόκειται για πωλήσεις στη δευτερογενή αγορά), θέτουν όρο στους ενδιαφερόμενους αγοραστές ότι θα προχωρήσουν στην πώληση μόνο εφόσον η διαχείριση του χαρτοφυλακίου παραμείνει στον υφιστάμενο servicer. Κάπως έτσι, η αγορά των «κόκκινων» δανείων έχει συγκεντρωθεί στους τέσσερις μεγάλους servicers που ελέγχουν το 90% των υπό διαχείριση χαρτοφυλακίων.
Βεβαίως, επειδή η ζωή δίνει τις λύσεις όπου υπάρχει πρόβλημα, αναγκαστικά η γιγάντωση των τεσσάρων μεγάλων servicers θα οδηγήσει και σε σύναψη συνεργασιών με μικρότερους της αγοράς. Οπότε, θα υπάρξει ψωμί για περισσότερους από την πίτα των υπό διαχείριση «κόκκινων» δανείων, ύψους περίπου 75 δισ. ευρώ. Αν και όχι για όλους, αφού οι 18 servicers σήμερα (ήταν 23 πέρυσι) είναι δεδομένο ότι θα περιοριστούν σταδιακά, όσο θα λιγοστεύουν και τα «κόκκινα» δάνεια στην πραγματική οικονομία. Από τα 75 δισ. των υπό διαχείριση NPLs, περίπου τα 25,5 δισ. είναι δάνεια επιχειρήσεων, εκ των οποίων περίπου 10,7 δισ. δάνεια μικρομεσαίων. Τα υπό διαχείριση δάνεια ιδιωτών ανέρχονται σε 39 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 22,8 δισ. είναι στεγαστικά δάνεια.
Τα funds και τα δάνεια για κόκκινα χαρτοφυλάκια
Μια και ο λόγος για τα «κόκκινα» δάνεια, ακούω κι άλλες γκρίνιες, οι οποίες όμως δεν έχουν βάση. Λένε, λοιπόν, κάποιοι ότι οι τράπεζες δανείζουν τους επενδυτές για να αγοράσουν «κόκκινα» χαρτοφυλάκια προς πώληση και οι τελευταίοι βάζουν ως ενέχυρο για το δάνειο το ίδιο το χαρτοφυλάκιο. Έτσι, υποστηρίζουν οι κακές γλώσσες, οι τράπεζες θα καταλήξουν να φεσωθούν τα δάνεια που πούλησαν, αν δεν ξεπληρωθεί το δάνειο που έδωσαν. Για να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους βάση: Κατ’ αρχάς, ο δανεισμός των funds από τις τράπεζες για αγορές χαρτοφυλακίων είναι κοινή πρακτική διεθνώς. Ολόκληρη Berkshire Hathaway -που είναι και επίκαιρη λόγω της αποχώρησης του εμβληματικού Γουόρεν Μπάφετ από το τιμόνι της εταιρείας στα τέλη του έτους, έχει δανειστεί δισεκατομμύρια.
Επιπλέον, όμως, μιλάμε για funds (βλέπε Fortress, Davidson Kempner κ.ά., που έχουν δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά κόκκινων δανείων) τεραστίων μεγεθών και σοβαρότητας-φερεγγυότητας. Το πλέον δε σημαντικό: μετά την αποεπένδυση του ΤΧΣ, τα μετοχολόγια των τραπεζών είναι τίγκα στα funds, σε μεγάλο ποσοστό δε των long term only. Που σημαίνει ότι υπάρχει εκπροσώπηση των μετόχων αυτών και στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών. Οπότε, λίγο δύσκολο έως αδύνατον, πλέον, να περάσουν κάτω από το ραντάρ δάνεια-«φούσκες», ειδικά δε και με τους ασφυκτικούς εποπτικούς ελέγχους.
Τα σχέδια της Ten Brinke σε Σπάτα και το θολό τοπίο στο Ελληνικό
Με ταχείς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες για την κατασκευή του data center της DAMAC και του Ομίλου ΔΕΗ στα Σπάτα, το οποίο υλοποιεί η Ten Brinke. Σύμφωνα με πληροφορίες, επιθυμία των επενδυτών είναι το έργο ως προς το κομμάτι της κτιριακής υποδομής να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025, εφόσον δεν προκύψουν καθυστερήσεις. Την ίδια στιγμή, η Ten Brinke προχωρεί στην ανάπτυξη ενός νέου retail park στο Ηράκλειο, στην περιοχή κοντά στο παλιό αεροδρόμιο, ενώ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σχετικά με τον ΝΟΚ, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τη δική της επενδυτική παρουσία στο Ελληνικό.
Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία έχει ήδη τροποποιήσει τρεις φορές τις μελέτες για τις branded κατοικίες που σχεδιάζει, ενώ είναι διατεθειμένη να αναλάβει και τα απαραίτητα έργα υποδομής για να «τρέξει» η επένδυση. Παράλληλα, στα αρχικά της σχέδια περιλαμβανόταν και η απόκτηση νέων εκτάσεων εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου, καθώς η Lamda έχει ήδη ανακοινώσει ότι βρίσκεται στον αέρα νέος διαγωνισμός για πώληση οικοπέδων . Ωστόσο, οι καθυστερήσεις και η αβεβαιότητα γύρω από τις αγοραπωλησίες γης λόγω του ΝΟΚ έχουν «παγώσει» προσωρινά τη διαδικασία, ενώ δεν αποκλείεται να χρειαστεί και αναπροσαρμογή στην τιμή πώλησης των οικοπέδων.
Θέατρο Λυκαβηττού: Στο προσκήνιο ξανά η σύμβαση με την ΕΤΑΔ
Στη δημόσια συζήτηση επανήλθε η υπόθεση του Θεάτρου του Λυκαβηττού, έπειτα από τοποθετήσεις του Χάρη Δούκα. Το θέατρο, το οποίο ανακαινίστηκε πρόσφατα με χρηματοδότηση ύψους περίπου 3 εκατομμυρίων ευρώ από τον Δήμο Αθηναίων, λειτουργεί με βάση μισθωτική σύμβαση που υπεγράφη το 2021, επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη, μετά τη μεταβίβασή του από την ΕΤΑΔ στον Δήμο.
Ο Δήμος διαχειριζόταν για χρόνια το μεγαλύτερο μέρος του λόφου του Λυκαβηττού, με εξαίρεση τα 35,6 στρέμματα της κορυφής, που παρέμεναν στην κυριότητα του Δημοσίου. Αν και υπήρξε μακροχρόνιο αίτημα για την παραχώρησή τους, αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω νομικών περιορισμών που ισχύουν για την ΕΤΑΔ, η οποία δεν μπορεί να εκχωρεί ακίνητα χωρίς αντάλλαγμα. Αντ’ αυτού, προχώρησε σε συμφωνία μίσθωσης με τον Δήμο. Ο σημερινός δήμαρχος, Χάρης Δούκας, χαρακτήρισε τη σύμβαση ως οικονομικά επιβαρυντική, καθώς -όπως ανέφερε- ο Δήμος πληρώνει 40.000 ευρώ τον μήνα για τη χρήση του χώρου, συν 500.000 ευρώ ετησίως για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, ενώ αποδίδει και ποσοστό 20% των εσόδων από κάθε συναυλία. Παράλληλα, επισήμανε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη επαφές για την επαναδιαπραγμάτευση των όρων, με στόχο τη μείωση τόσο του μισθώματος, όσο και του ποσοστού επί των εσόδων.
Εκατομμύρια για την ενίσχυση του κτιρίου των ΒΕΘ και ΕΕΘ
Περί τα 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς, θα κοστίσει η ενίσχυση του διατηρητέου κτιρίου στην Πλατεία Αριστοτέλους 27 στη Θεσσαλονίκη και ήδη το θέμα έχει αρχίσει να απασχολεί το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο, όπως και το Επαγγελματικό, που στεγάζονται στο συγκεκριμένο μεγάλο ακίνητο. Το κτίριο έχει τα… ζητήματά του, κάτι που ήταν ορατό διά γυμνού οφθαλμού, από την πτώση επιχρισμάτων. Όπως όμως διαπιστώθηκε από επιστήμονες της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, έχει τα ζητήματά του και στο εσωτερικό, σε δομικά στοιχεία κυρίως του υπογείου, αλλά όχι μόνο. Στην παρουσίαση της τεχνικής έκθεσης τονίσθηκε μεν ότι δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος από τη χρήση του κτιρίου, στο οποίο άλλωστε εργάζονται σε καθημερινή βάση περί τους 40 υπαλλήλους και συνεργάτες των δύο Επιμελητηρίων, αλλά πως ο φέρων οργανισμός χρήζει ενίσχυσης.
Τα θέματα που προκύπτουν είναι τα εξής: Ολοκλήρωση και παράδοση της μελέτης από τους πανεπιστημιακούς μελετητές. Συνεννόηση με το υπουργείο Ανάπτυξης, που είναι το εποπτεύον υπουργείο των Επιμελητηρίων, σχετικά με το τι δέον πράττειν, για να προχωρήσει η αποκατάσταση, που δεν θα αφορά μόνο εργασίες πολιτικού μηχανικού, αλλά και ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα και αρχιτεκτονικά στοιχεία. Υπάρχει η ελπίδα ότι η ενίσχυση θα μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας ή από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ή από κάποιο άλλο πρόγραμμα. Πέραν αυτού, θα πρέπει να βγούνε διαγωνισμοί για τις οριστικές μελέτες, αλλά και για τα κατασκευαστικά, και η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων να εγκρίνει τις μελέτες.
Όταν γίνει και ολοκληρωθεί αυτή η ενίσχυση, το κτίριο των ΕΕΘ και ΒΕΘ θα πάρει μία παράταση «καλής ζωής» για τα επόμενα 80-100 χρόνια. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι τη Θεσσαλονίκη την έχουν επισκεφθεί αρκετοί ισχυροί σεισμοί, όπως επίσης ότι το κτιριακό απόθεμα της πόλης είναι μεγάλης ηλικίας και δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του ισχύοντος αντισεισμικού κανονισμού, αλλά ούτε καν του κανονισμού του 1984, δηλαδή με τις κρίσιμες προσθήκες που είχαν γίνει μετά τον μεγάλο σεισμό της Θεσσαλονίκης του 1978. Αυτό είναι ένα κρίσιμο θέμα που δεν αφορά μόνο το συγκεκριμένο κτίριο, αλλά και πολλά ακόμη δημόσια κτίρια, όπως νοσοκομεία και εκπαιδευτήρια, χώρους στους οποίους συναθροίζονται μεγάλοι αριθμοί ατόμων και των οποίων η ασφάλεια τίθεται σε κίνδυνο, σε περίπτωση εκδήλωσης ισχυρού σεισμού.
Η European Dynamics αναβαθμίζει την ICT υποδομή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς
Στην European Dynamics ανατέθηκε το έργο της αναβάθμισης των πληροφοριακών συστημάτων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Το έργο ανέρχεται σε 9,2 εκατ. ευρώ (11,4 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ) και έχει διάρκεια 14 μήνες, καθώς χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και η προθεσμία λήξη της υλοποίησης πρέπει να είναι πριν από το τέλος Αυγούστου 2026. Το έργο διεκδικούσε και η εταιρεία Profile και είναι από τα λίγα έργα πληροφορικής που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και είχε ανταγωνισμό. Αυτό διακρίνεται και από το επίπεδο της έκπτωσης που προσφέρθηκε και η οποία ανήλθε σε 18% από τον προϋπολογισμό του έργου. Συνήθως τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού του Ταμείου Ανάκαμψης ανατίθενται με διαδικασίες που σπανίως προσελκύουν δεύτερο παίκτη. Έτσι, οι εκπτώσεις από τις προϋπολογισθείσες αξίες ανέρχονται σε 1% έως 4%.
Στη Nova ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΟΤ
Σύμβαση ύψους 7,5 εκατ. ευρώ (9,3 εκατ. ευρώ με το ΦΠΑ) υπέγραψαν η εταιρεία Nova και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Το έργο αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ) και έχει διάρκεια 10 μήνες, καθώς χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το έργο διεκδίκησε και ο ΟΤΕ, αλλά η προσφορά που έκανε τον έβγαλε εκτός κούρσας, αφού το τίμημα που πρόσφερε (9,06 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ) ήταν υψηλότερο από τον προϋπολογισμό του έργου (7,59 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ). Το έργο περιλαμβάνει δύο προαιρέσεις, μία για την αύξηση του αντικειμένου του έργου και μία για την αύξηση της περιόδου συντήρησης, συνολικού ύψους 4,5 εκατ. ευρώ (5,6 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ).
Έτσι, ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του ΕΟΤ μπορεί να ανέλθει στα 12 εκατ. ευρώ (14,9 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ). Το έργο έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη ενός καινοτόμου συστήματος, το οποίο θα παρέχει σημαντικές τουριστικές πληροφορίες με γρήγορο και απλό τρόπο, καθώς και μια σειρά χρήσιμων λειτουργιών, όπως αυτοματοποιημένες τουριστικές υπηρεσίες, αποτελεσματική αναζήτηση τουριστικών αξιοθέατων, παροχή πληροφοριών σχετικά με πραγματικές αποστάσεις, ταξίδια, ναύλους, εισιτήρια.
Ζητούμενο η ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων
Μπορεί η Ελλάδα να έχει κάνει σοβαρά ψηφιακά βήματα, ωστόσο οι επιχειρήσεις και δη οι μικρές μακράν απέχουν από αυτό που ονομάζουμε ψηφιακή ωριμότητα. Για την ακρίβεια, το 2024, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, μόνο το 53% των ελληνικών επιχειρήσεων κατάφεραν να φτάσουν σε ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ανέρχεται στο 74%.Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως η Δανία (90%) και η Φινλανδία (93%), ενώ πλησιάζει χώρες όπως η Βουλγαρία (50%), που επίσης αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεών τους. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στην Ελλάδα παρουσιάζουν σχετικά μέτριο επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας και καινοτομίας, με την πρόοδο να είναι αργή. Επιπλέον, η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το cloud και η ανάλυση δεδομένων παραμένει περιορισμένη, με μόλις το 33,5% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα να τις χρησιμοποιούν, έναντι 54,6% στην Ε.Ε. συνολικά… Είναι μακρύς ο δρόμος για την ψηφιακή ολοκλήρωση… Και δαπανηρός, θα προσθέσουμε…
Πρατήρια καυσίμων με μέτοχο τον Βίκτωρα Ρέστη
Όχι μία, όχι δύο, αλλά πέντε εταιρείες με το όνομα ΕΛΒΟΡ έχουν ιδρυθεί με μέτοχο τον εφοπλιστή Βίκτωρα Ρέστη και κύριο αντικείμενο δραστηριότητας την πώληση καυσίμων για οχήματα. Χθες αναρτήθηκε στο ΓΕΜΗ η ίδρυση των ΕΛΒΟΡ ΤΡΙΑ, ΕΛΒΟΡ ΤΕΣΣΕΡΑ και ΕΛΒΟΡ ΠΕΝΤΕ με μετοχικό κεφάλαιο 25.000 ευρώ εκάστη και μοναδικό μέτοχο τον Β. Ρέστη. Σύμβουλος και διαχειριστής των εταιρειών είναι ο Κων/νος Ζαφειρόπουλος.
Τροποποιήσεις στις εντάξεις μαρίνων στο Ταμείο Ανάκαμψης
Παράταση τριών μηνών αιτήθηκαν και έλαβαν οκτώ από τις μαρίνες που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGeneration EU. Η παράταση αφορά την ημερομηνία υποβολής του πρώτου αιτήματος καταβολής της ενίσχυσης. Οι μαρίνες στις οποίες δόθηκε παράταση είναι του Ναυπλίου, του Αγίου Νικολάου Κρήτης, της Κέρκυρας, της Πρέβεζας, η Αστήρ Μαρίνα Βουλιαγμένης, η Patradise Mega Yachts Marina της Πάτρας και τα τουριστικά καταφύγια του Πόρου και του Όρμου Αθερίνου Δήμου Μεγανησίου. Να σημειωθεί ότι οι δικαιούχοι έχουν δικαίωμα για συνολικά τρεις παρατάσεις στο αίτημα καταβολής της ενίσχυσης. Ωστόσο, δεν αλλάζει η καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης των έργων, που είναι η 31 Δεκεμβρίου 2025.
Κρίσιμη συνεδρίαση για τη φαρμακοβιομηχανία
Άλλη μία, νέα συνεδρίαση, μεταξύ όλων των πλευρών της προσφοράς στον τομέα του φαρμάκου, κυρίως μεταξύ των εκπροσώπων των εγχώριων και των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών, υπό την προεδρία το υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, είναι αυτή η οποία έχει προγραμματισθεί να πραγματοποιηθεί σήμερα στο υπουργείο Υγείας. Η έναρξη των εργασιών της εν λόγω συνεδρίασης έχει προσδιορισθεί για τις 2 μ.μ.
Πρόκειται για μία ακόμη, διαδοχική συνεδρίαση όλων των μερών, προκειμένου να επιλυθεί τελικά ο δύσκολος «γρίφος» της διάσπασης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, εξωνοοσκομειακής και νοσοκομειακής, έτσι ώστε να διαφοροποιείται το ύψος του clawback το οποίο θα καταβάλλει η φαρμακοβιομηχανία, εγχώρια και πολυεθνική, για τις πωλήσεις των on patent, από τη μία πλευρά, και των off patent, αλλά και των γενοσήμων (αντιγράφων) φαρμακευτικών σκευασμάτων, από την άλλη πλευρά.
Το γεγονός ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης συγκαλεί άλλη μία τέτοια συνεδρίαση υποδεικνύει ότι ο υπουργός Υγείας, πέρα από την αισιοδοξία του ότι το θέμα αναμένεται να επιλυθεί τελικά, έχει επίσης να καταθέσει μία νέα, δική του πρόταση για το θέμα, η οποία, σύμφωνα με όσα εξηγούν συνεργάτες του Άδωνι Γεωργιάδη στο powergame.gr, θα αποτελέσει συνθήκη win-win και για τις δύο πλευρές της φαρμακοβιομηχανίας που δραστηριοποιείται στη χώρα μας, δηλαδή και για τη εγχώρια και για την πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία.
Για τον ως άνω σκοπό αναμένεται, μάλιστα, η νέα πρόταση του υπουργού Υγείας να ικανοποιεί επίσης τις ενστάσεις και τις σχετικές αιτιάσεις της ιδίας της Κομισιόν, περί προστασίας του ανταγωνισμού και περί αποφυγής ρυθμίσεων οι οποίες θα προκαλούσαν καθεστώς «αθέμιτου ανταγωνισμού» στην αγορά φαρμάκων της χώρας μας.
