Βρετανία: Διατηρεί ενιαία τιμή ρεύματος, λήξη στο ζωνικό δίλημμα

Η κυβέρνηση στη Βρετανία επιλέγει εθνική τιμολόγηση αντί ζωνικού μοντέλου. Κερδισμένοι οι παραγωγοί στη Σκωτία, ποιοι χάνουν. Οι αντιδράσεις

Η κυβέρνηση της Βρετανίας δεν θα προχωρήσει στην υιοθέτηση ζωνικού συστήματος για τις χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά αντίθετα θα επιδιώξει να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο επί της διαδικασίας χωροταξικού σχεδιασμού για την κατασκευή υποδομών καθαρής ενέργειας, αναφέρει το Reuters.

Η Βρετανία η οποία έχει από τα υψηλότερα κόστη ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, προσπαθεί να βρει τρόπους για την ανάπτυξη νέων μονάδων παραγωγής, όπως αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, και τη μεταφορά της ενέργειας εκεί όπου χρειάζεται στη χώρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξεταζόταν η πιθανότητα διαίρεσης της χώρας σε ζώνες, με τιμές βασισμένες στην προσφορά και τη ζήτηση, με την ελπίδα ότι αυτό θα ενθάρρυνε τις επιχειρήσεις να εγκαθίστανται πλησιέστερα σε πηγές ανανεώσιμης ενέργειας, μειώνοντας έτσι το κόστος μεταφοράς.

Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την Πέμπτη μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην ευρύτερη γεωγραφική κατανομή των νέων ενεργειακών έργων, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών σχετικά με το πού και πότε μπορούν να επενδύσουν και στην επιτάχυνση της διαδικασίας σύνδεσης με το δίκτυο.

«Το πακέτο μεταρρυθμίσεων μας θα προστατεύσει τους καταναλωτές και θα εξασφαλίσει επενδύσεις, καθώς επιδιώκουμε να υλοποιήσουμε την αποστολή μας για καθαρή ενέργεια», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας, Εντ Μίλιμπαντ. Οι σχεδιαζόμενες αλλαγές, που σύμφωνα με το υπουργείο θα οδηγήσουν σε μείωση των λογαριασμών ενέργειας, προβλέπουν αυξημένες αρμοδιότητες της κυβέρνησης στον σχεδιασμό του ενεργειακού συστήματος.

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τον «επανασχεδιασμό του ενεργειακού δικτύου του Ηνωμένου Βασιλείου και την αναβάθμιση των πεπαλαιωμένων υποδομών», η κυβέρνηση επιδιώκει επίσης να μειώσει τις λεγόμενες «πληρωμές περιορισμού» — αποζημιώσεις προς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας όταν τους ζητείται να μειώσουν την παραγωγή λόγω περιορισμών στο δίκτυο.

Σύμφωνα με την Εθνική Διαχειριστική Αρχή Ενεργειακού Συστήματος (NESO), έως και 4 δισ. λίρες σε τέτοιες πληρωμές θα μπορούσαν να αποφευχθούν έως το 2030, εφόσον ολοκληρωθούν οι απαραίτητες αναβαθμίσεις.

Το Υπουργείο Ενεργειακής Ασφάλειας και Μηδενικών Εκπομπών είχε εξετάσει τη συγκεκριμένη πρόταση επί τρία χρόνια στο πλαίσιο ευρύτερης μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.

«Καθώς εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας, ένα μεταρρυθμισμένο σύστημα εθνικής τιμολόγησης είναι ο καλύτερος τρόπος για ένα δίκαιο, προσιτό και ασφαλές ηλεκτρικό σύστημα», δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ.

Πρόκειται για μεγάλη νίκη των SSE Plc και της Scottish Power

Πρόκειται για μεγάλη νίκη των SSE Plc και της Scottish Power (θυγατρικής της Iberdrola SA), καθώς η εφαρμογή του ζωνικού μοντέλου θα μπορούσε να μειώσει την αξία των υφιστάμενων και μελλοντικών αιολικών πάρκων στη Σκωτία, αποθαρρύνοντας νέες επενδύσεις. Αντίθετα, ο Greg Jackson, επικεφαλής της εταιρείας παροχής ενέργειας Octopus Energy Ltd., είχε υποστηρίξει ότι το σύστημα ανά ζώνη θα οδηγούσε σε χαμηλότερους λογαριασμούς για τους καταναλωτές, αναφέρει το Bloomberg.

Μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης ήταν η απαλλαγή του ηλεκτρικού δικτύου από εκπομπές άνθρακα έως το τέλος της δεκαετίας. Η απόφαση να απορρίψει το ζωνικό μοντέλο —το οποίο υποστήριζαν σχεδόν όλες οι εταιρείες που επενδύουν στη μετάβαση αυτή— δείχνει τη δέσμευση της κυβέρνησης στην ενεργειακή μετάβαση, έστω και εις βάρος της άμεσης μείωσης τιμών.

Ωστόσο, η ανακοίνωση δεν δίνει απάντηση στο ερώτημα πώς η κυβέρνηση θα τηρήσει μια άλλη βασική υπόσχεση προς τους πολίτες: τη μείωση των οικιακών λογαριασμών ενέργειας. Οι υποστηρικτές του ζωνικού συστήματος ανέφεραν πως αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονόμηση για τα νοικοκυριά. Με το σενάριο αυτό να απορρίπτεται, λίγες επιλογές μένουν για να πέσουν οι τιμές, πέρα από την ελπίδα για πτώση στις τιμές του φυσικού αερίου.

Νέες μεταρρυθμίσεις

Οι νέες προτάσεις που παρουσίασε η κυβέρνηση την Πέμπτη περιλαμβάνουν αλλαγές στις χρεώσεις μεταφοράς, βελτιστοποίηση του δικτύου μέσω επενδύσεων, καθώς και μελλοντικό στρατηγικό σχεδιασμό για το πού κατασκευάζονται μονάδες παραγωγής ενέργειας. Όμως, σύμφωνα με τον Jackson της Octopus, δεν έχουν γίνει υπολογισμοί για τα αναμενόμενα οφέλη των αλλαγών, οπότε δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με το ζωνικό μοντέλο.

«Το να πετύχουμε ένα εναλλακτικό σύστημα που θα είναι λιγότερο αμφιλεγόμενο από το ζωνικό και θα εφαρμοστεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, είναι πολύ δύσκολο», δήλωσε ο Jackson στο BBC πριν από την επίσημη ανακοίνωση.

Το ζωνικό σύστημα απαντά στο διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα ασυμμετρίας μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης στην Ευρώπη. Η Σκωτία, για παράδειγμα, παράγει μεγάλο ποσοστό της ανανεώσιμης ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά αντιστοιχεί μόλις στο 10% της συνολικής κατανάλωσης.

Καθώς το δίκτυο δεν επαρκεί για να μεταφέρει όλη την πλεονάζουσα ενέργεια προς τον νότο σε ημέρες με ισχυρούς ανέμους, ο διαχειριστής του δικτύου —που είναι κρατικός— πληρώνει τους παραγωγούς για να σταματούν τις τουρμπίνες, ενώ ζητεί από σταθμούς παραγωγής πλησιέστερους στους καταναλωτές, κυρίως μονάδες φυσικού αερίου, να ενεργοποιούνται. Το 2023, οι πληρωμές εξισορρόπησης έφτασαν τα 1,4 δισ. λίρες (1,9 δισ. δολάρια), σύμφωνα με στοιχεία της FTI Consulting Inc. Κόστος που τελικά μετακυλίεται στους καταναλωτές.

Αν η Σκωτία είχε τη δική της τιμή ρεύματος, η τιμή θα έπεφτε στο μηδέν σε περίπτωση πλεονάσματος, στέλνοντας σήμα στους παραγωγούς να σταματήσουν ή να μη χτίσουν νέες μονάδες, εξοικονομώντας έτσι τα υπέρογκα κόστη εξισορρόπησης για τον διαχειριστή του συστήματος.

Ο Jackson της Octopus είχε πρωτοστατήσει στην υπεράσπιση του ζωνικού συστήματος, λέγοντας ότι ήταν κρίσιμο για τη μείωση των λογαριασμών. Την άποψη αυτή είχε υποστηρίξει και η ρυθμιστική αρχή Ofgem, με τον διευθύνοντα σύμβουλό της Jonathan Brearley να δηλώνει την υποστήριξή του στο μοντέλο.

Από την πλευρά του, ο νέος CEO της SSE Martin Pibworth δήλωσε ότι η ζωνική τιμολόγηση θα αύξανε τον επενδυτικό κίνδυνο σε μια περίοδο που το ΗΒ πρέπει να επιταχύνει την καθαρή ενεργειακή μετάβαση, «κάνοντας τους λογαριασμούς ακριβότερους».