Τα κύματα ζέστης με ακραίους καύσωνες, η ξηρασία και οι πλημμύρες, φαινόμενα έντονα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. που σηματοδότησαν το καλοκαίρι του 2025, προκάλεσαν απώλειες ύψους 43 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή οικονομία, σύμφωνα με μελέτη οικονομολόγων που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα και στην οποία υπογραμμίζεται πως αυτά τα άμεσα κόστη δεν είναι παρά η αρχή.
Η μελέτη, υπό τη διεύθυνση της Σεχρίς Ουσμάν του πανεπιστημίου του Μανχάιμ (Γερμανία), ενώ δύο συντάκτες της είναι στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βασίζεται τόσο στα μετεωρολογικά δεδομένα όσο και σε οικονομικά μοντέλα εκτίμησης των ζημιών που προκαλούνται από τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, τα οποία έχουν καταστεί συχνότερα και πιο έντονα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Λαμβάνει υπόψη τις άμεσες συνέπειες, όπως η καταστροφή δρόμων, πολυκατοικιών ή συγκομιδών από πλημμύρες, αλλά επίσης τις έμμεσες, όπως οι απώλειες παραγωγής που οφείλονται στο χρόνο που απαιτείται για την εκ νέου οικοδόμηση ενός εργοστασίου, στις απώλειες ανθρώπινων ζωών ή στα κόστη που συνδέονται με την προσαρμογή στις νέες συνθήκες.
Ενσωματώνει επίσης τον περισσότερο μακροπρόθεσμο αντίκτυπο επειδή «το αληθινό κόστος των ακραίων φαινομένων (…) εκτείνεται πολύ πέρα από τον άμεσο αντίκτυπό τους», υπογραμμίζει η Ουσμάν. Έτσι η έλλειψη ή η καταστροφή ορισμένων προϊόντων εξαιτίας της ξηρασίας μπορεί να επιφέρει περισσότερο ή λιγότερο μακροπρόθεσμα πληθωρισμό.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα στοιχεία, η μελέτη εκτιμά ότι, μέχρι το 2029, τα μακροοικονομικά κόστη που προκλήθηκαν από τις καταστροφές του καλοκαιριού του 2025 θα μπορούσαν να φθάσουν τα 126 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μεγάλες ζημιές σε Κύπρο, Ελλάδα, Μάλτα και Βουλγαρία
Η μεγαλύτερη ζημιά προκλήθηκε στην Κύπρο, την Ελλάδα, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία – καθεμία από τις οποίες υπέστη βραχυπρόθεσμες απώλειες άνω του 1% της «ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας» (ΑΠΑ) του 2024, ενός μέτρου παρόμοιου με το ΑΕΠ. Ακολούθησαν άλλες μεσογειακές χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.
Οι επιστήμονες πασχίζουν να υπολογίσουν σε ποιο βαθμό η παγκόσμια θέρμανση έχει επιδεινωθεί, τιμωρώντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυτό το καλοκαίρι, με μελέτες να υποδηλώνουν ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά τις πυρκαγιές 40 φορές πιο πιθανές στην Ισπανία και την Πορτογαλία και 10 φορές πιο πιθανές στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Ο αριθμός των νεκρών από τον «ήσυχα καταστροφικό» καύσωνα του Ιουνίου εκτιμάται ότι έχει τριπλασιαστεί σε 12 μεγάλες πόλεις λόγω της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη.
Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από ακραία καιρικά φαινόμενα
Η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία είναι, σύμφωνα με τη μελέτη, οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο, καθώς καθεμιά τους αντιμετώπισε φέτος απώλειες άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι απώλειες θα μπορούσαν μεσοπρόθεσμα να υπερβούν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ, καθώς το φετινό καλοκαίρι καταγράφηκε πολλαπλασιασμός των κυμάτων καύσωνα και ξηρασίας.
Οι χώρες της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης υφίστανται τις λιγότερο σημαντικές απώλειες, όμως τα τελευταία χρόνια οι πλημμύρες έχουν την τάση να πολλαπλασιασθούν εκεί, κάτι που αναμένεται να αυξήσει το κόστος της κλιματικής απορρύθμισης, επισημαίνεται στη μελέτη.
Οι συντάκτες της μελέτης υπογραμμίζουν ότι οι αριθμοί αυτοί υπολείπονται αναμφίβολα της πραγματικότητας, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη το συσσωρευμένο αντίκτυπο των κυμάτων καύσωνα και ξηρασίας, καθώς και ορισμένες άλλες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως οι πυρκαγιές.
Οι αριθμοί για τις οικονομικές απώλειες που ανακοινώνονται εν γένει από τους αντασφαλιστές δεν καλύπτουν παρά τις απώλειες που προκαλούνται στα υλικά αγαθά και παραλείπουν άλλες έμμεσες συνέπειες όπως τις απώλειες παραγωγικότητας που συνδέονται με τη ζέστη, επισημαίνουν.
