Η Σαναέ Τακαΐτσι, η γυναίκα που αναμένεται να αναλάβει την πρωθυπουργία της Ιαπωνίας, προτίθεται να διατηρήσει την πυρηνική ενέργεια στον πυρήνα της εθνικής στρατηγικής, περιορίζοντας παράλληλα την έμφαση σε πιο διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές όπως η ηλιακή.
Η νεοεκλεγείσα αρχηγός του κυβερνώντος κόμματος έχει ταχθεί υπέρ της επιτάχυνσης της ανάπτυξης προηγμένων πυρηνικών τεχνολογιών — όπως η πυρηνική σύντηξη — και στο παρελθόν έχει ζητήσει την πλήρη ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας μέσω επένδυσης σε αντιδραστήρες νέας γενιάς. Η στάση της συνιστά συνέχεια της πολιτικής προηγούμενων κυβερνήσεων που επιδίωκαν την κατασκευή νέων μονάδων και την επανεκκίνηση των αντιδραστήρων που τέθηκαν εκτός λειτουργίας μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα το 2011.
Σύμφωνα με τη Μίκα Ομπαγιάσι, διευθύντρια του ινστιτούτου Renewable Energy Institute, η Τακαΐτσι θα δώσει προτεραιότητα στην πυρηνική ενέργεια ως μέσο περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της Ιαπωνίας.
«Επιλέγει την ενεργειακή ασφάλεια έναντι των κλιματικών φιλοδοξιών, την πυρηνική ισχύ αντί των ανανεώσιμων πηγών και την εθνική βιομηχανία αντί των παγκόσμιων εταιρειών», δήλωσε χαρακτηριστικά η Ομπαγιάσι.
Αντιδράσεις στο χρηματιστήριο της Ιαπωνίας: Άνοδος για τις εταιρείες πυρηνικής ενέργειας, πτώση για τις ηλιακές
Η είδηση της επικράτησης της Τακαΐτσι οδήγησε σε άνοδο τις μετοχές των εταιρειών πυρηνικής ενέργειας. Η Kansai Electric Power Co., που εξετάζει την κατασκευή νέου αντιδραστήρα, ενισχύθηκε έως και 5,8%, ενώ η Tokyo Electric Power Co., η οποία προσπαθεί εδώ και χρόνια να επανεκκινήσει τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της χώρας, σημείωσε άνοδο έως 6,5%.
Αντίθετα, οι μετοχές των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποχώρησαν σημαντικά: η Renova Inc. κατέγραψε πτώση έως 15%, ενώ η West Holdings Corp., που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών έργων, υποχώρησε έως και 14%.
Η «πράσινη» στροφή τύπου Ιαπωνίας
Η 64χρονη Τακαΐτσι, που θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, έχει εκφράσει επανειλημμένα επιφυλάξεις για την εκτεταμένη χρήση ηλιακής ενέργειας. Έχει δηλώσει ότι αντιτίθεται στο να «καλυφθεί περαιτέρω η όμορφη γη μας με εισαγόμενα ηλιακά πάνελ» και προτίθεται να αναθεωρήσει τα υφιστάμενα προγράμματα επιδότησης που στηρίζουν αυτή τη μορφή ενέργειας.
Η Ιαπωνία εισάγει σήμερα τη συντριπτική πλειονότητα των ηλιακών της πάνελ από το εξωτερικό. Ωστόσο, η νέα ηγέτιδα έχει εκφράσει στήριξη στην τεχνολογία περοβσκίτη, δηλαδή φωτοβολταϊκών φιλμ επόμενης γενιάς, τα οποία υπόσχονται υψηλότερη ενεργειακή απόδοση και μεγαλύτερη ευελιξία στις εφαρμογές.
Πυρηνική επανεκκίνηση στην Ιαπωνία: Εμπόδια και προκλήσεις
Παρά την ισχυρή υποστήριξή της προς την πυρηνική ενέργεια, παραμένει αβέβαιο τι μπορεί να κάνει πρακτικά η Τακαΐτσι για να επιταχύνει την επανεκκίνηση των ανενεργών αντιδραστήρων. Από τους 33 εμπορικά διαθέσιμους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ιαπωνίας, μόνο οι 14 έχουν επαναλειτουργήσει υπό τα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας που επιβλήθηκαν μετά τη Φουκουσίμα.
Η διαδικασία επανεκκίνησης σκοντάφτει σε αυστηρές ρυθμιστικές απαιτήσεις και στην ανάγκη για έγκριση από τις τοπικές αρχές, γεγονός που καθιστά αργή την πρόοδο.
Επένδυση στη σύντηξη και στην ενεργειακή ασφάλεια
Η τεχνολογία που προκρίνει η Τακαΐτσι — η πυρηνική σύντηξη — βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και απέχει δεκαετίες από την εμπορική αξιοποίηση. Η Ιαπωνία αναθεώρησε πρόσφατα, τον Ιούνιο, τη στρατηγική της για τη σύντηξη, με στόχο την ανάπτυξη πιλοτικών έργων τη δεκαετία του 2030.
Παράλληλα, η νέα ηγέτιδα στηρίζει επενδύσεις σε εγχώριους και διεθνείς πόρους ορυκτών καυσίμων, επιδιώκοντας να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μέσω διαφοροποίησης.
Συνεργασία Ιαπωνίας – ΗΠΑ στην πυρηνική τεχνολογία
Σύμφωνα με τον Ιτσίρο Κουτάνι, διευθυντή της μονάδας ενεργειακής ασφάλειας στο Ινστιτούτο Οικονομίας της Ενέργειας της Ιαπωνίας, η πυρηνική ενέργεια μπορεί να εξελιχθεί σε κομβικό πεδίο συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ιαπωνίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επενδύουν ήδη στην ανάπτυξη μιας αλυσίδας εφοδιασμού ουρανίου, και η Ιαπωνία θα μπορούσε να συμμετάσχει σε αυτή την πρωτοβουλία.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Κουτάνι, ενώ η αμερικανική βιομηχανία προωθεί την τεχνολογία των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR), η Ιαπωνία ενδέχεται να μην είναι ακόμη έτοιμη να εμπλακεί σε αυτόν τον τομέα, καθώς οι ιαπωνικές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και οι βαριές βιομηχανίες εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα στους μεγάλους αντιδραστήρες ελαφρού ύδατος.
