Η αντιπαράθεση γύρω από το πιο αμφιλεγόμενο κομμάτι της πράσινης ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επανέρχεται στο προσκήνιο, καθώς δύο από τους μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς ομίλους, η TotalEnergies και η Siemens AG, ζητούν επισήμως την κατάργηση της Οδηγίας για τη Δέουσα Επιμέλεια Βιωσιμότητας των Επιχειρήσεων (Corporate Sustainability Due Diligence Directive – CSDDD), επικαλούμενοι την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.
Σύμφωνα με επιστολή που αποκάλυψε το πρακτορείο Reuters, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των δύο εταιρειών, Πατρίκ Πουαγανέ (TotalEnergies) και Ρόλαντ Μπους (Siemens AG), απέστειλαν κοινό υπόμνημα στις 6 Οκτωβρίου προς τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτζ, εκφράζοντας τη θέση 46 ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από διάφορους κλάδους.
Στην επιστολή τους, οι δύο επικεφαλής υποστηρίζουν ότι η κατάργηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας θα αποτελούσε ένα «σαφές και συμβολικό μήνυμα προς τις ευρωπαϊκές και διεθνείς επιχειρήσεις ότι οι κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύονται πραγματικά να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη».
Η Siemens τονίζει ότι η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης εξαρτάται από τη μείωση της «υπερβολικής ρύθμισης» σε όλους τους τομείς, ενώ χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη οδηγία ως παράδειγμα «γραφειοκρατικής επιβάρυνσης που μπορεί να καταργηθεί χωρίς να διακυβευθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι».
Εκπρόσωπος της TotalEnergies επιβεβαίωσε αργά την Πέμπτη ότι η επιστολή αποτυπώνει τις πέντε βασικές προτεραιότητες των 46 εταιρειών για τη βελτίωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Οι επιπλέον προτάσεις των εταιρειών
Πέρα από την κατάργηση του νόμου για τη βιωσιμότητα, οι εταιρείες ζητούν επίσης:
- Να μην προχωρήσει η ΕΕ στα σχέδια περικοπής των δωρεάν αδειών ρύπων προς τις βιομηχανίες από το επόμενο έτος.
- Να μεταρρυθμιστούν οι κανόνες ανταγωνισμού, ώστε οι συγχωνεύσεις να αξιολογούνται με βάση τη θέση των εταιρειών στην παγκόσμια αγορά, και όχι αποκλειστικά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση, όπως υποστηρίζουν, θα επιτρέψει τη δημιουργία «πρωταθλητών» ευρωπαϊκών επιχειρήσεων ικανών να ανταγωνιστούν τους αμερικανικούς και κινεζικούς ομίλους.
Η επίμαχη Οδηγία για τη βιωσιμότητα
Η Οδηγία για τη Δέουσα Επιμέλεια Βιωσιμότητας των Επιχειρήσεων (CSDDD) εγκρίθηκε το 2024 και επιβάλλει στις εταιρείες να εντοπίζουν, να αποτρέπουν και να επιλύουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβαλλοντικές ζημίες στις αλυσίδες εφοδιασμού τους, με ποινές που μπορεί να φθάνουν έως το 5% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών.
Ωστόσο, έχει καταστεί ένα από τα πιο πολιτικά αμφιλεγόμενα σημεία της ευρωπαϊκής πράσινης πολιτικής. Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν ήδη εκφράσει επιφυλάξεις, ενώ και τρίτες χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ, καθώς και μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες όπως η ExxonMobil, έχουν αντιταχθεί σε ορισμένες διατάξεις της.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση για την απλοποίηση των κανόνων και την εξαίρεση περισσότερων εταιρειών από τις υποχρεώσεις, όμως η απαίτηση των Siemens και TotalEnergies να καταργηθεί πλήρως ο νόμος υπερβαίνει όσα συζητούνται μέχρι τώρα στους κόλπους των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η πρωτοβουλία των δύο εταιρειών αντικατοπτρίζει τη στροφή της ευρωπαϊκής επιχειρηματικής ελίτ προς μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση της πράσινης μετάβασης, καθώς οι ενεργειακές τιμές, η γραφειοκρατία και η φορολογική πίεση θεωρούνται ανασταλτικοί παράγοντες για τις επενδύσεις στην Ευρώπη. Παράλληλα, αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι η επιστολή αποτελεί πολιτικό μήνυμα προς τις Βρυξέλλες, το Παρίσι και το Βερολίνο, λίγες εβδομάδες πριν τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού «Green Deal».
Το ερώτημα πλέον είναι αν οι κυβερνήσεις των δύο ισχυρότερων οικονομιών της ΕΕ θα ευθυγραμμιστούν με τις πιέσεις της βιομηχανίας ή θα επιμείνουν στην αυστηρή περιβαλλοντική πολιτική που έχει θέσει σε εφαρμογή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
