Με νέες αλλαγές στις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να παρέχεται ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη για τη στήριξη τεχνολογιών που συνδέονται με την «πράσινη» ενέργεια και για την αποτροπή της μεταφοράς βιομηχανιών εκτός ΕΕ, απαντά η Ευρωπαϊκή Ένωση σε πρόσφατη νομοθεσία των ΗΠΑ (Inflation Reduction Act – IRA). Με τον IRA επιδοτούνται επιχειρήσεις που αναπτύσσουν τεχνολογίες για την «πράσινη» ενέργεια ή κατασκευάζουν σχετικά συστήματα εντός των ΗΠΑ.
Σε επιστολή της εκτελεστικής αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργκρέτ Βεστάγκερ, προς τα κράτη-μέλη αναφέρονται δύο νέες αλλαγές στις κρατικές ενισχύσεις, ως αντίδοτο στην πρόσφατη νομοθεσία των ΗΠΑ, και ζητούνται προτάσεις μέχρι τις 25 Ιανουαρίου. Στο επίκεντρο των αλλαγών στις κρατικές ενισχύσεις βρίσκεται, όπως επισημαίνεται και στην επιστολή, «η περαιτέρω ώθηση του σχεδίου REPowerEU, που είναι ένα από τα κύρια εργαλεία ενεργειακής μετάβασης», αλλά και «η σύσταση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού ταμείου, που θα υποστηρίζει τα κράτη-μέλη με διαφανή και ισότιμο τρόπο». Το ταμείο θεωρείται απαραίτητο, καθώς, όπως παραδέχεται και η κ. Βεστάγκερ «δεν έχουν όλα τα κράτη-μέλη τον ίδιο δημοσιονομικό χώρο για κρατικές ενισχύσεις».
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για νέες αλλαγές στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων, που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, επικεντρώνεται σε δύο τομείς. Πρώτον, στην περαιτέρω απλοποίηση της διαδικασίας καθορισμού μιας κρατικής ενίσχυσης και στην ταχύτερη έγκρισή της για κάθε τεχνολογία που συνδέεται με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως και «στην παροχή απλούστερων εργαλείων στα κράτη-μέλη ώστε να καθορίσουν το ύψος της κρατικής ενίσχυσης για κάθε έργο».
Δεύτερον, στην εφαρμογή ενός μηχανισμού αναχαίτισης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε «στρατηγικούς κλάδους» της «πράσινης» οικονομίας και θέλουν να μετεγκαστασταθούν σε χώρες εκτός ΕΕ. Στόχος είναι ο καθορισμός συγκεκριμένων μέτρων «που θα υποστηρίζουν νέες επενδύσεις σε παραγωγικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των φοροαπαλλαγών», όπως αναφέρεται στην επιστολή Βεστάγκερ. Αυτά τα νέα μέτρα έχουν στόχο να «αντισταθμίσουν τον κίνδυνο» μεταφοράς κάποιων επενδύσεων «σε τρίτες χώρες, εκτός Ευρώπης» και θα μπορούν να εφαρμοστούν για «περιορισμένο χρονικό διάστημα», ενώ θα επικεντρώνονται σε τομείς στους οποίους υπάρχει κίνδυνος μετεγκατάστασης βιομηχανικών μονάδων εκτός ΕΕ.
Με την επιστολή η Μ. Βεστάγκερ ζητάει πρόσθετες προτάσεις από τα κράτη-μέλη για την απλοποίηση της διαδικασίας έγκρισης κρατικών ενισχύσεων, ειδικά των «πράσινων» επενδύσεων. Όπως επισημαίνει, η Κομισιόν θα προχωρήσει και σε πρωτοβουλίες περαιτέρω στήριξης των Σημαντικών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (IPCEIs), που προωθούνται μέσω διακρατικών συνεργασιών σε κρίσιμους τομείς της «πράσινης» μετάβασης, από τις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέχρι το υδρογόνο.
