Την επιστροφή της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού στις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης σηματοδοτούν οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απόσυρση των μέτρων που εφαρμόστηκαν για τη στήριξη των καταναλωτών και την αναχαίτιση των ακραίων ανατιμήσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Απογευματινή», η Κομισιόν αξιολόγησε το σύνολο των έκτακτων μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, όπως η επιβολή του πλαφόν στα έσοδα των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα μέτρα στήριξης (επιδοτήσεις) νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τα μέτρα μείωσης της κατανάλωσης ρεύματος.
Υποχρεωτικές «συστάσεις»
© Αποτευματινή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν χρειάζεται να παραταθεί η εφαρμογή αυτών των μέτρων και θα προτείνει να ληφθεί αντίστοιχη απόφαση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ώστε οι συστάσεις να λάβουν υποχρεωτικό χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, αφήνει ένα ανοιχτό «παράθυρο» για την παράταση αυτών των μέτρων, εάν προκύψουν νέα στοιχεία που να αλλάζουν την αξιολόγησή της ή αν τους επόμενους μήνες επιδεινωθούν εκ νέου οι συνθήκες στις αγορές ενέργειας.
Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει παρατείνει μέχρι τον Σεπτέμβριο τα έκτακτα μέτρα που έλαβε το καλοκαίρι του 2022 για τη στήριξη των καταναλωτών, όπως είναι η αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής, ο μηχανισμός φορολόγησης των υπερεσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και η υποχρέωση των προμηθευτών να ανακοινώνουν στις 20 κάθε μήνα τα τιμολόγια ρεύματος που θα ισχύουν για τον επόμενο μήνα. Η παράταση της ισχύος των μέτρων, η εφαρμογή των οποίων έληγε τον Ιούλιο, αποφασίστηκε προκειμένου η νέα κυβέρνηση, που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, να εκτιμήσει την κατάσταση που θα έχει διαμορφωθεί και να λάβει τις σχετικές αποφάσεις.
Προ κρίσης δεδομένα
Η μεγάλη αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός των εταιρειών προμήθειας έχει οδηγήσει τις λιανικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στα χαμηλότερα επίπεδα από το καλοκαίρι του 2021, με αποτέλεσμα οι κρατικές επιδοτήσεις να έχουν μειωθεί ραγδαία. Τους τελευταίους μήνες η κρατική επιδότηση έχει υποχωρήσει πλέον στο 1,5 λεπτό ανά κιλοβατώρα, ενώ συνολικά για τον Μάιο και τον Ιούνιο το ποσόν των επιδοτήσεων διαμορφώθηκε σε μόλις 47.000.000 ευρώ. Συνυπολογίζοντας την κρατική επιδότηση του 1,5 λεπτού ανά κιλοβατώρα, η μέση χρέωση στα τιμολόγια ρεύματος για τον Ιούνιο υποχώρησε στα 12,7 λεπτά ανά κιλοβατώρα (kWh), από 14,1 λεπτά/kWh τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι πάροχοι ανακοίνωσαν χρεώσεις από 7,7 έως 17,9 λεπτά/ κιλοβατώρα (kWh), έναντι 8,9-19,4 λεπτά/kWh τον Μάιο.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ακόμη και αν αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο το τέλος των επιδοτήσεων, οι Έλληνες καταναλωτές δεν θα επηρεαστούν, καθώς ήδη οι λιανικές τιμές έχουν υποχωρήσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, αν χρειαστεί, η πολιτεία θα μπορεί να εφαρμόσει μέτρα στήριξης, αλλά πιο «στοχευμένα», δηλαδή για τις χαμηλότερες καταναλώσεις, για τις κοινωνικές ομάδες με χαμηλά εισοδήματα και μόνο για την κύρια κατοικία.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), η Ελλάδα δαπάνησε στη διάρκεια της κρίσης το 62,2% των κρατικών ενεργειακών δαπανών (9,4 δισ. δολάρια) για τη στήριξη των καταναλωτών. Αυτό το ποσοστό δεν ήταν το υψηλότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς υπήρχαν χώρες που δαπάνησαν πολύ μεγαλύτερα ποσοστά, όπως είναι η Ρουμανία (86,6%), η Τσεχία (85,7%), η Γερμανία (72,6%) και η Ολλανδία (63,6%).
